Η αναφορά στο άρθρο 7.2 της Συμφωνίας των Πρεσπών ότι η ελληνική Μακεδονία -δυστυχώς θα πρέπει να το διευκρινίζουμε πλέον...- περιγράφεται ως «η Βόρεια Περιοχή του Πρώτου Μέρους», έχει προκαλέσει τουλάχιστον απορίες.
Και πολλές αντιδράσεις. Ακόμα και αν η αναφορά στο Πρώτο Μέρος δικαιολογείται, αφού στην αρχή της Συμφωνίας ως Πρώτο Μέρος ορίζεται η Ελλάδα και ως Δεύτερο Μέρος τα Σκόπια. Γιατί δεν χρησιμοποιείται όμως ο όρος Μακεδονία για την περιγραφή της περιοχής της ελληνικής Μακεδονίας, αφού η γειτονική χώρα ονομάζεται Βόρεια Μακεδονία; Υποτίθεται ότι πλέον οι δύο όροι είναι διακριτοί. Νότια των συνόρων είναι η περιοχή Μακεδονία, η ελληνική Μακεδονία, η ιστορική Μακεδονία, βόρεια των συνόρων η Βόρεια Μακεδονία που κατοικείται από Σλάβους. Απάντηση στο ερώτημα δεν έχει δοθεί από τους συντάκτες και τους διαπραγματευτές της Συμφωνίας...
Και φυσικά πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι παρά την αλλαγή της ονομασίας των Σκοπίων, που η Αθήνα θεωρεί μεγάλη επιτυχία, στην ουσία δεν θα σημαίνει τίποτα στο μέλλον, αφού όλοι θα συνεχίσουν να αποκαλούν τη γειτονική χώρα Δημοκρατία της Μακεδονίας. Το Βόρεια θα ξεχαστεί.
Στη Βόρεια Μακεδονία δεν κατοικούν «Βορειομακεδόνες» αλλά Μακεδόνες
Η αντιπολίτευση από την πρώτη στιγμή εντόπισε τις ασάφειες του κειμένου εκτιμώντας ότι υποκρύπτουν αλυτρωτισμό. Χειρότερα. Μία συστηματική προσπάθεια από πλευράς των γειτόνων μας, να κατοχυρώσουν τον όρο Μακεδονία για τα Σκόπια. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της «εθνότητας» για τους μέν, της «ιθαγένειας» για τους δε.
Η σύγχυση αφορά φυσικά το αγγλικό κείμενο, όπου χρησιμοποιείται ο όρος nationality. Ο όρος είναι από την φύση του ασαφής. Μπορεί να εννοεί και την εθνότητα και την ιθαγένεια. Κάτω από τον όρο nationality διευκρινίζεται ότι οι σκοπιανοί είναι Μακεδόνες/πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας. Γιατί δεν χρησιμοποιείται ο όρος Βορειομακεδόνες; Αυτό θα ήταν μια πιο σαφής διατύπωση, που θα επέτρεπε να μην δημιουργούνται παρεξηγήσεις. Με δεδομένο ότι η μακεδονική ταυτότητα είναι ο ιδρυτικός μύθος των βόρειων γειτόνων, η μόνη ερμηνεία γι αυτήν την διατύπωση είναι ότι θέλουν να διατηρήσουν την μακεδονική τους ιδιότητα. Και οτι ήταν η υποχώρηση της ελληνικής πλευράς στην υποχώρηση των σκοπιανών για το όνομα.
Αυτή είναι μια από τις βασικές κατηγορίες που απευθύνει η αξιωματική αντιπολίτευση στην Κυβέρνηση για την Συμφωνία, ότι δηλαδή αναγνώρισαν μακεδονικό έθνος, με ότι αυτό συνεπάγεται για μελλοντικές διεκδικήσεις από τους ακραίους εθνικιστές και θεωρίες περί ύπαρξης μειονότητας στην Ελλάδα.
Η Κυβέρνηση πάντως επιμένει ότι ο όρος nationality μεταφράζεται μόνο ιθαγένεια, και έτσι- είναι αλήθεια- είναι μεταφρασμένος και στα ελληνικά και στα σλαβομακεδόνικα, ενώ με την ρηματική της διακοίνωση η ΠΓΔΜ δεσμεύθηκε ότι αυτή είναι η ερμηνεία του όρου. Αλλωστε, επισημαίνει το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών οι διεθνείς συμβάσεις δεν αναγνωρίζουν έθνη και στην τροποποίηση του Συντάγματος της ΠΓΔΜ, διευκρινίζεται ότι «η ιθαγένεια δεν προσδιορίζει, ούτε προκαθορίζει την εθνότητα στην οποίαν ανήκουν οι πολίτες της χώρας»...
Θέμα ταυτότητας για τους Έλληνες Μακεδόνες
Τις ασάφειες και την έμμεση προσπάθεια να σφετεριστούν τα Σκόπια το όνομα Μακεδονία επεσήμαναν σε πρόσφατες παρεμβάσεις τους οι καθηγητές Ευάνθης Χατζηβασιλείου και Αγγελος Συρίγος, συντάκτες του βιβλίου «Η Συμφωνία των Πρεσπών και το Μακεδονικό». Γράφουν οι καθηγητές:
«Ετσι, με τη συμφωνία των Πρεσπών αλλάζει μεν το όνομα της ΠΓΔΜ, το οποίο λαμβάνει γεωγραφικό προσδιορισμό, αλλά δεν αποτρέπεται η μονοπώληση από αυτήν της ταυτότητας του συνόλου της γεωγραφικής περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της ελληνικής Μακεδονίας. Η Ελλάδα εγκαταλείπει μια βασική πολιτική 150 ετών. Είναι δε περίεργο το επιχείρημα ότι η διευθέτηση τούτη συνάδει με την πολιτική των ελληνικών κυβερνήσεων και ιδίως με τις αποφάσεις του 2008. Ολες οι ελληνικές κυβερνήσεις στο παρελθόν επιζήτησαν την αλλαγή του ονόματος του κράτους επειδή αυτό, κατά την παγκόσμια πρακτική, θα συμπαρέσυρε το όνομα του λαού του. Είναι αστείο να ισχυριζόμαστε μόνοι μας, ότι επί 28 χρόνια η Ελλάδα ζητούσε αλλαγή του κρατικού ονόματος της ΠΓΔΜ για να έχει το δικαίωμα να αποκαλεί τον λαό της «Μακεδόνες», σκέτο! Η συμφωνία των Πρεσπών κινδυνεύει να δημιουργήσει τεράστιο πρόβλημα ταυτότητας για τρία εκατομμύρια Ελληνες Μακεδόνες και να προκαλέσει έκρηξη εθνικισμού μέσα στη χώρα».