Η φωνή και ο λόγος είναι από τους κυριότερους τρόπους επικοινωνίας.
Το όργανο που παράγει τη φωνή είναι ο λάρυγγας, ο οποίος έχει πολλαπλή αποστολή γιατί συμμετέχει σε 3 βασικές λειτουργίες: τη φώνηση, την κατάποση και την αναπνοή. Το κύριο ανατομικό στοιχείο του λάρυγγα που παράγει τη φωνή είναι οι φωνητικές χορδές, δύο λευκές ταινίες οι οποίες πάλλονται και έρχονται σε πλήρη επαφή μεταξύ τους ώστε να έχουμε δυνατή και καθαρή φωνή. Κάθε φλεγμονή του φάρυγγα, του λάρυγγα ή και της μύτης μπορεί να επηρεάσει τη φωνή μας προκαλώντας βραχνάδα.
Μια πολύ συχνή κατάσταση είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, η οποία προκαλεί μια χημικού τύπου λαρυγγίτιδα και μπορεί να επηρεάσει τη φωνή, όπως και το κάπνισμα, είτε ενεργητικό είτε παθητικό, καθώς και ο κλιματισμός, η εισπνοή ερεθιστικών ουσιών, ακόμα και ισχυρών αρωματικών χώρου και πολλοί εξωγενείς ερεθιστικοί παράγοντες. Ακόμα, η έντονη ομιλία, ιδιαίτερα σε χώρους με θόρυβο, τραυματίζει τις φωνητικές χορδές με αποτέλεσμα βραχνάδα, ξηρό βήχα και άλλα συμπτώματα, όπως «σπάσιμο» της φωνής και αίσθημα κόμπου.
Τα πιο συχνά προβλήματα στις φωνητικές χορδές είναι οι πολύποδες, οι κύστες, οι κάλοι, η πολυποειδής εκφύλιση ή οίδημα του Reinke, το κοκκίωμα και πιο σπάνια ο καρκίνος. Η διάγνωση της παθολογίας του λάρυγγα γίνεται με τα ενδοσκόπια, εύκαμπτα ή άκαμπτα, με τα οποία, σε σύνδεση με το monitor, μπορούμε να έχουμε μια ξεκάθαρη εικόνα της βλάβης που υπάρχει. Μία ακόμα πιο ειδική εξέταση, η στραβοσκόπηση, με την οποία ελέγχουμε τη δόνηση του ελεύθερου χείλους των χορδών, γεγονός που μας αποκαλύπτει παθολογικά ευρήματα τα οποία με την απλή λαρυγγοσκόπηση δεν είναι εφικτό να εντοπιστούν.
Συνήθως, η θεραπεία είναι αρχικά συντηρητική αγωγή και αν δεν αποδώσει, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Για τη σωστή απόφαση χρειάζεται μεγάλη εμπειρία και εξειδίκευση. Το χειρουργείο γίνεται είτε με τα κλασικά εργαλεία είτε με διάφορες μορφές laser, που είναι πολύ πιο ατραυματικές για τον ευαίσθητο βλεννογόνο των φωνητικών χορδών. Μάλιστα, ένα πολύ σημαντικό πλεονέκτημα του laser είναι ότι στη διάρκεια της επέμβασης μπορούμε να στείλουμε ταχεία βιοψία και αν αποδειχτεί ότι η βλάβη είναι καρκίνος, να προχωρήσουμε άμεσα στη ριζική αφαίρεσή του.
Πρόσφατα η Ρομποτική Χειρουργική εφαρμόζεται με μεγάλη επιτυχία για τη θεραπεία αρχικών σταδίων καρκίνου του λάρυγγα. Στις επεμβάσεις για καλοήθη βλάβη, η αφωνία για 5 ημέρες περίπου είναι καθοριστική για τη σωστή επούλωση και σωστό είναι να συστηθεί λογοθεραπεία προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά. Η παρακολούθηση του ασθενούς με λαρυγγοσκόπηση και στραβοσκόπηση μετά την επέμβαση μειώνει τον κίνδυνο της υποτροπής, είτε πρόκειται για καλοήθη είτε για κακοήθη βλάβη.
Ανατολή Παταρίδου,
Χειρουργός Ωτορινολαρυγγολόγος Κεφαλής και Τραχήλου,
Παιδο-ΩΡΛ,
Επιστημονική Συνεργάτιδα του Νοσοκομείου «Υγεία-Μητέρα»
www.pataridou.gr