Δίχασε κοινό και ειδικούς όταν έγινε η κεντρική πύλη εισόδου του Λούβρου. Το εμβληματικό μουσείο που βρίσκεται στο κέντρο του Παρισιού θα γιορτάσει μέσα στο 2019 τα τριακοστά γενέθλια της Πυραμίδας που εμπνεύστηκε και δημιούργησε ο ιάπωνας αρχιτέκτονας Ι.Μ. Πέι.
Τα εγκαίνια της Πυραμίδας είχαν γίνει την άνοιξη του 1989, επί προεδρίας του Φρανσουά Μιτεράν, οποίος είχε λάβει και την σχετική πρωτοβουλία. Ετσι, κατά την διάρκεια της τρέχουσας χρονιάς θα πραγματοποιηθεί σειρά εκδηλώσεων, ξεκινώντας από το τέλος Μαρτίου, με συναυλίες, φεστιβάλ, συζητήσεις και συνέδρια. Τριάντα χρόνια μετά, η Πυραμίδα του Λούβρου θα επανέλθει στην επικαιρότητα, αν και μοιάζει να μην έχει φύγει ποτέ. Σύγχρονο, γυάλινο και αυστηρά γεωμετρικό, το έργο παραμένει σημείο αναφοράς και, μαζί, μια ρηξικέλευθη πρόταση του ιάπωνα αρχιτέκτονα Πέι στον διάλογο κλασικού και μοντέρνου. Ισως να διχάζει ακόμα...
Ο υπεραιωνόβιος σήμερα Ι.Μ. Πέι (γεννήθηκε το 1917) μετρά έναν σημαντικό αριθμό αρχιτεκτονικών έργων στις ΗΠΑ και την Κίνα. Ωστόσο οι Γάλλοι ακόμα δεν μπορούν να αποδεχτούν ότι η Πυραμίδα του κατάφερε να γίνει έμβλημα της Πόλης του Φωτός. Κι ας έχουν προηγηθεί ο Πύργος του Αϊφελ (1889) και το Κέντρο Πομπιντού (1977), δύο επίσης κόντρα στην παρισινή αρχιτεκτονική έργα.
Γεννημένος σε μια επαρχία της Κίνας, γιος εύπορου τραπεζίτη, ο Πέι φοίτησε στην Σαγκάη και στο Χονγκ πρώτα στο κορυφαίο πανεπιστήμιο ΜΙΤ και, εμ συνεχεία, στο Χάρβαρντ. Μαθητής του Γουόλτερ Γκρόπιους, ιδρυτή του Μπάουχαους και του Μαρσέλ Μπρόιερ, ενός εκ των πατέρων του μοντερνισμού, ο Πέι εγκαινίασε το δικό του γραφείο, αμέσως μετά την επίσημη εγγραφή του στα μητρώα των αμερικανών πολιτών, το 1954.
Ο Μιτεράν, ο Πέι και η Πυραμίδα
Ηδη από το 1978, ο Φρανσουά Μιτεράν, γραμματέας τότε του Σοσιαλιστικού Κόμματος, είχε γοητευτεί με την δουλειά του Πέι για τη νέα πτέρυγα της Εθνικής Πινακοθήκης της Ουάσινγκτον. Γι΄αυτό και όταν έγινε πρόεδρος της Γαλλίας τον κάλεσε για να του εμπιστευτεί, τον Ιούλιο του 1983, ένα από τα μεγαλύτερα, συμβολικά και εξαιρετικά ευαίσθητα έργα για την πατρίδα του. Για τον Πέι δεν ήταν μόνον η πρώτη δουλειά στην Ευρώπη _ακολούθησαν, μεταξύ άλλων, το Μουσείο Γκιμέ και ο πύργος EDF της Ντεφάνς στο Παρίσι, το Μουσείο της Ιστορίας της Γερμανίας στο Βερολίνο και η Πλατεία στην Μαδρίτη, αλλά και η πρώτη παρέμβασή του σε ένα μνημείο τόσο ταυτισμένο με την Ιστορία.
Ξεκινώντας από την απλή παρατήρηση ότι το Λούβρο είναι «ένα ιδιαίτερο μουσείο, με είσοδο που δεν φαίνεται γιατί είναι στο πλάι», ο Πέι κατέληξε ότι «χρειάζεται μια κεντρική είσοδο». Στα αρχικά σχέδια δεν περιλαμβανόταν η πυραμίδα, αλλά ένα υπόγειο σύμπλεγμα χώρων, με φωτεινά στοιχεία και είσοδο από ράμπα. Προχωρώντας όμως, η Πυραμίδα με την διαφάνεια και τα υλικά της αποτέλεσε το σημείο αναφοράς του έργου. Μαζί ήρθε και η έντονη πολεμική που άγγιξε ακόμα και ρατσιστικές ακρότητες στο πρόσωπο του Ι.Μ. Πέι. Ο ίδιος είχε φανταστεί τον χώρο κάτω από την πυραμίδα σαν έναν τόπο ανάμεσα στην πόλη και τις εκθέσεις του μουσείου, ένα μεταίχμιο ανάμεσα στο έξω και το μέσα. Η επέκταση του παρισινού μουσείου άλλωστε έμοιαζε επιβεβλημένη από την αύξηση του κοινού. Σχεδιασμένο για να υποδέχεται γύρω στα δύο εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως, το Λούβρο έσπασε, κατά την διάρκεια του 2018, το φράγμα των δέκα εκατομμυρίων (10.2)… Μέσα στην τριαντάχρονη ζωή της η Πυραμίδα του Λούβρου απέκτησε και πολιτικό στίγμα: Το 1989, κατά τη διάρκεια της συνάντησης των G7 στο Παρίσι, ο Μιτεράν κάλεσε για δείπνο τους επτά πλουσιότερους ηγέτες κάτω από την γυάλινη οροφή της. Αλλά και την νίκη του στις προεδρικές εκλογές του 2017 ο Εμανουέλ Μακρόν την γιόρτασε με φόντο την Πυραμίδα του Πέι.
Ο καθαρισμός της Πυραμίδας δεν είναι μια εύκολη διαδιακασία:
Βαριά οπλισμένοι στρατιώτες έξω από το Λούβρο, μετά τα χτυπήματα των Τζιχαντιστών στην Πόλη του Φωτός το 2015:
Το 2016 ο καλλιτέχνες JR... εξαφάνισε την Πυραμίδα του Λούβρο με μια μοναδική εγκατάσταση!
Φωτογραφίες: ΑΡ