Στον δημοφιλέστερο ήρωα της ελληνικής μυθολογίας τον Ηρακλή είναι αφιερωμένη η σειρά έργων που παρουσιάζει για πρώτη φορά ολοκληρωμένη ο ζωγράφος Παύλος Σάμιος.
Τα έργα παρουσιάζονται στο πλαίσιο της περιοδικής έκθεσης «Ηρακλής, Ήρως Διαχρονικός και Αιώνιος» που παρουσιάζεται στο Νομισματικό Μουσείο, υπό την αιγίδα του προέδρου της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλου.
Η έκθεση παρουσιάζεται συγκεκριμένα στη μεγάλη αίθουσα των περιοδικών εκθέσεων, στο Β’ όροφο του Ιλίου Μελάθρου, στη βιβλιοθήκη του Ερρίκου Σλήμαν και περιλαμβάνει τριακόσιες σαράντα έξι αρχαιότητες, οι περισσότερες από τις οποίες παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο κοινό.
Τα δεκαεννέα σύγχρονα ζωγραφικά έργα του εικαστικού Παύλου Σάμιου, Καθηγητή της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αντλούν την έμπνευσή τους από τον Ηρακλή και τους Άθλους του και συνομιλούν µε τα αντικείμενα της έκθεσης, τα οποία καλύπτουν ένα ευρύ πολιτειακό, γεωγραφικό και χρονολογικό πλαίσιο -πόλεις-κράτη, έθνη, βασίλεια και αυτοκρατορίες από τη Δυτική Μεσόγειο μέχρι και τα βάθη της Ανατολής και από τους κλασικούς μέχρι και τους νεότερους χρόνους-μέσα από μία λιτή και εμπνευσμένη μουσειογραφική προσέγγιση του Γιάννη Μετζικώφ.
Σε μια εποχή που ήρωες αναδεικνύονται οι καθημερινοί αγωνιστές της ζωής, ο Παύλος Σάμιος ανατρέχει στον Ηρακλή, η μορφή του οποίου αποτελεί όχι μόνο πανελλήνιο, αλλά και παγκόσμιο πρότυπο ρώμης, αρετής, δικαιοσύνης και ανδρείας και του προσδίδει σύγχρονες διαστάσεις. Ένα διαχρονικό σύμβολο, που εξακολουθεί να γίνεται πηγή έμπνευσης και µέσο διοχέτευσης προτύπων και μηνυμάτων από τους αρχαίους μέχρι και τους νεότερους χρόνους, ο Ηρακλής έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην Ιστορία ανά τους αιώνες.
Ο Παύλος Σάμιος ανέπτυξε για πρώτη φορά εικαστικά τους άθλους του Ηρακλή στις αρχές της δεκαετίας του 90, όταν συζητούσε με την πρόεδρο του ιδρύματος Γουλανδρή και ιδρύτρια του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης Ντόλλυ Γουλανδρή, τη δημιουργία μιας ενότητας έργων για την εικονογράφηση του ήρωα, βασισμένη στις συνθέσεις της Ολυμπίας. Στον φημισμένο ναό του Δία, στον αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας, ανάγλυφες μετόπες πάνω από την είσοδο του πρόναου και του οπισθόδομου έφεραν παραστάσεις με τους άθλους του γιου του Δία. Στη σειρά έργων που δημιούργησε τότε ο ζωγράφος πρόσθεσε μερικά ακόμα με αφορμή τη σύγχρονη παρουσίαση τους στο πλαίσιο της έκθεσης.
Ο Παύλος Σάμιος με σεβασμό στην ιστορία του Ηρακλή και στους πολλαπλούς συμβολισμούς που φέρει, ξεφεύγει από τη μουσειακή αποτύπωση του αγαπημένου ήρωα και τον μεταφέρει στην σημερινή εποχή. Μέσα από μια προσωπική οπτική πετυχαίνει να γεφυρώσει την αρχαία με τη σύγχρονη ζωγραφική, να ικανοποιήσει τις αισθητικές αναζητήσεις και τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Γι αυτό δεν τον αποδίδει γυμνό ή με αρχαίο ένδυμα, αλλά με παντελόνι και πουκάμισο, κρατώντας τη λεοντοκεφαλή σαν κουκούλα. Ο Ηρακλής προσλαμβάνει διάσταση ανθρωποκεντρική, εμφανίζεται απόλυτα “γήινος”, ένας ρωμαλέος άνδρας της καθημερινότητας, χωρίς ωστόσο να χάσει τη θεϊκή του υπόσταση.
«O Ηρακλής είναι ένας διαχρονικός ήρωας που μεταφέρει τα μηνύματα του στο σήμερα», λέει ο Παύλος Σάμιος με αφορμή την έκθεση. Μάλιστα ο ζωγράφος επιχειρεί μια προβολή του ήρωα στην εποχή μας, μέσα από μια τρέχουσα συνθήκη ζωής: «Ο κάθε άνθρωπος έχει να λύσει τους δικούς του άθλους», σημειώνει.
Την επιμέλεια της Έκθεσης «Ηρακλής, Ήρως Διαχρονικός και Αιώνιος» υπογράφει ο Διευθυντής του Μουσείου Δρ. Γεώργιος Κακαβάς με συνεργάτη την αρχαιολόγο Δρ. Μιμίκα Γιαννοπούλου. Συμμετέχουν τα σύνολα JERAXμε τη ραψωδιακή συναυλία «Ηρακλέους Μνήμη». Κείμενο για την συμμετοχή του Παύλου Σάμιου στην έκθεση γράφει ο ιστορικός τέχνης Γιώργος Μυλωνάς.
Η έκδοση του συνοδευτικού επιστημονικού καταλόγου της Έκθεσης, αφιερωμένου στη μνήμη της διαπρεπούς νομισματολόγου Βάσως Πέννα, οφείλεται στο ιδιαίτερο ενδιαφέρον και την υποστήριξη από κάθε άποψη της Alpha Bank, µόνιµου υποστηρικτή των δράσεων του Νοµισµατικού Μουσείου.
Σε όλη τη διάρκεια της έκθεσης θα πραγματοποιείται εκπαιδευτικό πρόγραμμα για μαθητές με σκοπό την εξοικείωσή τους με τη μυθική μορφή του θεϊκού ήρωα Ηρακλή, τις αξίες και τα ιδανικά που προκύπτουν από τα κατορθώματα και τους άθλους του.
Διάρκεια έκθεσης εως τις 31 Οκτωβρίου 2019.
Νομισματικό Μουσείο-Ιλίου Μέλαθρον: Ελ. Βενιζέλου (Πανεπιστημίου) 12, 10671 Αθήνα, τηλ. 2103632057