Ανάργυροι: Το χωριό που βυθίζεται από τον ελληνικό εθισμό στην εξόρυξη άνθρακα [εικόνες]

Εάν οι σεισμοί χτυπούσαν σε αργή κίνηση, τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι ορατά σε ένα μέρος όπως το ελληνικό χωριό Ανάργυροι στο Αμύνταιο, χαμένο σε ένα μαύρο τοπίο που βυθίζεται λόγω της εξόρυξης άνθρακα αναφέρει το Associated Press.

Σε δημοσίευμά του, το πρακτορείο θέλει να τονίσει τον εθισμό της χώρας στην εξόρυξη λιγνίτη και στο πώς αυτή έχει επηρεάσει τους κατοίκους της βόρειας Ελλάδας, αλλά και στο γεγονός πως η χώρα, παρόλο που διαθέτει άπλετο ήλιο και αέρα για να εκμεταλλευτεί τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, πάντα θα καταφεύγει στον λιγνίτη.


Όπως γράφει, το χωριό στην βόρεια Ελλάδα είχε κάποτε περισσότερους από 400 κατοίκους. Τώρα έχει λιγότερους από 50, αφού όλοι έφυγαν σταδιακά τις τελευταίες δεκαετίες. Οι δρόμοι στο χωριό βυθίζονται σιγά-σιγά, τα κουφώματα στις πόρτες έχουν σκεβρώσει, οι τοίχοι και τα θεμέλια των σπιτιών έχουν ανοίξει σε σημείο που δεν χωρούν πλέον επισκευές. Οι κάτοικοι φεύγουν ότι λόγω πανικού αλλά από απελπισία.


Το ένα μετά το άλλο, τα μικρά χωριά της λιγνιτικής ζώνης της Ελλάδας έχουν καταστραφεί από την εξόρυξη, καθώς το έδαφος είναι πολύ ασταθές για να κρατήσει τα σπίτια όρθια. Οι καμπάνες σε μία εκκλησία της περιοχής δεν χτυπούν πλέον τακτικά, από τον φόβο να μην προκαλέσουν περισσότερες ρωγμές στους τοίχους.


Ο κτηνοτρόφος Μιχάλης Μπίτας, ήταν ο πρώτος που παρατήρησε την ζημιά στα σπίτια στους Αναργύρους το 1986.


«Τότε άρχισε η εξόρυξη. Άρχισε αργά να τρώει τα σπίτια προτού αρχίσει να τρώει κι εμάς» είπε στο Associated Press.


Ο Μπίτας είναι ένας από τους λίγους κατοίκους του χωριού που αρνήθηκαν την προσφορά μιας εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας να μετακομίσει σε ένα ενοικιαζόμενο διαμέρισμα σε μια κοντινή πόλη. Αυτοί οι χωρικοί ζητούν πλήρη αποζημίωση για τα σπίτια τους – ένα δικαίωμα που χορηγείται από τον νόμο μόνο στην περίπτωση που η εξόρυξη συμβεί ακριβώς κάτω από έναν οικισμό.


«Έχω πρόβατα και μηχανήματα. Τι πρέπει να κάνω; Να τα πάρω μαζί μου σε ένα διαμέρισμα;» λέει ο Μπίτας.


Τα βαριά μηχανήματα εκσκαφής και τα οχήματα στον ορίζοντα κοντά στο χωριό μοιάζουν με φορτηγά παιχνίδια, καθώς χάνονται μπροστά στην κλίμακα των μαύρων πεδίων εξόρυξης.


Η Ελλάδα εξακολουθεί να αγκαλιάζει τον άνθρακα, παρά τις προειδοποιήσεις για τις άσχημες συνέπειες της υπερθέρμανσης του πλανήτη, που εκδόθηκαν τόσο από μια νέα επιστημονική έκθεση όσο και από εμπειρογνώμονες στις πρόσφατες κλιματικές συνομιλίες των Ηνωμένων Εθνών στην Πολωνία και παρά τους φιλόδοξους στόχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αντικατάσταση της χρήσης άνθρακα με ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.


Η Ελλάδα, σημειώνει το Associated Press, είναι σήμερα ο 12ος μεγαλύτερος παραγωγός λιγνίτη στον κόσμο με 36 εκατομμύρια τόνους ετησίως, σύμφωνα με τα στοιχεία ενεργειακής απόδοσης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των Η.Π.Α. Συχνά καίγεται κοντά στην περιοχή όπου εξορύσσεται, καθώς η χαμηλή ενεργειακή του πυκνότητα, καθιστά πολύ δαπανηρή την μεταφορά του πολύ μακριά.


Σχεδόν το ένα τρίτο του ηλεκτρισμού της Ελλάδας παράγεται από εργοστάσια με καύση άνθρακα και η χώρα δεν έχει σχέδιο σταδιακής κατάργησης της χρήσης εγχωρίως παραγόμενου άνθρακα, σε αντίθεση με τα περισσότερα κράτη της Δυτικής Ευρώπης. Παρά τον άφθονο άνεμο και τον ήλιο, μόνο το 15% της ελληνικής ενέργειας παράγεται από ανανεώσιμες πηγές. Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης της χρήσης άνθρακα τα τελευταία χρόνια αντισταθμίστηκε από την αυξημένη χρήση εισαγόμενου φυσικού αερίου.


Σύμφωνα με τα μέτρα που έχουν ληφθεί από τους πιστωτές της Ελλάδας, η κρατική εταιρεία ηλεκτρικής ενέργειας, η ΔΕΗ, θα ιδιωτικοποιήσει τρία εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα, παρατείνοντας τη ζωή τους.

Επίσης, σε αντίθεση με πολλούς από τους γείτονές της στην ΕΕ, η Ελλάδα βρίσκεται σε πορεία για την επέκταση της εξάρτησής της από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, καθώς το έθνος προσπαθεί να προσελκύσει επενδύσεις στο εξωτερικό για να αντιμετωπίσει την χρηματοπιστωτική κρίση που κράτησε σχεδόν μία δεκαετία. Η ελληνική κυβέρνηση έχει ξεκινήσει μία μεγάλη προσπάθεια ανακάλυψης για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στις δυτικές και νότιες ακτές της.

Ωστόσο, από την άλλη, αυτές οι προσπάθειες εύρεσης πετρελαίου και φυσικού αερίου προκαλούν ανησυχίες στις περιβαλλοντικές ομάδες, οι οποίες εξέφρασαν επείγουσα έκκληση στην ελληνική κυβέρνηση για την αναστροφή της πορείας αυτής και ζητούν να γίνουν επενδύσεις στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας όπως η ηλιακή και η αιολική ενέργεια.


«Πρέπει να δράσουμε άμεσα για την μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, αλλά η χώρα μας κινείται προς την αντίθετη κατεύθυνση» ανέφερε μια επιστολή που εστάλη στον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα. Υπογράφηκε από 34 ομάδες περιβαλλοντικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων, όπως η Greenpeace, το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση, η Διεθνής Αμνηστία και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα.

Η Ελλάδα σχεδιάζει να επενδύσει «σε ορυκτά καύσιμα εδώ και δεκαετίες, παράλληλα με την ανησυχητική παράδοση εκατοντάδων χιλιάδων τετραγωνικών χιλιομέτρων, εντός και εκτός των ακτών, για την εξόρυξη υδρογονανθράκων» ανέφερε η επιστολή. «Αυτό θα παραδώσει την χώρα στις εφιαλτικές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής».


Στους Αναργύρους, παρά την καταστροφή των σπιτιών τους, οι κάτοικοι έχουν ανάμικτα συναισθήματα για τον άνθρακα, καθώς η ΔΕΗ είναι βασικός εργοδότης που παρέχει 5.000 θέσεις εργασίας σε ντόπιους. Το άλλο πλεονέκτημα είναι ότι ο λιγνίτης, που εξορύσσεται στην εγχώρια αγορά, δεν είναι ευάλωτος στις διακυμάνσεις της χρηματοπιστωτικής αγοράς ή στις γεωοπολιτικές διαταραχές, σε αντίθεση με το εισαγόμενο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, τα οποία η Ελλάδα προμηθεύεται κυρίως από την Ρωσία.

«Είναι σαφές ότι η λιγνιτική δραστηριότητα θα μειωθεί και θα αντικατασταθεί από άλλες πηγές ενέργειας, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» ανέφερε ο εκτελεστικός διευθυντής της ΔΕΗ, Κωνσταντίνος Θεοδωρίδης στο Associated Press.

«Ωστόσο, ο λιγνίτης θα συνεχίσει να είναι ένα στρατηγικό καύσιμο που, σε κάθε γεωπολιτική αστάθεια, είναι το μόνο ενεργειακό καύσιμο που ελέγχεται πλήρως από την χώρα μας» ανέφερε.

Φωτογραφίες: AP