Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενέκρινε τη μεταρρύθμιση της ζώνης του ευρώ, που έχει στόχο την καλύτερη προστασία της Οικονομικής και Νομισματικής Ενωσης (ΟΝΕ) σε περιόδους κρίσεων.
Μετά τη συμφωνία που επιτεύχθηκε πριν από δέκα ημέρες μεταξύ των 27 υπουργών Οικονομικών της ΕΕ - εξαιρουμένου του Ηνωμένου Βασιλείου - σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες ενέκριναν αυτή τη συμφωνία. Επί της ουσίας πρόκειται για ένα συμβιβασμό που προσπαθεί να να εξισορροπίσει την επιθυμία των χωρών του Νότου για περισσότερη αλληλεγγύη από τη μία, και την τήρηση της δημοσιονομικής πειθαρχίας που θέλουν οι χώρες του Βορρά από την άλλη.
«Η εντύπωσή μου είναι ότι κάνουμε προόδο, αλλά η πρόοδος αυτή δεν είναι όσο γρήγορη θα έπρεπε», σχολίασε ο Πρόεδρος της Επιτροπής, Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, σχετικά με τη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.
Ένα από τα βασικά σημεία αυτού του συμβιβασμού είναι η ενίσχυση του ρόλου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM). O ESM θα έχει αυξημένη εξουσία σε ό,τι αφορά την αξιολόγηση της οικονομικής κατάστασης των χωρών της ζώνης του ευρώ, αλλά σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, όπως αναφέρει το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ο ESM που έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι στιγμής μόνο για τη διάσωση κρατών μελών με σοβαρό πρόβλημα φερεγγυότητας (όπως η Ελλάδα), μπορεί τώρα να υποστηρίξει χώρες που «έχουν καλή οικονομική εξέλιξη» αλλά αντιμετωπίζουν πρόβλημα ρευστότητας και δυσκολεύονται να δανειστούν από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Εάν οι χώρες αυτές πληρούν ορισμένα κριτήρια (όπως τους κοινοτικούς δημοσιονομικούς κανόνες), ο ΕSM θα τους χορηγεί δάνεια. Ωστόσο, η στήριξη από τον ESM θα πρέπει να είναι η «έσχατη λύση».
Σε ό,τι αφορά την τραπεζική ενοποίηση, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφώνησε σε ένα δίχτυ ασφαλείας για το Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης των Τραπεζών. Αυτό σημαίνει ότι η ΕΕ θα έχει ένα σύστημα αποθεματικού σε περίπτωση πτώχευσης μιας τράπεζας, το «Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης των Τραπεζών», το οποίο τροφοδοτείται από τις ίδιες τις τράπεζες. Το Ταμείο θα πρέπει να φτάσει το 2024 περίπου τα 55 δισεκατομμύρια ευρώ. Σε περίπτωση μεγάλης κρίσης, το ποσό αυτό ίσως να μην είναι αρκετό, και ως έσχατη λύση θα υπάρχει το «δίχτυ ασφαλείας», που θα παρέχεται από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας(ΕSM). Ως εκ τούτου, ο ESM θα αποτελεί ένα είδος δανειστή της έσχατης λύσης, χορηγώντας έως και 60 δισ. ευρώ στο Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης των Τραπεζών. Στη συνέχεια, το ποσό αυτό θα πρέπει να επιστρέφεται στον ESM από τον Ενιαίο Ταμείο Εξυγίανσης των Τραπεζών, μέσω της συμβολής των τραπεζών της ευρωζώνης. Το δίχτυ ασφαλείας θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ το αργότερο το 2024 .
Σε ό,τι αφορά τη γαλλογερμανική πρόταση για ένα ξεχωριστό προϋπολογισμό της ευρωζώνης, ο οποίος θα ενσωματωθεί στον προϋπολογισμό της ΕΕ, οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν να προχωρήσει ο σχεδιασμός και το χρονοδιάγραμμα εφαρμογής αυτού του εργαλείου, που θα ενισχύσει την συνοχή και την ανάπτυξη στην ευρωζώνη. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τη σταθεροποιητική λειτουργία αυτού του προϋπολογισμού, που θα βοηθούσε μια χώρα που πλήττεται από οικονομική κρίση, οι συζητήσεις θα συνεχιστούν σε τεχνικό επίπεδο.
Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων αυτών «πρέπει να υπάρξει ένας προϋπολογισμός της ευρωζώνης», είπε η Ανγκελα Μέρκελ που παραχώρησε μετά τη λήξη της συνόδου κορυφής τις Βρυξέλλες.
Η σύνοδος κορυφής «επικύρωσε τη δημιουργία ενός προϋπολογισμού για την ευρωζώνη», επιβεβαίωσε από την πλευρά του ο Εμανουέλ Μακρόν, σε ξεχωριστή συνέντευξη Τύπου. «Πριν από έναν χρόνο, πολλοί θεωρούσαν ότι ήταν αδύνατον. Τις τελευταίες εβδομάδες καταφέραμε να πείσουμε τους πιο επιφυλακτικούς εταίρους μας», πρόσθεσε.