Άλλη μια έγνοια πρέπει να έχουν οι παχύσαρκοι και γενικότερα οι υπέρβαροι άνθρωποι, καθώς μια νέα μακρόχρονη σουηδική επιστημονική έρευνα για πρώτη φορά συνδέει το παραπάνω από το κανονικό βάρος με αυξημένο -μέχρι και τετραπλάσιο- κίνδυνο για την εμφάνιση Αλτσχάϊμερ και άλλων μορφών άνοιας.
Οι ερευνητές του γνωστού ιατρικού Ινστιτούτου Καρολίνσκα της Στοκχόλμης, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Νευρολογίας "Neurology", σύμφωνα με το πρακτορείο Ρόιτερ και τις βρετανικές "Γκάρντιαν" και "Ιντιπέντεντ", ανέλυσαν στοιχεία από περίπου 8.500 διδύμους με αρχική μέση ηλικία 43 ετών, τους οποίους παρακολούθησαν στη συνέχεια επί 30 έτη.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι όσα από αυτά τα άτομα είχαν παραπάνω από το φυσιολογικό κιλά στην αρχή της έρευνας, δηλαδή ήσαν υπέρβαρα, ήσαν αυτά που, μετά από 30 χρόνια, όταν πια όλα ήσαν πάνω από 65 ετών, αντιμετώπιζαν 80% αυξημένη κατά μέσο όρο πιθανότητα εμφάνισης άνοιας, σε σχέση με όσους είχαν κανονικό για την ηλικία τους και το ύψος τους βάρος. Ενώ όσοι ήσαν παχύσαρκοι, είχαν ακόμα μεγαλύτερο κίνδυνο, αυξημένο κατά 300%. Γενικότερα, όσο μεγαλύτερο βάρος είχε ένας άνθρωπος στην μέση ηλικία του, τόσο μεγαλύτερος ήταν ο κίνδυνος εμφάνισης των συμπτωμάτων άνοιας αργότερα (προβλήματα μνήμης, μάθησης κ.α.).
Οι ερευνητές διευκρίνισαν ότι η μελέτη τους δείχνει πως υπάρχει μεν συσχέτιση ανάμεσα στην παχυσαρκία και στην άνοια, όμως δεν αποδεικνύει ότι η παχυσαρκία αποτελεί αναγκαστικά την αιτία της εκφύλισης του εγκεφάλου. Όμως, όπως τόνισαν, η έρευνα δείχνει ότι ο έλεγχος του σωματικού λίπους ήδη από την έναρξη της μέσης ηλικίας (μετά τα 40) είναι σημαντική για την αποφυγή της άνοιας αργότερα στη ζωή.
Επίσης οι επιστήμονες, συγκρίνοντας τις περιπτώσεις των διδύμων, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι πιθανώς υπάρχουν ορισμένα κοινά γονίδια που προδιαθέτουν γενετικά τους ανθρώπους τόσο για την παχυσαρκία, όσο και για την άνοια.
Δεν είναι ακόμα σαφές μέσω ποιού μηχανισμού το πάχος μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλο. Μια πιθανή ερμηνεία για τη σχέση ανάμεσα στο έξτρα πάχος και την άνοια είναι ότι οι λιπώδεις ιστοί στο σώμα απελευθερώνουν ορμόνες και άλλα κύτταρα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν φλεγμονές και μεταβολές στις εγκεφαλικές λειτουργίες, με συνέπεια την εκφύλιση των νευρώνων. Από την άλλη, η παχυσαρκία αυξάνει τον κίνδυνο για διαβήτη και καρδιαγγειακές παθήσεις, που σχετίζονται με αύξηση του κινδύνου για άνοια.
Σε κάθε περίπτωση, η νέα μελέτη έρχεται να επιβεβαιώσει ότι η νόσος του Αλτσχάϊμερ και γενικότερα η άνοια θα πρέπει να καταπολεμούνται προληπτικά, αρκετά χρόνια πριν εμφανιστούν τα πρώτα σημάδια, συνήθως σε προχωρημένη ηλικία. Με άλλα λόγια, οι άνθρωποι ήδη από τα 30 και τα 40 τους πρέπει να παίρνουν τα μέτρα τους, μεταξύ άλλων ελέγχοντας το βάρος τους, ώστε να μειώσουν τις πιθανότητες για άνοια, έχοντας ως γνώμονα πως "ό,τι είναι καλό για την καρδιά, είναι καλό και για τον εγκέφαλο" (σωστή διατροφή, σωματική άσκηση, έλεγχος χοληστερίνης και πίεσης, κόψιμο τσιγάρου, μείωση άγχους κ.α.).
Σήμερα, 1,6 δισεκατομμύρια ενήλικες σε όλο τον κόσμο θεωρούνται υπέρβαροι ή παχύσαρκοι και πάνω από τους μισούς ενήλικες στην Ευρώπη και τια ΗΠΑ ανήκουν σε αυτή την κατηγορία, έχουν δηλαδή παραπανίσια κιλά. Υπέρβαρος θεωρείται όποιος έχει δείκτη σωματικής μάζας (υπολογίζεται αν διαιρεθεί το βάρος σε κιλά με το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα) μεταξύ 25 και 30, ενώ παχύσαρκος αν έχει δείκτη πάνω από 30. Δείκτης μεταξύ 20 και 25 θεωρείται φυσιολογικός.
Οι Σουηδοί ερευνητές ακόμα επεσήμαναν ότι η αυξημένη μόρφωση παίζει ρόλο στην αποφυγή της άνοιας, καθώς κάθε έτος πρόσθετης ανώτερης εκπαίδευσης σχετίζεται, κατά μέσο όρο, με μείωση κατά 10% περίπου του κινδύνου για παχυσαρκία, καθώς και με 8% μικρότερο κίνδυνο άνοιας. Περίπου ένας στους τρεις ανθρώπους άνω των 65 ετών στον κόσμο πεθαίνει έχοντας κάποια μορφή άνοιας.