Η ιστορία του αυγοδάρτη – Από τα φύλλα ιτιάς στο συρμάτινο εργαλείο που συναντά κανείς σε κάθε κουζίνα [εικόνες]

Ο ήχος του χτυπήματος των αυγών με τον αυγοδάρτη ή αναδευτήρα ρυθμικά σε ένα μπολ προκαλεί μια αίσθηση ευχαρίστησης σε όσους πεινάνε.

Καθώς αρχίζετε να χτυπάτε τα ασπράδια με τον αναδευτήρα, μπορείτε να νιώσετε τον μετασχηματισμό τους σε έναν λευκό αφρό. Αν σταματήσετε το χτύπημα την κατάλληλη στιγμή, θα απολαύσετε τέλεια σουφλέ, κέικ ή μαρέγκες. Και είναι κάτι που δεν θα μπορέσετε να το πετύχετε τόσο εύκολα αν χρησιμοποιήσετε έναν ηλεκτρικό ή μηχανικό αναδευτήρα.

Ποια είναι όμως η ιστορία αυτού του εργαλείου που έχει κάνει την ζωή μας πιο εύκολη; Μέχρι τον 19ο αιώνα, πολλοί μάγειροι χρησιμοποιούσαν κλαδιά σημύδας ή ιτιάς ως χτυπητήρι. Τα κλαδιά δένονταν μεταξύ τους σε δέσμες, αφήνονταν να στεγνώσουν μέχρι να μπορέσει να φύγει ο φλοιός τους και στη συνέχεια κρεμάζονταν για να αποβληθεί η υγρασία. Στην συνέχεια, δένονταν στην λαβή για να δημιουργήσουν ένα εύκαμπτο εργαλείο για το χτύπημα σαλτσών και κρεμών. Μια εικονογράφηση του «The Opera of Bartolomeo Scappi», ένα βιβλίο μαγειρικής που κυκλοφόρησε το 1570, δείχνει έναν μάγειρα να χτυπά με την λαβή ενός τέτοιου εργαλείου, που μοιάζει να είναι φτιαγμένο από σημύδα, προκειμένου να φτιάξει μια αφράτη κρέμα σε ένα μεγάλο μπολ.

Η μόνη εναλλακτική λύση για το χτύπημα ήταν ένα πιρούνι ή ένα εργαλείο που ονομάζεται μύλος σοκολάτας, το οποίο ήταν κατασκευασμένο από ξύλο και αποτελούνταν από μια μακριά λαβή προσαρτημένη σε μια σειρά από ξύλινα πτερύγια. Ο μάγειρας έτριβε την λαβή με τα χέρια του για να γυρίζει ο μύλος και να δημιουργήσει αφρό. Το πρόβλημα με όλες αυτές τις μεθόδους, ήταν η αναποτελεσματικότητά τους.

Θα μπορούσε να χρειαστεί μία ώρα για να γίνει η κρέμα σε έναν μύλο σοκολάτας ενώ τα κλαδιά ήταν εύθραυστα και σκληρά για να καταφέρουν να δημιουργήσουν τον ιδανικό αφρό. Ως αποτέλεσμα, οι συνταγές που απαιτούσαν ανακάτεμα για χτύπημα ήταν σπάνιες.


Η εφεύρεση του αυγοδάρτη ήταν ένα δώρο Θεού στους απανταχού μαγείρους και συνάμα ένα μυστήριο. Όπως εξηγεί ο ιστορικός τροφίμων, Ιβάν Ντέι: «Είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς πληροφορίες σχετικά με το πότε τα χτυπητήρια κατασκευάστηκαν με χαλύβδινο σύρμα». Αλλά άρχισαν να εμφανίζονται τόσο στη γαλλική όσο και στην βρετανική λογοτεχνία μαγειρικής στα μέσα του 19ου αιώνα. Η συσκευή ήταν τέλεια για την δουλειά αυτή. Τα χαλύβδινα σύρματα του είναι διαμορφωμένα σαν ένα φαρδύ δάκρυ, επιτρέποντάς σας να φτιάξετε τον τέλειο αφρό σε ένα μπολ (δεν είναι εργαλείο για κατσαρόλες ή άλλα δοχεία με επίπεδη βάση). Τα σύρματα ήταν εύκαμπτα, γεγονός που μείωσε την αντίσταση, μειώνοντας συνάμα τον βαθμό δράσης του καρπού.

Εξίσου σημαντική ήταν και η ευκολία με την οποία μπορούσε να πλυθεί και να στεγνώσει. Ο αριθμός των συρμάτων επίσης έχει σημασία. Σήμερα κυμαίνεται μεταξύ 6 και 12, αλλά όσο περισσότερα, τόσο καλύτερο το χτύπημα.


Ο απλός σχεδιασμός του έκανε το χτύπημα ευκολότερο, πολύ λιγότερο χρονοβόρο και πιο αξιόπιστο. Αυτό άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στα χτυπητήρια που μπορούν να χρησιμοποιήσουν το ίδιο εύκολα οι γυναίκες στο σπίτι όσο και οι επαγγελματίες. Οι Βρετανοί συγγραφείς βιβλίων μαγειρικής όπως η Άγκνες Μάρσαλ, άρχισαν να περιλαμβάνουν στα βιβλία τους πιάτα που απαιτούσαν χτύπημα. Το 1902, η Μάρσαλ κυκλοφόρησε μια εκτεταμένη έκδοση του βιβλίου της « Larger Cookery Book» που περιελάμβανε νέες συνταγές όπως Soufflé à la Margaret και Cream à la Meque, μια πουτίγκα φτιαγμένη με κρέμα, ρούμι και φράουλες και γαρνιρισμένη με μμαρέγκες και πουρέ μπανάνας.


Στα τέλη του 19ου αιώνα στην Αμερική, η μόδα για πιάτα με αέρα, όπως τα μάφινς και οι μαρέγκες, οδήγησε σε μια έκρηξη των «χτυπημένων αυγών», όπου κυριολεκτικά κατοχυρώθηκαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας εκατοντάδες μηχανικοί αυγοδάρτες. Βέβαια, αυτά δεν μπορούσαν να αποδώσουν την τέλεια υφή της μαρέγκας που παρείχε ο απλός αυγοδάρτης.

Ήταν η Τζούλια Τσάιλντ, η διάσημη Αμερικανίδα συγγραφέας βιβλίων μαγειρικής, που αποκατέστησε την δημοτικότητα του απλού αυγοδάρτη στην Αμερική. Το 1963, έκανε την πρώτη της τηλεοπτική εμφάνιση στην τηλεόραση και παρουσιάζοντας συνταγές από το βιβλίο της « Mastering the Art of French Cooking», εξήγησε πως οι παλιομοδίτικες μέθοδοι ήταν πολύ καλύτερες στο να παίρνουν αέρα τα ασπράδια των αυγών από τους λιγότερο ευαίσθητους μηχανικούς αντιπάλους τους.

Ο απλός αυγοδάρτης παραμένει, έκτοτε, ένα εργαλείο που μπορεί να συναντήσει κανείς σε όλες τις κουζίνες του κόσμου.

Φωτογραφίες: Shutterstock, PIxabay, Wikipedia