Tρεις εβδομάδες μετά τη σύνοδο για την Συρία ο Βλαντίμιρ Πούτιν πήγε ξανά στον εταίρο του, τον Ταγίπ Ερντογάν , στην Τουρκία επ’ ευκαιρία της τελετής ολοκλήρωσης της υποθαλάσσιας φάσης του αγωγού Turkish Stream.
«Σήμερα κάνουμε άλλο ένα βήμα στην ρωσο-τουρκική ενεργειακή συνεργασία», είπε ο Τούρκος πρόεδρος κάνοντας λόγο για ένα «ιστορικό πρότζεκτ» που αποτυπώνει τη δυναμική των οικονομικών σχέσεων των δύο χωρών. «Θεού θέλοντος το πρότζεκτ αυτό θα είναι έτοιμο μετά την ολοκλήρωση των δοκιμών το 2019», πρόσθεσε.
Απομένει, βέβαια, η κατασκευή του αγωγού στην Τουρκία. Ο Turkish Stream έχει μήκος 930 χλμ σε βάθος περίπου 2.000 μ. στη Μαύρη Θάλασσα ενώνοντας τη ρωσική Ανάπα με το το Κιγίκιοϊ (περίπου 160 χλμ. απόσταση από την Κωνσταντινούπολη) και θα μεταφέρει ετησίως 31,1 δισ. κυβικά μέτρα αερίου από τη Ρωσία στην Τουρκία.
Οι ΗΠΑ, που διεκδικούν μερίδιο στην προμήθεια φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αντιτίθεται στα πρότζεκτ της Gazprom υποστηρίζοντας ότι βλάπτουν την ενεργειακή ασφάλεια της Γηραιάς Ηπείρου.
«Τέτοια πρότζεκτ και ειδικά ο TurkStream δεν στρέφονται κατά των συμφερόντων οποιουδήποτε», είπε ο Βλαντίμιρ Πούτιν στην τελετή, αποκαλώντας τον αγωγό «ένα φωτεινό παράδειγμα υπεράσπισης των εθνικών συμφερόντων» και επαινώντας «την πολιτική βούληση και το θάρρος» του Ταγίπ Ερντογάν. Υπογράμμισε δε ότι το πρότζεκτ ενισχύει αναμφισβήτητα «τη γεωπολιτική θέση της Τουρκικής Δημοκρατίας».
Αν και η Ουάσιγκτον δεν έχει απειλήσει με συγκεκριμένες κυρώσεις τον TurkStream εστιάζοντας κυρίως σε άλλα πρότζεκτ της Gazprom, όπως ο Nord Stream 2, το Κρεμλίνο δεν αποκλείει να λάβει η κυβέρνηση Τραμπ κάποια μέτρα.
Οι στόχοι της Gazprom
Ο ΤurkStream θα βοηθήσει την Gazprom στην επίτευξη δύο στρατηγικών στόχων: την μείωση της εξάρτησης από αγωγούς που περνούν από την εχθρική Ουκρανία και την αύξηση του μεριδίου αγοράς στην Τουρκία. Όταν ξεκινήσει η λειτουργία του TurkStream η Gazprom σχεδιάζει να σταματήσει τη μεταφορά αερίου μέσω Ουκρανίας.
Ο TurkStream αποτελείται από δύο υποβρύχιες γραμμές και η Τουρκία πρέπει να ολοκληρώσει τη μία στο χερσαίο τμήμα της για να αρχίσει η ροή του αερίου προς τα εδάφη της. Αν επιτευχθεί συμφωνία με την ΕΕ για τη μεταφορά αερίου μέσω του TurkStream η Gazprom και η τουρκική Botas Petroleum Pipeline Corp. θα κατασκευάσουν και το χερσαίο τμήμα της δεύτερης γραμμής, που θα μπορεί να μεταφέρει ετησίως 15,75 δισ. κυβικά μέτρα.
Μέχρι στιγμής δεν έχει αποσαφηνιστεί από ποια χώρα θα φθάνει το ρωσικό αέριο στην ΕΕ. Ο Ρώσος υπουργός Ενέργειας, Αλεξάντερ Νόβακ ανέφερε πρόσφατα δύο επιλογές: τη Βουλγαρία, απ’ όπου θα μεταφέρεται το αέριο προς την Αυστρία και την Ελλάδα, απ’ όπου το αέριο θα μεταφέρεται προς την Ιταλία. Αναλυτές στον τουρκικό Τύπο σημειώνουν πως ο TurkStream ενδιαφέρει και τον Αλέξη Τσίπρα, καθώς η Ελλάδα θα επιθυμεί να μεταφέρει από αυτόν τον αγωγό φυσικό αέριο προς την ΕΕ.
Πάντως ο Νόβακ είπε ότι η διαδρομή μέσω Βουλγαρίας είναι «μεγαλύτερης προτεραιότητας», αν και οι εντάσεις στις σχέσεις Ρωσίας-ΗΠΑ δημιουργούν αμφιβολίες για την επέκταση του πρότζεκτ.
Μόσχα και Άγκυρα βρέθηκαν σε τροχιά σύγκρουσης προ τριετίας λόγω του συριακού, αλλά τον επόμενο χρόνο τα βρήκαν και έκτοτε ενίσχυσαν σημαντικά την οικονομικο-πολιτική τους συνεργασία. Πούτιν κι Ερντογάν συνεργάζονται για την επίλυση του συριακού, ενώ η Τουρκία αγοράζει οπλικά συστήματα από τη Ρωσία και της έχει αναθέσει την κατασκευή του πρώτου πυρηνικού της εργοστασίου στο Ακούγιου.