Ο Αρης Δαβαράκης χαρακτηρίζεται από τις αντιφάσεις του: Το αγαπημένο παιδί του Χατζιδάκι, που συνδέθηκε με τις μεγάλες προσωπικότητες της εποχής εκείνης, εξηγεί τι κοινό έχουν ο Αντώνης Σαμαράς και ο Αλέξης Τσίπρας και γιατί τους ψήφισε. Μιλάει για την διαδρομή από την «Μπαλάντα των αισθήσεων και των παραισθήσεων» ως την φυλακή και την ομοφυλοφιλία, για τον Πολάκη και την αριστερά και επιμένει ότι η ζωή είναι μια μικρή βόλτα στον πλανήτη.
- Κύριε Δαβαράκη, το όνομά σας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Μάνο Χατζιδάκι...
«Ο Χατζιδάκις ήταν ο άνθρωπος που με καθόρισε. Του μιλούσα πάντα στον πληθυντικό. Σπάσαμε τον πληθυντικό στο τέλος, τον τελευταίο χρόνο, όταν είχε πια αρρωστήσει. Μεγάλωσα στην Αλεξάνδρεια, σε ένα περιβάλλον με αισθητική και γνώση, και ο κόσμος του Χατζιδάκι μου έμοιαζε γνώριμος. Η σχέση μας διήρκησε μέχρι το τέλος. Εζησα μαζί του πολλά πράγματα»
- Αρα και την εποχή της Αυριανής;
«Ναι, ήταν μια από τις κορυφαίες ακρότητες εκείνη της Αυριανής για τον Χατζιδάκι. Με ρωτούσε τι θα κάνουμε...».
- Ζούμε παρόμοιες εποχές ακρότητας σήμερα;
«Δεν έχω αυτή την αίσθηση. Οι νέοι άνθρωποι που γνωρίζω είναι καλά οχυρωμένοι και από ηθικής και από αισθητικής απόψεως. Νομίζω ότι το μεγάλο κύμα έσκασε τότε, μετά το ΄81, με την επικράτηση της Αυριανής».
- Δεν υπήρξατε θαυμαστής του Ανδρέα Παπανδρέου;
«Ντρέπομαι που το λέω, αλλά όχι εγώ δεν εκτίμησα ποτέ τον Παπανδρέου. Κι ας τον αγαπούσαν κι ας τον εκτιμούσαν οι φίλοι μου, με πρώτη την Μελίνα. Εγώ ποτέ μου δεν τον συμπάθησα και το έλεγα στην Μελίνα - που με μάλωνε αλλά με άκουγε. Δεν τον ψήφισα ποτέ. Και στην ιστορία με την Δήμητρα αισθάνθηκα ότι δικαιώθηκα από πλευράς αισθητικής. Ηταν ένα πρότυπο άντρα-αφέντη, με την ψήφο του λαού βέβαια».
- Σήμερα η αριστερά που κυβερνά έχει βέβαια άλλα πρότυπα αλλά παραπέμπει, πιστεύετε, στην εποχή του Αυριανισμού, ύβρεις, χαρακτηρισμοί, Πολάκης...
«Δεν το αισθάνομαι έτσι. Δεν νομίζω ότι ο Πολάκης καθορίζει. Πάντα υπήρχαν τέτοια παραδείγματα, θυμάμαι την περίπτωση Γιαννόπουλου επί Παπανδρέου. Χρησιμοποιούσε εκφράσεις του τύπου “μωρή αδερφή”.
»Στα 65 μου κατάλαβα πια ότι δεν είμαι πολιτικό ζώο. Κάνω συνέχεια λάθη. Μια είμαι με τον Σαμαρά, και τον λατρεύω, μια ψηφίζω Τσίπρα. Δεν ξέρω αν είναι λάθη. Ετσι είμαι. Τι είναι σωστό και τι είναι λάθος στην πολιτική; Δεν ξέρω».
- Σαμαράς και Τσίπρας: Ποια είναι τα κοινά τους;
«Οτι είναι άνθρωποι που δείχνανε ότι ήθελαν να αλλάξουν κάποια πράγματα. Ο Σαμαράς που έλεγε ότι στο μαντρί δεν μπορώ να κάνω δουλειά κι έφτιαξε την “Πολιτική Ανοιξη”. Ο Τσίπρας λόγω της νεότητάς του και λόγω του τρόπου που χρησιμοποίησε την αριστερά. Εγώ δεν είμαι αριστερός. Τώρα πια έχω βρει τι είμαι και το είπε ο Μακρόν: Ούτε αριστερός ούτε δεξιός. Νομίζω ότι εκεί κέρδισε τις εκλογές ο Μακρόν. Είναι μια μεγάλη φράση που θέλει κότσια για να την πεις. Στην Ελλάδα έχουμε πολύ μέλλον μέχρι να βρεθεί κάποιος να την πει. Κι αυτόν θα τον ψήφιζα με μανία. Γιατί οι έννοιες αριστερά-δεξιά, είναι πλέον τόσο ξεπερασμένες».
- Πως αυτοχαρακτηρίζεστε πολιτικά;
«Ως ένας φιλελεύθερος του κέντρου με κοινωνική ευαισθησία που νοιάζεται για τις πιο ευπαθείς ομάδες - με προτεραιότητα σ΄ αυτούς που ταλαιπωρούνται».
- Το είδατε αυτό στην αριστερή κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ;
«Κατ΄αρχήν δεν θεωρώ ότι ήταν αριστερά».
- Και τι είναι;
«Μπάχαλο, όπως ήταν όλες οι κυβερνήσεις, νομίζω. Βέβαια δεν θέλω να γενικεύσω. Αλλά με την εποχή Κοσκωτά νομίζω ότι είμαστε στα ίδια. Εγώ περισσότερο τάσσομαι με πρόσωπα, παρά με κόμματα. Και έτσι είδα τον Αλέξη Τσίπρα, προσωπικά, σαν πρόσωπο».
- Ναι, αλλά τον ψηφίσατε. Αρα σας έπεισε;
«Ναι, αλλά όχι πολιτικά. Τον προτιμούσα από την εναλλακτική που είχα εκείνη τη στιγμή».
- Εχετε αλλάξει τώρα;
«Ναι, αλλά γενικώς δεν εκτιμώ την πολιτική πλέον. Εχω κακή εμπειρία από τον τρόπο που ξεκίνησαν οι κυβερνήσεις με τις υποσχέσεις τους. Αφήνω απ΄ έξω τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, που έκανε μια συγκεκριμένη δουλειά, μαζί με ανθρώπους γύρω του, όπως τον Ράλλη, τον Αβέρωφ, που είχαν άλλο ήθος, το οποίο και μου άρεσε εμένα. Από εκεί και πέρα ήρθε ένα χάος, το οποίο και επικρατεί ακόμα».
- Το ίδιο ισχύει και για την εποχή Σημίτη;
«Νομίζω ότι ο Σημίτης ήταν η απαραίτητη μετάβαση. Μετά τον Ανδρέα, με την Δήμητρα και τους αστρολόγους χρειαζόμασταν έναν Σημίτη. Αφησε όμως και πληγές και πολλά καλά. Για έναν άνθρωπο σαν κι εμένα ήταν σημαντική και η ίδια η κοινωνική συμπεριφορά του - με κάλυπτε. Ηταν μια αστική συμπεριφορά. Ενας άνθρωπος ευγενής. Ηταν ο μόνος πρωθυπουργός που έβλεπα στη Ράτκα με ένα ζευγάρι φίλων, που πήγαινε θέατρο γιατί τον ενδιέφερε.
»Από την άλλη είναι σωστό και το λαϊκό επιχείρημα ότι, εντάξει, “η σύζυγός σου ήταν η πρώτη που πλήρωνε τα κοινόχρηστα στην πολυκατοικία”, αλλά γύρω-γύρω του, τι γινόταν; Ποιος είχε την ευθύνη; Πάντα στον πρωθυπουργό καταλήγουμε. Και ο Σημίτης ήταν ο ίδιος ευπρεπέστατος, είχε γύρω του ανθρώπους σαν τον Νίκο Θέμελη, έκανε παρέα με διανοούμενους, με τον Τσουκαλά, αλλά εκ των υστέρων η αλήθεια είναι ότι γίνονταν πολλά πράγματα τότε. Ηταν η εποχή που έπεφταν πολλά λεφτά, που όλοι ψώνιζαν συνέχεια...».
- Κάπως έτσι βλέπετε σήμερα τον Αλέξη Τσίπρα, και το περιβάλλον του;
«Κοιτάξτε. Στον Τσίπρα διέκρινα στην αρχή και ελπίζω να ισχύει ακόμα, ότι κάνει συνειδητά και εν γνώση του κάποια πράγματα. Εγώ τον είδα σαν ενδεχόμενο αρχηγό του κέντρου κι ακόμα δεν μου βγαίνει από το μυαλό ότι εκεί θα καταλήξει, αφού περάσουν κάποια χρόνια».
- Ποια είναι η γνώμη σας για τον Κυριάκο Μητσοτάκη;
«Τον βλέπω πιο μετριοπαθή. Δεν τον βλέπω δεξιό, αλλά έχει δίπλα του ανθρώπους σαν τον Αδωνι ή τον Βορίδη, τους οποίους συμπαθώ μεν, αλλά δίνουν ακόμα ένα στίγμα αυτής της δεξιάς».
- Γερουλάνος και Μπακογιάννης για την Αθήνα. Πώς σας φαίνεται;
«Δύο αστοί, δύο προσωπικότητες που μου αρέσουν. Θα δυσκολευτώ. Νομίζω ότι κινούμαι προς τον Κώστα Μπακογιάννη»
- Προσεγγίζετε τελικά την πολιτική με τρόπο συναισθηματικό; Και ψηφίζετε κάποιον που σας είναι ευχάριστος και συμπαθής στην παρέα;
«Ναι, ψηφίζω συναισθηματικά, Αλλά δεν κάνω παρέα με τον πρωθυπουργό. Ετυχε να συμβεί αυτό κάποιες φορές, προ πρωθυπουργίας του, το 2013. Είχα εκτιμήσει πολύ το γεγονός ότι με είχε πάρει τηλέφωνο για να αναλάβω το Γ΄ Πρόγραμμα - παρ΄ ότι δεν έγινε τελικά. Ενοιωσα ότι έχω να κάνω με έναν άνθρωπο που με έχει ψιλοκαταλάβει. Δεν ήθελε όμως ο κύριος Τσακνής και αντιτάχθηκε στον πρωθυπουργό. Επέμεινε ο πρωθυπουργός όσο μπορούσε, αλλά δεν τα κατάφερε.... Φαντάζομαι ότι δεν θα ασκήθηκε και τρομερή πίεση».
- Με το Portal, το σάιτ που στήσατε για τον ΣΥΡΙΖΑ, δεν είχε ανάμειξη ο Αλέξης Τσίπρας;
«Οταν πρωτοβγήκε το Portal, την πρώτη μέρα, εγώ είχα γράψει ένα κείμενο όπου ξεκαθάριζα τι ακριβώς είναι αυτό το σάιτ. Οτι στήθηκε μετά από πρόταση του Βερναρδάκη, με τον οποίο βρισκόμασταν συχνά στο Φίλιον και το σχεδιάζαμε. Oτι παραγγέλθηκε από τον Τσίπρα, ότι θα εκπροσωπεί αυτόν τον χώρο, όντας παράλληλα ελεύθερο και διαφωνώντας όποτε πίστευε ότι έτσι πρέπει να κάνει. Τότε με πήρε ο Τσίπρας και μου είπε ότι δεν έπρεπε να τα ανακοινώσω όλα αυτά, χωρίς ωστόσο να δημιουργηθεί θέμα μεταξύ μας».
- Η εικόνα που είχατε από την προσωπική επαφή πόσο διαφέρει από την δημόσια εικόνα του;
«Φαίνεται ότι διαφέρει πάρα πολύ. Είχα γράψει ένα κείμενο στο Protagon, το 2012-’13, τότε που του είχε δώσει το δαχτυλίδι ο Αλαβάνος χωρίς να τον ξέρω, μόνον από την φωτογραφία, που κατάληγε στο «φτου σας κύριε Τσίπρα, μην σας ματιάσω». Με πήρε τότε τηλέφωνο να μου πει “μακάρι να με έφτυναν όλοι όπως με φτύνετε εσείς κύριε Δαβαράκη.... Τώρα βλέπω την διαφορά και δεν μπορώ να υποστηρίξω περισσότερο».
- Αρα τελικά σας απογοήτευσε;
«Μακροπρόθεσμα ακόμα πιστεύω, το πρόσωπο. Ψήφισα Τσίπρα και τον Ιανουάριο και τον Σεπτέμβριο του ΄15. Στο δημοψήφισμα ψήφισα ΝΑΙ και δυσαρεστήθηκαν πολλοί».
- Εχετε μετανοιώσει;
«Δεν θέλω να γίνομαι προκλητικός αλλά δεν έχω μετανοιώσει ούτε γιατί πίστεψα στον Αντώνη Σαμαρά, τότε που έφτιαξε την “Πολτική Ανοιξη” ούτε στον Αλέξη Τσίπρα. Αυτή ήταν η απόφαση εκείνης της στιγμής. Ισως δεν είναι σοβαρό και ώριμο να λες συμπαθώ τον Τσίπρα και σιχαίνομαι τον ΣΥΡΙΖΑ, κι αυτό το καταλαβαίνω. Υπάρχει ένα μεγάλο ερωτηματικό. Δεν είμαι καθόλου βέβαιος ότι θα τον ξαναψηφίσω, ακριβώς γιατί βλέπω την ποιότητα των γύρω του, μάλλον χειροτερεύει».
- Πάμε πίσω, στον Μάνο Χαζτιδάκι και στα χρόνια εκείνα. Νοιώθατε ότι ανήκετε σ΄ αυτή την παρέα των ελίτ του πνεύματος. Κι ίσως κάπου χάσατε το μέτρο;
«Γνώρισα όλους εκείνους τους ανθρώπους, τον Τσαρούχη, τον Μόραλη, τον Χορν, την Λαμπέτη, την Μελίνα, τους συγγραφείς, τους ποιητές, τους ζωγράφους.... Τους θαύμαζα.
»Μετά το Γ΄ Πρόγραμμα, όταν ήμουν χωρίς δουλειά, χωρίς να το έχω σχεδιάσει βρέθηκα στην δημοσιογραφία - με είχε φωνάξει ο Κυριαζίδης στον Ταχυδρόμο. Κι άρχισα να γράφω τα in και out, στήλες με κακιούλες και σχόλια. Πρωτοπόρα μεν πράγματα τότε αλλά στεναχωρούσα πολύ κόσμο. Τότε ένοιωθα μεγάλη χαρά. Ως και τον κυνισμό είχα επιδιώξει κάποια στιγμή. Εγραφα πράγματα τα οποία τώρα ντρέπομαι και να διαβάσω».
- Αισθάνεστε ότι κάποια στιγμή το πληρώσατε όλο αυτό, ακριβά;
«Ναι, αλλά όχι σαν αντίτιμο και όχι ακριβά».
- Και η φυλακή;
«Την στιγμή που βίωνα την φυλακή, για να μην κάνω τον έξυπνο, ήταν κάτι πολύ ζόρικο και δύσκολο. Αλλά όταν κοιτάω πίσω, βλέπω ότι είχε γίνει μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Οταν έχεις την αίσθηση ότι είσαι αθώος, μπορείς να δεις τα πράγματα αλλιώς. Και να τα παρατηρείς όλα με ένα μάτι δημοσιογραφικό - αν και δεν ήμουν ποτέ ρεπόρτερ. Το είδα σαν ευκαιρία. Είχα μεγάλη υποστήριξη από την κοινωνία, έγραφα στο Πρώτο Θέμα. Ηταν το 2005... Δεν ήμουν εγώ ο μεγαλέμπορος με τα ναρκωτικά κι ούτε κουβάλησα αυτό το βάρος μετά, γιατί κανείς δεν μου το έθεσε απ΄ έξω, σαν πρόβλημα. Ούτε με ενόχλησε κανείς μέσα στην φυλακή. Ωστόσο παραμένει κάτι ιδιαίτερα δύσκολο».
- Πώς ήταν η πρώτη μέρα σας στo κελλί;
«Το πρώτο βράδυ που μπήκα ήθελα να πεθάνω και είχα αποφασίσει να μείνω στο κρεβάτι μέχρι να πεθάνω... Αλλά την τρίτη, τέταρτη μέρα έπαιζα ήδη μπιρίμπα στο απέναντι κελί....».
- Μιλάτε ανοιχτά, για πολύ δικά σας, προσωπικά πράγματα. Γιατί;
«Μια βόλτα είναι η ζωή, μια μικρή βόλτα σ΄ αυτόν τον πλανήτη. Γιατί δεν μας το μαθαίνουν αυτό στο σχολείο; Δεν βλέπω τον λόγο γιατί σ΄ αυτή την διαδρομή να μην μιλάς ειλικρινά με τους άλλους, γιατί να μην είσαι ανοιχτός. Εμένα πλουτίζει το να είμαι ανοιχτός... Μπορεί καμιά φορά μέσα σ΄ αυτή την ανοιχτότητα να πεις κάτι που λίγο σε εκθέτει και οι άλλοι θα το πάρουν κάπως...»
- Περί των ερωτικών σας επιλογών εννοείτε;
«Και τι να πω, ψέματα; Εγώ έτσι όπως ζω μόνος μου, ούτε οικογένεια έχω ούτε παιδιά για να τα φέρω σε δύσκολη θέση. Γιατί αν είχα παιδιά δεν θα τα πλήγωνα μ΄ αυτά που λέω. Αλλά δεν ήθελα ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ανοίγω το στόμα μου και λέω τις αλήθειες μου».
- Σαν να θέλατε να κάνετε και τους άλλους να ανοιχτούν;
«Δεν το έκανα γι΄ αυτό, αλλά βοήθησε. Δεν μπορούσα να κάνω αλλιώς. Θέλω να λέω ακριβώς αυτό που μου συμβαίνει».
- Εσείς ξέρετε ποιος ακριβώς είστε;
«Ναι, είμαι ένα παιδί από την Αλεξάνδρεια που διακτινίστηκε σ΄ αυτή την Αθήνα που ακόμα προσπαθεί να καταλάβει. Πέρασα όμορφα χρόνια, σε μια αγαπημένη οικογένεια, με τα ξαδέλφια μου - αδέλφια δεν είχα, και ως τα έντεκα ζούσα σε ένα παραμύθι. Ηρθαμε εδώ, το παραμύθι δεν συνεχίστηκε, ήρθε και μια οικονομική κατάρρευση. Αναρωτιόμουν αν θα καταφέρω να ενταχτώ σ΄ αυτό το κλίμα. Νόμιζα ότι θα φάω τα μούτρα μου».
- Αλλά;
«Εχασα τους δικούς μου όταν ήμουν πολύ νέος - ο πατέρας μου πέθανε πριν τα πενήντα και η μητέρα μου λίγο μετά, στα 51 της... Εμεινα ολομόναχος, χωρίς λεφτά. Μέσα στην ατυχία μου ήμουν και πολύ τυχερός. Εκείνη την εποχή είχαν σκάσει μύτη στη ζωή μου, ο Μάνος, η Μελίνα, οι αδελφικοί μου φίλοι, η Φρόσω, η Μανουέλα, ο Τάσος, άνθρωποι που με στήριξαν, με βοήθησαν και ξεψάρωσα...».
- Δεν είναι ταμπού η ομοφυλοφιλία;
«Ακόμα; Εγώ πιστεύω ότι έχουμε προχωρήσει πολύ, ότι το έχουμε παρακάνει».
- Εσείς μιλήσατε πολύ νωρίς;
«Είχα δώσει μια συνέντευξη στην Μαλβίνα τότε και της είπα ότι είμαι ομοφυλόφιλος - η μητέρα μου είχε ήδη φύγει, δεν θα την πλήγωνα. Μετά ήθελα να το διορθώσω. Δεν ξέρω αν είμαι ομοφυλόφιλος, Μάλλον ένας a-sexual, ιδιαίτερος, περίεργος τύπος είμαι...».
- Πως είναι σήμερα η ζωή σας; Τελικά η δουλειά του στιχουργού είναι επικερδής;
«Αυτή την εποχή έχω επιστρέψει αποφασιστικά στην στιχουργική και ετοιμάζω πράγματα με νέους, πολύ νέους συνθέτες, όπως ο Αντώνης Καλούδης και ο Ανδρέας Λάμπρου
»Η τελευταία μου δουλειά, πέρυσι, ήταν με τον Γιώργο Περρή και την Ευανθία Ρεμπούτσικα. Επίσης μοιράστηκα μια δουλειά με την Λίνα Νικολακοπούλου, για τον Μάριο Φραγκούλη, που δεν έχει ακόμα κυκλοφορήσει σε CD, άλλα κάποια τραγούδια έχουν βγει στο Υoutube
»Οσο υπήρχε η ΑΕΠΙ τα πράγματα ήταν καλύτερα. Μπορώ να πω πως με αυτή την δουλειά κατάφερα να επιζήσω αξιοπρεπώς».
- Μαθαίνεται η στιχουργική;
«Η στιχουργική δεν διδάσκεται, ή το΄χεις ή δεν το΄χεις. Είναι ταλέντο, που μπορείς βέβαια να το καλλιεργήσεις. Φέτος, για τρίτη χρονιά, κάνω εβδομαδιαία σεμινάρια, όπου μιλάμε για στίχους και μοιραζόμαστε πράγματα σε ένα παρεϊστικο κλίμα».
- Εσείς πως αντιληφθήκατε ότι γράφετε στίχους;
«Φαίνεται πως ήταν κάτι που είχα μέσα μου. Από την εφηβεία μου όταν ήθελα να επικοινωνήσω τα αισθηματικά μου έστελνα ραβασάκια με ομοιοκαταληξία, που είχαν μεγάλη ανταπόκριση. Ποτέ δεν φαντάστηκα ότι αυτό θα ήταν η δουλειά μου. Μετά, σε νεαρή ηλικία, στα είκοσι κάτι μου, που βρέθηκα στο Γ΄ Πρόγραμμα συνέχισα.
»“Η μπαλάντα των αισθήσεων και των παραισθήσεων” ήταν το πρώτο τραγούδι με δικούς μου στίχους που έγινε μεγάλη επιτυχία κι ακόμα είναι η μεγαλύτερη επιτυχία μου. Συνεχίζει να παίζεται σαν σύγχρονο. Το έγραψα πάνω στην μουσική του Χατζιδάκι. Αυτό συνέβη μετά τους Μουσικούς Αγώνες της Κέρκυρας, όπου μαζί με τον Τάσο Μελετόπουλο δώσαμε ένα τραγούδι στην Τάνια Τσανακλίδου κι έτσι έμαθε ο Χατζιδάκις ότι γράφω στίχους».
Φωτογραφίες Πάνος Μάλλιαρης - iefimerida