Ανάπτυξη κοντά στο 2% για φέτος και στο 2,4% το 2019 προβλέπει το ΙΟΒΕ, ωστόσο εκφράζει τον προβληματισμό του για σειρά θεμάτων μεταξύ αυτών και η πρόσβαση στις αγορές.
Ενώ υπάρχει βάση για μια θετική εξέλιξη της οικονομίας, αυτή δεν θα είναι αυτόματη και σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένη τονίζει και προσθέτει ότι έχει κεντρική σημασία θα έχει το πότε και με ποιους όρους θα επιτευχθεί η ουσιαστική πρόσβαση στις αγορές για τη χρηματοδότηση της οικονομίας που τώρα είναι αναιμική.
Η οικονομία κινείται σε μια ενδιάμεση περιοχή όπου δεν υπάρχει πλέον η προστασία των προγραμμάτων αλλά και δεν έχει ακόμη επιτευχθεί η πρόσβαση στις αγορές, συμπληρώνει ενώ σύμφωνα με το ΙΟΒΕ «η ύπαρξη του λεγόμενου "μαξιλαριού ασφαλείας" δεν μπορεί να προκαλεί εφησυχασμό.
Η τριμηνιαία έκθεση του ΙΟΒΕ για την ελληνική οικονομία που παρουσιάστηκε σήμερα εκτιμά ανάπτυξη το 2018 στην περιοχή του 2,0%. Τόνωση της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας κυρίως από άνοδο των εξαγωγών (+8,0%). Μικρή κλιμάκωση της κατανάλωσης των νοικοκυριών στο β’ εξάμηνο λόγω καλύτερων προσδοκιών, στο +0,6% φέτος.
Ηπιότερη της αρχικά αναμενόμενης συμβολή της αύξησης των επενδύσεων στο ΑΕΠ (+4,0%), κυρίως σε εξωστρεφείς τομείς (μεταποιητικούς, τουρισμό, μεταφορές), και σε κατασκευαστικά έργα (αποκρατικοποιήσεις – ιδιωτικοποιήσεις, νέες οικοδομές). Υποτονική συμβολή του ΠΔΕ για δεύτερο έτος. Περιστολή δημόσιας κατανάλωσης κατά 1,0%.
Για το 2019 προβλέπει μικρή επιτάχυνση της ανάπτυξης κοντά στο 2,4%, από κλιμάκωση επενδυτικής δραστηριότητας (+12-14%) και ιδιωτικής κατανάλωσης (+1,4%). Η ισχυρότερη εγχώρια ζήτηση θα εκδηλωθεί και στις εισαγωγές (+6,0-6,5%). Υπό τα μέτρα πολιτικής στο διεθνές εμπόριο και την ολοκλήρωση επέκτασης του Q-E θα αποκλιμακωθεί η άνοδος των εξαγωγών (+5,0-5,5%).
Ως σημαντική παράμετρο για την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας ο γενικός διευθυντής του ΙΟΒΕ, καθηγητής Νίκος Βέττας χαρακτηρίζει τη δυνατότητα εξόδου στις αγορές. Οπως είπε «η ύπαρξη του λεγόμενου "μαξιλαριού ασφαλείας" δεν μπορεί να προκαλεί εφησυχασμό. Όσο παρατείνεται η περίοδος μη ομαλής χρηματοδότησης, αυξάνεται και η πιθανότητα πως τελικά η χρηματοδότηση θα γίνει με δυσχέρεια.»
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο θέμα της προεκλογικής περιόδου αλλά των συντάξεων, τονίζοντας η χώρα εισέρχεται σε εκλογικό κύκλο, και με τη γενικότερα εμπειρία που τείνει να επιβαρύνει την οικονομία μέσω αύξησης της αβεβαιότητας και αναβολής αναγκαίων δημοσιονομικών ή άλλων τομών, θα πρέπει να μην λησμονείται η κρίσιμη συγκυρία και τα χαρακτηριστικά της ανάπτυξης που την καθιστούν εύθραυστη.
Για τις συντάξεις τόνισε ότι οι όποιες κινήσεις στην οικονομική πολιτική δεν πρέπει να δημιουργούν την αίσθηση ότι αυτή θα κινηθεί προς δημοσιονομικά ανεύθυνες ή προς αντιαναπτυξιακές κατευθύνσεις. Εάν συμβεί αυτό, η όποια αναβολή στη μείωση των συντάξεων θα είναι ιδιαίτερα βραχύβια και η περικοπή θα καταστεί αναπόφευκτη πολύ σύντομα, ενώ η αναβολή θα έχει ενδιάμεσα και ευρύτερες επιπτώσεις στην οικονομία.
Ο κ. Βέττας κατά την παρουσίαση της έκθεσης υπογράμμισε ότι οι ρυθμοί μεγέθυνσης που καταγράφονται, αν και θετικοί υπολείπονται του επιπέδου που θα σηματοδοτούσε σύγκλιση με την ευρωζώνη και εστίασε στα εξής σημεία:
- Στο εξωτερικό ισοζύγιο η αύξηση των εξαγωγών θα πρέπει να είναι πολύ εντονότερη ώστε να καλύψει και την αναπόφευκτη αύξηση των εισαγωγών. Στο επίπεδο της ανταγωνιστικότητας, υπάρχει ο κίνδυνος η αύξηση της αμοιβής της εργασίας να οδηγήσει σε οπισθοδρόμηση, στο βαθμό που δεν υπάρχει σημαντική βελτίωση της παραγωγικότητας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
- Ενώ υπάρχει βάση για μια θετική εξέλιξη της οικονομίας, αυτή δεν θα είναι αυτόματη και σε καμία περίπτωση εξασφαλισμένη. Κεντρική σημασία θα έχει το πότε και με ποιους όρους θα επιτευχθεί η ουσιαστική πρόσβαση στις αγορές για τη χρηματοδότηση της οικονομίας που τώρα είναι αναιμική. Η οικονομία κινείται σε μια ενδιάμεση περιοχή όπου δεν υπάρχει πλέον η προστασία των προγραμμάτων αλλά και δεν έχει ακόμη επιτευχθεί η πρόσβαση στις αγορές.
- Η ύπαρξη του λεγόμενου "μαξιλαριού ασφαλείας" δεν μπορεί να προκαλεί εφησυχασμό. Όσο παρατείνεται η περίοδος μη ομαλής χρηματοδότησης, αυξάνεται και η πιθανότητα πως τελικά η χρηματοδότηση θα γίνει με δυσχέρεια. Εξίσου σημαντικό, το ζήτημα είναι η συνολική χρηματοδότηση της οικονομίας των επιχειρήσεων, τραπεζών και νοικοκυριών, και όχι μόνο του δημόσιου τομέα.
- Στο δημοσιονομικό επίπεδο είναι πλέον σαφές ότι, ενώ η επίτευξη σημαντικού πλεονάσματος ενισχύει καταρχήν την αξιοπιστία της οικονομικής πολιτικής, το γεγονός ότι το πλεόνασμα δεν χρηματοδοτείται κυρίως μέσω ανάπτυξης αλλά, αντίθετα, αντανακλά μείγμα μη συμβατό με ισχυρή ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα, δυσχεραίνει και τους όρους εξωτερικής χρηματοδότησης της οικονομίας.
- Προβληματίζει το χαμηλό επίπεδο των δημοσίων επενδύσεων, η μείωση της αξίας των ακινήτων λόγω στρεβλωτικών χαρακτηριστικών του σχετικού φόρου, και η υπερβολική επιβάρυνση της εργασίας μέσω ασφαλιστικών εισφορών, στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και απαραίτητης μεταρρύθμισης στο σύστημα συντάξεων.
- Η δημόσια συζήτηση και η πολιτική αντιπαράθεση κυριαρχούνται από μόνο ένα ζήτημα, το ενδεχόμενο να αναβληθεί ή να ακυρωθεί η προγραμματισμένη περικοπή μέρους των συντάξεων για παλαιούς συνταξιούχους. Το ζητούμενο θα έπρεπε να είναι η δημιουργία προϋποθέσεων, ώστε στο επόμενο διάστημα να γίνει δυνατή η σταδιακή αύξηση όλων των συντάξεων ανάλογα με την αύξηση και των μισθών και τη μεγέθυνση της οικονομίας.
- Οι όποιες κινήσεις στην οικονομική πολιτική δεν πρέπει να δημιουργούν την αίσθηση ότι αυτή θα κινηθεί προς δημοσιονομικά ανεύθυνες ή προς αντιαναπτυξιακές κατευθύνσεις. Εάν συμβεί αυτό, η όποια αναβολή στη μείωση των συντάξεων θα είναι ιδιαίτερα βραχύβια και η περικοπή θα καταστεί αναπόφευκτη πολύ σύντομα, ενώ η αναβολή θα έχει ενδιάμεσα και ευρύτερες επιπτώσεις στην οικονομία.
- Στην πλευρά της χρηματοδότησης της οικονομίας, κομβικής σημασίας είναι η βελτίωση της λειτουργίας των τραπεζών με όσο το δυνατόν πιο γρήγορους ρυθμούς. Η άνοδος στην επιστροφή καταθέσεων, και οι κινήσεις χειρισμού των μη εξυπηρετούμενων δανείων είναι θετικές, όμως δεν καταγράφονται με τον γρήγορο ρυθμό που θα μπορούσαν εάν υπήρχε ευρύτερη ισχυρή ανάπτυξη.