Στοιχεία για τις σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με την Αλ Κάιντα πριν την 11η Σεπτεμβρίου διέθετε ο Τζαμάλ Κασόγκι, λέει ένας πρώην συνάδελφός του.
Κι αυτός ήταν ένας μόνον από τους λόγους που η νέα ηγεσία στο Ριάντ ήθελε να βγάλει από τη μέση τον δριμύ επικριτή της, η τύχη του οποίου αγνοείται από τις 2 Οκτωβρίου, όταν πήγε στο προξενείο της χώρας του στην Κωνσταντινούπολη για να τακτοποιήσει τα χαρτιά του για τον επικείμενο γάμο του με την Τουρκάλα αρραβωνιστικιά του.
Ο Σαουδάραβας δημοσιογράφος, που αρθρογραφούσε και στην Washington Post ζούσε αυτοεξόριστος στις ΗΠΑ από τα τέλη του 2017 φοβούμενος μήπως τον συλλάβουν οι Αρχές της πατρίδας του.
Επί χρόνια ολόκληρα εξέφραζε μετριοπαθείς απόψεις για προοδευτικές αλλαγές στο συντηρητικό βασίλειο, αλλά μετά τις πληροφορίες του τουρκικού Τύπου περί απαγωγής και εκτέλεσής του από Σαουδάραβες πράκτορες μέσα στο προξενείο στην Κωνσταντινούπολη, ένας πρώην συνάδελφός του στη σαουδαραβική εφημερίδα Arab News, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Τζον Ρ. Μπράντλεϊ αποκάλυψε σε άρθρο του στο The Spectator ότι ο Τζαμάλ Κασόγκι διέθετε ενοχοποιητικά στοιχεία για τις σχέσεις της Σαουδικής Αραβίας με την Αλ Κάιντα πριν τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στις ΗΠΑ.
Οι σχέσεις του Ριάντ με την Αλ Κάιντα
Ο Κασόγκι έγινε φίλος με τον Οσάμα Μπιν Λάντεν τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 στο Αφγανιστάν και το Σουδάν. Εκείνη την περίοδο τον είχαν επιστρατεύσει οι μυστικές υπηρεσίες της χώρας του για να πείσει τον Μπιν Λάντεν να τα βρει με τη βασιλική οικογένεια της Σαουδικής Αραβίας. Ήταν λοιπόν ένα από τα ελάχιστα πρόσωπα που γνώριζαν λεπτομέρειες για τις σχέσεις τους με τον Μπιν Λάντεν, και στο Ριάντ φοβόντουσαν ότι θα μπορούσε ανά πάσα στιγμή να τις χρησιμοποιήσει για να υπονομεύσει τον πρίγκιπα διάδοχο του θρόνου, Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Ο Μπράντλεϊ θεωρεί ότι οι Σαουδάραβες φοβόντουσαν πως ο Κασόγκι έπαιζε πλέον το παιχνίδι των Αμερικανών, καθώς πριν από μερικούς μήνες είχε ιδρύσει στις ΗΠΑ ένα νέο κόμμα, τη «Δημοκρατία για τον Αραβικό Κόσμο».
Γιατί σνόμπαρε τον πρίγκιπα διάδοχο της Σαουδικής Αραβίας
Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι της οργής στο Ριάντ, ωστόσο -σύμφωνα πάντα ε τον Μπράντλεϊ – ήταν το γεγονός ότι απέρριψε πρόταση να επιστρέψει στην πατρίδα του ως σύμβουλος – κίνηση που εκλήφθηκε ως σνομπάρισμα προς τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.
Φίλοι του Κασόγκι είπαν στην Washington Post ότι ανώτεροι Σαουδάραβες αξιωματούχοι του πρόσφεραν προστασία και μια υψηλόβαθμη θέση στην κυβέρνηση, αν επέστρεφε στο Ριάντ, αλλά εκείνος αντιμετώπιζε με μεγάλο σκεπτικισμό τις προτάσεις αυτές.
Παράλληλα θεωρείτο ότι συνιστούσε τη μεγαλύτερη απειλή για το όραμα του πρίγκιπα-διαδόχου για τη Σαουδική Αραβία, καθώς ήταν άτομο με μεγάλη πολιτική επιρροή με πάνω από δύο εκατομμύρια ακολούθους στο Twitter. Ταυτόχρονα ήταν κι ένας θιασώτης του πολιτικού Ισλάμ, ο οποίος είχε ενταχθεί τη δεκαετία του 1970 στη Μουσουλμανική Αδελφότητα, διακηρυγμένος στόχος της οποίας είναι η απαγκίστρωση του ισλαμικού κόσμου από τη δυτική επιρροή.
Στα άρθρα του ο Κασόγκι καλούσε τον Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν να ασπαστεί την άνοδο του πολιτικού Ισλάμ παρά τα δυτικά δημοκρατικά πρότυπα.
Η κριτική για τον πόλεμο στην Υεμένη
Τον περασμένο μήνα άσκησε κριτική στον πόλεμο της Σαουδικής Αραβίας στην Υεμένη, την φτωχότερη χώρα της αραβικής χερσονήσου, φόντο της σφοδρής σύγκρουσης «δι’ αντιπροσώπων» μεταξύ Ριάντ και Τεχεράνης, όπου εκτυλίσσεται η χειρότερη ανθρωπιστική κρίση του πλανήτη.
«Η Σαουδική Αραβία πρέπει να κοιτάξει κατάματα την καταστροφή που προκάλεσε τα τελευταία τρία και πλέον χρόνια ο πόλεμος στην Υεμένη», έγραψε στην Washington Post. «Η συνέχιση του πολέμου θα επικυρώσει τις φωνές εκείνων που λένε ότι η Σαουδική Αραβία κάνει στην Υεμένη ό,τι ο Σύρος πρόεδρος Μπασάρ αλ Άσαντ, οι Ρώσοι και οι Ιρανοί στη Συρία».
Οι σχέσεις με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα
Ο Κασόγκι απέκτησε φήμη φιλελεύθερου προοδευτικού μετά την αποπομπή του από τη σαουδαραβική εφημερίδα Al Watan το 2003, επειδή είχε επιτρέψει σ’ έναν αρθρογράφο να επικρίνει έναν Ισλαμιστή λόγιο, που θεωρείτο πατέρας του Ουαχαμπιτισμού, μιας φονταμενταλιστικής ερμηνείας του Ισλάμ, με την οποία βρισκόταν πάντα στα μαχαίρια η Μουσουλμανική Αδελφότητα.
Και μολονότι ο πρίγκιπας διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας απορρίπτει τον Ουαχαμπιτισμό, θεωρεί τη Μουσουλμανική Αδελφότητα τη μέγιστη απειλή για το όραμά του για τη χώρα του.
Οι περισσότεροι από τους κληρικούς που φυλακίστηκαν την περασμένη διετία στη Σαουδική Αραβία έχουν σχέσεις με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους. Έκτοτε ο Κασόγκι αναδείχθηκε σε de facto ηγέτη του σαουδαραβικού κλάδου του κινήματος κι ως εκ τούτου στη μεγαλύτερη πολιτική απειλή για τον Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν.