Εδώ και τουλάχιστον τρεις δεκαετίες τα πολιτικά κόμματα λειτουργούν ως αδιαφανείς και ανεξέλεγκτοι μηχανισμοί που εισπράττουν και κυρίως δαπανούν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, πολλές φορές μάλιστα χωρίς επίσημα παραστατικά.
Με τη βεβαιότητα της κρατικής επιχορήγησης και κυρίως των θαλασσοδανείων από τις τράπεζες που βρίσκονται υπό κρατικό έλεγχο είναι χαρακτηριστικό ότι επί πολλά χρόνια τα κόμματα είτε δεν κατήρτιζαν προϋπολογισμό και απολογισμό, είτε τους έκλειναν με συνοπτικές διαδικασίες χωρίς ελέγχους.
Οι ενισχύσεις από μέλη και... φίλους είναι παραδοσιακά μαύρες και χωρίς παραστατικά, όπως επίσης και τα κάθε λογής έξοδα που γίνονται κυρίως σε περιόδους εκλογών.
Φυσικά σημαντικό μέρος των χρεών οφείλεται στους τεράστιους μηχανισμούς υπαλλήλων αλλά και των κομματικών στελεχών που εκτός από τα φανερά, πολλές φορές, λαμβάνουν και μαύρα χρήματα.
Αν σε αυτά αθροιστούν και χρήματα δημοσίων σχέσεων, δημοσκοπήσεων και ενισχύσεων σε ΜΜΕ, τότε έχουμε μια σχεδόν ολοκληρωμένη εικόνα για τις μαύρες τρύπες που παρουσιάζουν τα κόμματα στα ταμεία τους.
Η εισαγγελική παρέμβαση και η εντολή έρευνας για το τρόπο δανειοδότησης των κομμάτων έφερε στην επιφάνεια το μέγεθος του προβλήματος που, όπως αποδεικνύεται, έχει ξεπεράσει κάθε όριο και μετατρέπεται σε οικονομικό σκάνδαλο.
Κι αυτό, όχι μόνον για το ύψος του ποσού που φτάνει στο δυσθεώρητο αριθμό των 272,5 εκατομμυρίων ευρών, αλλά κυρίως για τον τρόπο με τον οποίο ελήφθησαν τα χρήματα αυτά: με την «υποθήκευση» των κρατικών χρηματοδοτήσεων έως και το 2020, κατά περίπτωση.
Μάλιστα στο πόρισμα της Δικαιοσύνης γίνεται σαφής πρόβλεψη ότι τα δανεικά δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν.
Με βάση το δεδομένο ότι η κρατική επιχορήγηση καθορίζεται από το ποσοστό των κομμάτων στις εθνικές εκλογές και τις ευρωεκλογές γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι τα δεδομένα θα αλλάξουν από τον επόμενο κιόλας μήνα. Τα χρήματα που θα λαμβάνουν, τουλάχιστον, ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. θα είναι σημαντικά μειωμένα και έτσι ανεξαρτήτως όλων των άλλων θα πρέπει να αλλάξουν και οι όροι αποπληρωμής που έτσι κι αλλιώς δεν είναι σαφείς.
Για παράδειγμα, τα κόμματα έφτασαν σε οικονομική ασφυξία μόλις η Αγροτική Τράπεζα από το φόβο των συνεπειών της εισαγγελικής έρευνας σταμάτησε να αποδίδει τις δόσεις της κρατικής επιχορήγησης από πέρυσι το Φθινόπωρο. Και χρειάστηκε τροπολογία για να αποδεσμευθούν τα χρήματα των τριων τελευταίων δόσεων προκειμένου τα κόμματα να πληρώσουν τις συμβατικές τους υποχρεώσεις και να έχουν χρήματα για τη διεξαγωγή των εκλογών.
Στην ίδια τροπολογία προβλέπεται ότι η συμφωνία για την υποχρεωτική παρακράτηση του 50% της επιχορήγησης προκειμένου να ξεκινήσει η αποπληρωμή των δανείων θα ξεκινήσει από την τρίτη δόση του 2012, χωρίς να συνυπολογίζεται ότι μετά τη μείωση των χρημάτων το ποσό το οποίο θα παρακρατείται θα είναι σημαντικά μειωμένο σε σχέση με τη συμφωνία.
Πόσα και από που τα πήραν
Ανεξαρτήτως αυτών, είναι χρήσιμο να γνωρίζουν όλοι τα ποσά και τα πιστωτικά ιδρύματα από τα οποία έχει γίνει η δανειοδότηση.
Η Νέα Δημοκρατία με 132,4 εκατομμύρια ευρώ βρίσκεται στην κορυφή της έτσι ή αλλιώς ολιγομελούς λίστας. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής με 120,7 εκατομμύρια ευρώ. Ακολουθεί το ΚΚΕ με 10,9 εκατομμύρια ευρώ και ο Συνασπισμός με 8,2 εκατομμύρια ευρώ.
Το μεγαλύτερο μέρος της δανειοδότησης -72,9%- έχει πηγή, την Αγροτική Τράπεζα που βρίσκεται υπό πλήρη κρατικό έλεγχο. Συνολικά, Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ οφείλουν στην ΑΤΕ το ποσό των 198,7 εκατομμύρια ευρώ (106 η Νέα Δημοκρατία και 92 το ΠΑΣΟΚ).
Σύμφωνα με την εισαγγελική παραγγελία αυτό το οποίο διερευνάται ως σκανδαλώδες δεν είναι το ποσό των δανείων, αλλά το γεγονός ότι η μοναδική εξασφάλιση της τράπεζας είναι οι κρατικές χρηματοδοτήσεις των κομμάτων μέχρι και το 2018.
Η σύμβαση της ΑΤΕ με τη Νέα Δημοκρατία προβλέπεται η «εκχώρηση απαιτήσεων από Κρατική Χρηματοδότηση και Οικονομική Ενίσχυση των ετών 2012-2018 (πλην του 2015), ενώ για το ΠΑΣΟΚ η «εκχώρηση απαίτησης από Κρατική Χρηματοδότηση των ετών 2012-2016 (πλην του 2015)».
Οι άλλες τράπεζες
Εκτός από την Αγροτική Τράπεζα υπάρχουν και τα δάνεια που χορηγήθηκαν από την Εθνική Τράπεζα σε τέσσερα κόμματα.
Συνολικά έχουν δοθεί 8.7 εκατομμύρια Ευρώ στο ΠΑΣΟΚ με αντάλλαγμα τις επιχορηγήσεις του 2015 και του 2019, 5.1 εκατομμύρια ευρώ στη Νέα Δημοκρατία με αντάλλαγμα την κρατική χρηματοδότηση των ετών 2019 και 2020, 7.7 εκατομμύρια ευρώ στο ΚΚΕ που θα αποπληρωθεί από τις χρηματοδοτήσεις της περιόδου 2011-2015 και 8 εκατομύρια ευρώ στο Συνασπισμό για τα οποία εκχωρήθηκε η ετήσια κρατική επιχορήγηση της περιόδου 2011-2018.
Επίσης, υπάρχει και το δάνειο ύψους 5.166.000 ευρώ που εξασφάλισε το ΠΑΣΟΚ από την Eurobank δίνοντας ως αντάλλαγμα μια υποσχετική επιστολή εξόφλησης μέσω της κρατικής επιχορήγησης του 2011.
Δανεικά και αγύριστα;
Οπως αποκαλύπτει η zougla.gr στο εισαγγελικό πόρισμα αναφέρεται ότι ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία δεν πρόκειται να καταφέρουν να αποπληρώσουν τις υψηλές δανειοδοτήσεις που έχουν λάβει.
Είναι χαρακτηριστικό ότι την τριετία 2009-2011 τα δύο κόμματα εξουσίας ήταν άκρως ελλειμματικά παρά το γεγονός ότι εισέπραξαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ τόσο από την τακτική όσο και από την έκτακτη (εκλογική) χρηματοδότηση.
Το ΠΑΣΟΚ εμφανίζεται ιδιαίτερα ελλειμματικό τα έτη 2009 και 2011. Ιδιαίτερα το 2009 εμφάνισε (και λόγω εκλογών) αυξημένες δαπάνες ύψους 94,6 εκ. ευρώ για την κάλυψη των οποίων οδηγήθηκε σε δανεισμό ύψους 46.8 εκ. ευρώ. Η διαφορά μεταξύ δαπανών και εσόδων το 2009 έφθασε τα 12.3 εκ. ευρώ και το 2011 τα 5.8 εκ ευρώ, ενώ λόγω και της μείωσης των εσόδων του κινήματος (εισφορές βουλευτών, μελών και φίλων) την τελευταία τριετία κατά 64.7% θεωρείται αδύνατο –σύμφωνα με το πόρισμα- να κατορθώσει να αποπληρώσει τα δάνεια που έλαβε.
Ακόμη χειρότερη είναι η οικονομική κατάσταση που επικρατεί στη Νέα Δημοκρατία καθώς το Δεκέμβριο του 2010 το υπόλοιπο των δανείων ανερχόταν σε 127,6 εκ. ευρώ και ένα χρόνο αργότερα έφτασε τα 132 εκ. ευρώ. Μάλιστα το πόρισμα αναφέρει ότι «λόγω του συνεχούς αυξημένου δανεισμού το κόστος εξυπηρέτησής του (τόκοι και έξοδα δανείων) αυξήθηκε κατά 173%, ποσό το οποίο υπερβαίνει το 50% της κρατικής χρηματοδότησης» καθώς και ότι «παρά την αύξηση των εισφορών των μελών, των βουλευτών και των φίλων κατά 14.9% την τελευταία τριετία, το κόμμα αδυνατεί να καλύψει τις δαπάνες και διαρκώς προβαίνει σε νέο δανεισμό».
Το κόμμα στο οποίο ηγείται ο Αντώνης Σαμαράς εμφάνισε «τρύπα» 9.2 εκ. ευρώ το 2009 και ελάχιστο πλεόνασμα το 2010 και 2011 κατά 1.2 εκ ευρώ και 335.000 ευρώ αντίστοιχα.