Στα άδυτα του ταφικού μνημείου του λόφου Καστά στην Αμφιπόλη, οδήγησε η αρχαιολόγος Κατερίνα Περιστέρη τους πολυάριθμους θεατές του 2ου συμποσίου Βιώσιμης Τουριστικής Ανάπτυξης – Δυτικού Παγγαίου.
Το συμπόσιο διοργάνωσε το Σαββατοκύριακο στην πόλη των Σερρών η ΩΔΗ ΑΜΦΙΠΟΛΕΩΣ (Βιώσιμη Τουριστική Ανάπτυξη περιοχής Αμφίπολης – Δυτικού Παγγαίου), με την υποστήριξη του υπουργείου Εσωτερικών, της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Με τη συμμετοχή όλης της ανασκαφικής ομάδας αποτελούμενη από τον αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή, το γεωφυσικό Γρηγόρη Τσιόκα, τους γεωλόγους Σπύρο Παυλίδη και Γιώργο Σειρίδη, η Κατερίνα Περιστέρη παρουσίασε μέσα από πληθώρα φωτογραφιών όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τη μοναδικότητα του ταφικού μνημείου.
Η διακεκριμένη αρχαιολόγος αναφέρθηκε στη σφράγιση του μνημείου από τους τελευταίους μακεδόνες, το 2ο αιώνα π.Χ. και στα κινητά ευρήματα της ανασκαφής, αγγεία, λίγα νομίσματα και φυσικά τα υπολείμματα της νεκρικής κλίνης, στο βάθος του τέταρτου χώρου.
Επισήμανε επίσης ότι τα κινητά ευρήματα δεν ήταν πολλά, καθώς οι αρχικές εκτιμήσεις που υπήρχαν για ασύλητο μνημείο, δεν επιβεβαιώθηκαν. Μίλησε για τις ταλαιπωρίες που υπέστη το μνημείο, από τις διάφορες ορδές βαρβάρων που πέρασαν, ανά τους αιώνες και τις πολεμικές συγκρούσεις που έλαβαν χώρα στη διάρκεια του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου. Η σφράγιση όπως είπε έγινε για να θαφτεί το μνημείο και να μην ξανανοιχτεί ποτέ, ωστόσο οι τυμβωρύχοι κατάφεραν να το λεηλατήσουν, καθώς είχαν μπει κάτω από τη θόλο, δίπλα στις σφίγγες και αναστατώνοντας τα πάντα μέσα.
Στο μουσείο Αμφίπολης τα κινητά ευρήματα
Τα κινητά ευρήματα, είπε η κ. Περιστέρη ότι έχουν μεταφερθεί στο μουσείο της Αμφίπολης, ενώ εντός του μνημείου θα διαμορφωθεί ένα μικρό μουσείο από τα υπόλοιπα ευρήματα, γλυπτά και ψηφιδωτά. Στο σημείο αυτό τόνισε με έμφαση ότι «όπως στον Καστά έχουμε τις σφίγγες στην είσοδο του μνημείου, σφίγγες είχαμε και σε άλλα σημεία της Μακεδονίας, και όταν λέμε Μακεδονία εννοούμε τη μία και Ελληνική Μακεδονία, για να είμαι σαφής».
Η κ. Περιστέρη παρουσίασε το συνολικό ιστορικό της ανασκαφής, και αναφέρθηκε στην οικονομική στήριξη που είχε το 2011 από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας για να μπορέσει να γίνει η ανασκαφή και να φτάσει στην συνέχεια στον περίβολο των 500 μέτρων και στο μνημείο.
«Φτάνοντας στον μαρμάρινο περίβολο», υπογράμμισε, «κατασκευασμένο με ένα υλικό όπως το μάρμαρο Θάσου που ήταν σπάνιο στην Αμφίπολη, είχαμε μια εικόνα που έδειχνε μεγάλη δύναμη και πλούτο. Στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου άρχισε να γίνεται ο περίβολος, το λιοντάρι στην κορυφή και το μνημείο που βρήκαμε το 2014. Αυτά τα τρία αποτελούν το μνημειακό ταφικό συγκρότημα του Τύμβου Καστά. Ο λόφος της αρχαϊκής εποχής που ήταν νεκρόπολη, σιγά – σιγά μεταμορφώθηκε, έγινε τύμβος και στην κορυφή του τοποθετήθηκε το λιοντάρι για να δείχνει την δύναμη ενός μεγάλου βασιλιά. Ήταν ένας τόπος εξαιρετικά σημαντικός, ένα μνημειακό ταφικό συγκρότημα οικουμενικό».
Η αρχαιολόγος περιέγραψε και τις περιπέτειες που είχε το λιοντάρι και από τον τύμβο βρέθηκε στο ποτάμι, για την λεηλασία που υπέστη ο περίβολος από τους Ρωμαίους που ξήλωσαν το μαρμάρινο υλικό, για να χρησιμοποιηθεί σε άλλες οικοδομικές χρήσεις.
Θα γίνει επισκέψιμο το μνημείο
Η κ. Περιστέρη παρουσίασε ακόμα τις εικόνες και τις μορφές των επιστηλίων, στη ζωφόρο με γραπτό διάκοσμο, με σφίγγες, αγγεία, τεφροδόχους, μορφές και διάφορες παραστάσεις, τα οποία είπε ότι ακόμη είναι υπό μελέτη. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο ταφικό όρυγμα του τέταρτου χώρου σημειώνοντας «ο χώρος ήταν πολύ διαταραγμένος, ο κυρίως τάφος ήταν αρκετά μεγάλος και στο εσωτερικό της θήκης υπήρχε ένας αντρικός σκελετός, μην φανταστείτε ολόκληρος, ούτε κρανίο είχε, αλλά ο τάφος ήταν αρκετά μακρύς και στην άκρη του είχε ένα κομμάτι όπου εκεί βρέθηκε τέφρα».
Η περιγραφή των ευρημάτων έκλεισε με την παρουσίαση των διαφόρων διακοσμητικών, που βρέθηκαν μέσα στον τάφο, από την διακοσμητική ξύλινη κλίνη του νεκρού, δηλαδή το ξύλινο φέρετρο, για να σημειώσει ότι ο σκελετός βρισκόταν τρία μέτρα κάτω από την επιφάνεια του δαπέδου. «Δεν βρήκαμε τίποτα πολύτιμο, ούτε χρυσό, ούτε ασημένιο», όπως επισήμανε.
Δίνοντας τη μελλοντική εικόνα του μνημείου η κ. Περιστέρη επισήμανε «θα το κάνουμε επισκέψιμο για να περνάει όλη η οικουμένη να το επισκέπτεται και αυτό θα είναι ένα μεγάλο όφελος, όχι μόνο για την Αμφίπολη, που δεν έχει καταλάβει ακόμη τη μεγάλη αξία αυτού του μνημείου, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο».