Υπόδειγμα και παραδείγμα προς μίμηση θέλει τους δημοσίους υπαλλήλους ο υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δημήτρης Ρέππας σύμφωνα με τον οδηγό ορθής διοικητικής συμπεριφοράς για το Δημόσιο που παρουσίασε.
Επιμελημένος και ευπρεπής. Ευγενής και άξιος εμπιστοσύνης. Να μην καπνίζει, να μην μπαίνει στο... Facebook από τον υπολογιστή του εν ώρα εργασίας, να τηρεί το ωράριό του και να μην... γκρινιάζει, αν τυχόν προκύψει καμιά υπερωρία.
Ο οδηγός συντάχθηκε σε συνεργασία με τον Συνήγορο του Πολίτη και πρόκειται για κείμενο αρχών, που απευθύνεται σε δημοσίους υπαλλήλους και αφορά στις σχέσεις τους με τους πολίτες. Ουσιαστικά, όπως σημείωσε ο κ. Ρέππας, «τυποποιεί το σύγχρονο επαγγελματικό προφίλ των δημόσιων λειτουργών» και «θέτει τις προδιαγραφές πρότυπης συμπεριφοράς».
Στο 1ο κεφάλαιο προσδιορίζονται τα επαγγελματικά χαρακτηριστικά των δημόσιων λειτουργών. Στο 2ο περιγράφονται με σαφήνεια οι κανόνες συμπεριφοράς και οι υποχρεώσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Στο 3ο διατυπώνονται οι θεμελιώδεις αρχές που διασφαλίζουν την ουσιαστική, ποιοτική εξυπηρέτηση του πολίτη, χωρίς γραφειοκρατία. Το 4ο είναι αφιερωμένο στις αρχές που πρέπει να προσδιορίζουν τη συμπεριφορά των πολιτών προς τους δημοσίους υπαλλήλους. Όπως σημείωσε ο κ. Ρέππας, με τον οδηγό επιδιώκεται μια «νέα, ποιοτική σχέση πολιτών και δημόσιων υπαλλήλων».
Μαζί με τον οδηγό ορθής διοικητικής συμπεριφοράς, δε, ο κ. Ρέππας παρουσίασε και τον οδηγό με τα δικαιώματα πολιτών και επιχειρήσεων στις συναλλαγές τους με τις δημόσιες υπηρεσίες.
Τι θα πρέπει λοιπόν να περιλαμβάνει το ιδανικό προφίλ του δημοσίου υπαλλήλου της... νέας εποχής;
1. Θα πρέπει να συμπεριφέρεται πάντοτε κατά τρόπο που να καθίσταται άξιος της εμπιστοσύνης του κοινού.
2. Να τηρεί, σε κάθε περίσταση, τους βασικούς κανόνες καλής συμπεριφοράς, ανεξαρτήτως της ψυχικής του διάθεσης.
3. Να έχει επιμελημένη και ευπρεπή εμφάνιση.
4. Να συμπεριφέρεται με ευγένεια και κοσμιότητα.
5. Να απευθύνεται στους πολίτες στον πληθυντικό.
6. Να μην καπνίζει.
7. Να εξυπηρετεί τους πολίτες κατά το ωράριο που έχει ορίσει η υπηρεσία του, σύμφωνα με τις κείμενες γενικές και ειδικές διατάξεις, αφιερώνοντας εξολοκλήρου και αποκλειστικά το χρόνο εργασίας του στα καθήκοντά του, και παραμένοντας και πέραν του ισχύοντος χρόνου εργασίας, εφόσον έκτακτες και εξαιρετικές υπηρεσιακές ανάγκες το επιβάλλουν.
Ο δημόσιος υπάλληλος επίσης:
- δεν πρέπει να κάνει εξωϋπηρεσιακή χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή του,
- δεν επιτρέπεται να ακούει μουσική, εκτός αν προέρχεται από κεντρικό ηχητικό σύστημα της υπηρεσίας,
- δεν επιτρέπεται να διακόπτει για προσωπικές του υποθέσεις την επικοινωνία με τους πολίτες που συναλλάσσεται. Αν ωστόσο, προκύψει λόγος τόσο σοβαρός, ώστε να επιβάλλεται η διακοπή της συνομιλίας, ο δημόσιος υπάλληλος οφείλει να ζητήσει συγγνώμη από τον πολίτη και να παρακαλέσει άλλο συνάδελφό του να συνεχίσει τη συναλλαγή.
Επίσης, πρέπει να απαντά στις τηλεφωνικές κλήσεις, να δηλώνει το όνομά του και να αντιμετωπίζει με ευγένεια και προθυμία τις ερωτήσεις που του απευθύνονται. Εάν είναι αναρμόδιος, διευκολύνει τον πολίτη να εντοπίσει τον αριθμό κλήσης και το ονοματεπώνυμο του αρμοδίου. Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, φροντίζει να παραπέμψει τον πολίτη σε κάποια υπηρεσία πληροφόρησης κοινού.
Ο δημόσιος υπάλληλος οφείλει ακόμη να έχει άριστη γνώση του αντικειμένου του και να ενημερώνεται συνεχώς για τις εξελίξεις που σημειώνονται στον επαγγελματικό χώρο του, επισημαίνεται σε άλλο σημείο. Επίσης, να:
- Τηρεί σειρά προτεραιότητας κατά την εξυπηρέτηση των πολιτών και λαμβάνει ειδική μέριμνα για άτομα με αναπηρίες, εγκύους, μητέρες με μικρά παιδιά, ηλικιωμένους κ.λπ.
- Αντιμετωπίζει με διακριτικότητα και ευαισθησία τους πολίτες, ιδιαίτερα όταν βρίσκονται σε κατάσταση πένθους, σύγχυσης, ψυχικού κλονισμού ή όταν ανήκουν σε ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (π.χ. άνεργοι, ηλικιωμένοι ή αναλφάβητοι).
- Επιδεικνύει ιδιαίτερη προσοχή όταν εξυπηρετεί αλλοδαπούς, ιδίως στην περίπτωση που δεν μιλούν καλά ελληνικά. Προσπαθεί να γίνει κατανοητός με οποιοδήποτε τρόπο, και αν χρειαστεί, ζητά τη συνδρομή συναδέλφων του.
Όπως αναφέρεται, ο πολίτης έχει τη δυνατότητα να καταγγείλει περιστατικά ανάρμοστης συμπεριφοράς, αδικαιολόγητης μη εξυπηρέτησή του, μη έγκαιρης διεκπεραίωσης των υποθέσεών του, άρνησης συνεργασίας με τα ΚΕΠ των υπαλλήλων του Δημοσίου και των ΝΠΔΔ, οποιασδήποτε παράβασης των υπαλλήλων των ΚΕΠ που συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις καθώς και μη τήρησης των περί απλούστευσης των διαδικασιών και καταπολέμησης της γραφειοκρατίας διατάξεων, απευθυνόμενος στο ΚΕΠ της επιλογής του και συμπληρώνοντας ειδικό έντυπο αίτησης - καταγγελίας.