Θύελλα αντιδράσεων προκαλεί στη Γερμανία ένα ποίημα που φέρει την υπογραφή του μεγαλύτερου εν ζωή λογοτέχνη της χώρας και το οποίο καταγγέλει το Ισραήλ για την πολιτική του έναντι του Ιράν.
Ο βραβευμένος με Νομπέλ Λογοτεχνίας Γκίντερ Γκρας έστρεψε τα βέλη του μέσω της ποίησης κατά της πολιτικής του Ισραήλ έναντι του Ιράν καταγγέλλοντας τόσο το πυρηνικό πρόγραμμα του Τελ Αβίβ όσο και τη στάση της Γερμανίας που έχοντας αισθήματα ενοχής εξοπλίζει το Ισραήλ.
Ο 84χρονος Γκρας δέχθηκε πυρά ακόμη για την καλλιτεχνική αξία του έργου του. Το ποίημα υπό τον τίτλο «Αυτό που πρέπει να ειπωθεί» δημοσιεύθηκε χθες σε πέντε ευρωπαϊκές εφημερίδες.
Ο Γερμανικός τύπος αντέδρασε με αμηχανία με την «Die Zeit» να αρνείται τη δημοσίευση ενώ αντίθετα την «Sueddeutsche Zeitung» να δηλώνει πρόθυμη να το δημοσιεύση.
ΤΟ κείμενο προκάλεσε αίσθηση, ενώ η «Die Welt» δε δίστασε να χαρακτηρίσει τον Γκρας «αιώνιο αντισημίτη». Στο ίδιο μήκος κύμματος ήταν και το περιοδικό «Der Spiegel» το οποίο επισήμανε ότι «ποτέ στην ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας ένας διάσημος διανοούμενος δεν έχει επιτεθεί με τόσα κλισέ στο Ισραήλ».
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Γκρας προκαλεί αμηχανία με τις θέσεις του. Τη δεκαετία του '80 είχε προξενήσει έκπληξη η στήριξή του στον προεκλογικό αγώνα του Σοσιαλδημοκράτη Βίλι Μπραντ ενώ πρόσφατα είχε συγκρίνει τα θύματα του Ολοκαυ τώματος με «τα έξι εκατομμύρια των Γερμανών στρατιωτών που εξολόθρευσε ο Στάλιν».
Τίποτα όμως δεν μπορεί να συγκριθεί με το αυτοβιογραφικό του κείμενο «Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι».
Εκεί ο Γκρας ομολογούσε ότι στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο είχε ενταχθεί εθελοντικά στη νεολαία των SS. Η είδηση σόκαρε όμως ο Γκρας επαινέθηκε για το θάρρος του να αποκαλύψει το φοβερό μυστικό του.
Όμως από χθες η αμηχανία έδωσε τη θέση της σε οργή.
«Ο Γκρας είναι το αρχέτυπο του μορφωμένου αντισημίτη που έχει καλές προθέσεις απέναντι στους Εβραίους. Τον κατατρύχουν οι τύψεις και η ντροπή και παράλληλα τον ωθεί η επιθυμία του να αποτιμήσει την Ιστορία» έγραψε η «Die Welt» προσθέτοντας ότι ο Γερμανός συγγραφέας «είχε πάντοτε ένα πρόβλημα με τους Εβραίους».
Το «Spiegel» χαρακτηρίζει το ποίημα ως το «πρώτο λυρικό χτύπημα, από γερμανικό έδαφος». «Ο Γκρας είναι τόσο ματαιόδοξος ώστε όταν του ζητήθηκε να γράψει στην «Die Zeit» για τον θάνατο του συγγραφέα Χάνριχ Μπελ, έγραψε σχεδόν αποκλειστικά για τον εαυτό του» αναφέρει το περιοδικό στην ηλεκτρονική του έκδοση. «Τώρα συ γκέντρωσε τις πολιτικές του απόψεις σε ένα ποίημα που είναι σχεδόν απλοϊκό. Τι πάθος! Θα ήταν καλύτερα εάν δεν χρησιμοποιούσε τη λέξη "Εγώ" στην αρχή κάθε πρότασης».
Παρόλα αυτά ο Γκίντερ Γκρας δεν φαίνεται να πτοείται από τις αντιδράσεις. Δηλώνει φίλος του Ισραήλ αλλά δηλώνει ότι τον «έχει κουράσει η υποκρισία της Δύσης»
Το θέμα πήρε και πολιτικές διαστάσεις αφού ο υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Γκί ντο Βεστερβέλε εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρει ότι «το να υποτιμάμε τους κινδύνους του ιρανικού πυρηνικού προγράμματος ση μαίνει ότι αρνούμαστε τη σοβαρό τητα της κατάστασης». Πιο σκληρή ήταν η στάση των Χριστιανοδημοκρατών, που δια του Φίλι Μίσφελντερ χαρακτήρισαν το ποίημα «άνοστο, ανιστόρητο και δείχνει έλλειψη γνώσης της κατάστασης στη Μέση Ανατολή»
Το γερμανικό Κεντρικό Ισραηλιτικό Συμβού λιο εξέφρασε τη λύπη του για το «επιθετικό» και «ανεύθυνο» ποί ημα, ενώ ο πρόεδρο του Ντίτερ Γκράουμαν σχολίασε πως «ένας εξαιρετικός συγγραφέας δεν είναι απαραιτήτως κι ένας εξαιρετικός αναλυτής της κατάστασης στη Μέση Ανατολή»
Το κείμενο του Γκρας με τίτλο «Αυτό που πρέπει να ειπωθεί» έχει ως εξής:
Αυτό που πρέπει να ειπωθεί
Γιατί σιωπώ, σιωπώ τόσο καιρό
όταν είναι φανερό και έχουμε εμπειρία
από παιχνίδια πολέμου στο τέλος των οποίων,
ως επιζήσαντες,
εμείς είμαστε το πολύ οι σημειώσεις στο περιθώριο
Είναι το αναγνωρισμένο δικαίωμα στην αποφασιστική
προληπτική επίθεση
που θα μπορούσε να εξολοθρεύσει τον ιρανικό λαό
που καταπιέζεται από έναν φωνακλά και ωθείται
στην οργανωμένη θριαμβολογία,
γιατί στη σφαίρα του έργου του αποδίδεται
η κατασκευή μιας ατομικής βόμβας
Και τότε γιατί μου απαγορεύω
να πω με τ’ όνομά της την άλλη χώρα,
η οποία εδώ και χρόνια – αν και μυστικά –
διαθέτει ένα αυξανόμενο πυρηνικό οπλοστάσιο,
αλλά εκτός ελέγχου, γιατί απροσπέλαστο
σε κάθε επιθεώρηση;
Η καθολική σιωπή σε αυτήν την κατάσταση πραγμάτων,
στην οποία καθυποτάσσεται η δική μου σιωπή,
τη νιώθω σαν ένα καταπιεστικό ψέμα
και απαγόρευση που δηλώνει κινδύνους
μόλις δεν λάβεις υπόψη σου
η ετυμηγορία «αντισημιτισμός» είναι τρέχουσας χρήσης.
Τώρα, όμως, επειδή από τη χώρα μου,
κάθε τόσο φορτωμένη από αποκλειστικά εγκλήματα
που δεν έχουν σύγκριση και υποχρεωμένη να απολογείται,
ξανά και για καθαρά εμπορικούς σκοπούς, ακόμη κι αν
με ξύπνια γλώσσα βαφτίζεται «αποζημίωση»,
θα έπρεπε να παραδοθεί στο Ισραήλ
ένα άλλο υποβρύχιο, η ειδικότητα του οποίου
συνίσταται στο να μπορεί να κατευθύνει εξολοθρευτικές
κεφαλές εκεί όπου η ύπαρξη μιας μοναδικής βόμβας
δεν έχει αποδειχθεί.