Συναγερμό σημαίνουν ειδικοί στην Ισλανδία για τον κίνδυνο μιας κολοσσιαίας ηφαιστειακής έκρηξης που θα εκτοξεύσει στην ατμόσφαιρα νέφη τοξικής τέφρας ικανής να δηλητηριάσει πάνω από 200.000 ανθρώπους.
Όπως επισημαίνουν μια τέτοια έκρηξη θα προκαλέσει πτώση της θερμοκρασίας στη Γηραιά Ήπειρο επί χρόνια, καταστροφή των σοδειών, κρούσματα μαζικής υποθερμίας, απίστευτο χάος στις μετακινήσεις καθώς θα καθηλωθούν επί εβδομάδες, αν όχι μήνες εκατοντάδες χιλιάδες πτήσεις και τεράστιες πλημμύρες από το λιώσιμο πάγων.
Ο λόγος που ανησυχούν είναι ότι βαθιά κάτω από τον πάχους χιλίων μέτρων παγετώνα Myrdalsjokull στην Ισλανδία, ένας γίγαντας δείχνει να σαλεύει: το ηφαίστειο Κάτλα, που συνδέεται από την τοπική παράδοση με τον θρύλο μιας κακιάς μάγισσας, η οποία προκάλεσε εκτεταμένη καταστροφή στην περιοχή κατά τον Μεσαίωνα.
Η Κάτλα εξερράγη τελευταία φορά πριν από έναν αιώνα, όταν εκτόξευσε στον ουρανό πέντε φορές περισσότερη τέφρα από ό,τι το Eyjafjallajokull το 2010 επεκτείνοντας κατά πέντε χιλιόμετρα τη νότια ακτή της νησιωτικής χώρας! Από το λιώσιμο του παγετώνα τότε απελευθερώθηκε ένας χείμαρρος νερού, λάσπης και παγόβουνα, με όγκο υδάτων παρόμοιο με εκείνο του Αμαζονίου!
Οι ειδικοί ανησυχούν ότι αυτή η γεωλογική ωρολογιακή βόμβα έχει καιρό να ξυπνήσει. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Κάτλα εκρήγνυται κατά μέσο όρο κάθε 60 χρόνια και τώρα «κοιμάται» για πάνω από εκατό. Ωστόσο, οι μετρήσεις των ειδικών δείχνουν ότι το ηφαίστειο αρχίζει να ενεργοποιείται εκλύοντας μεγάλες ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα - κλασικό προμήνυμα έκρηξης επειδή σηματοδοτεί τη συσσώρευση μάγματος μέσα στο ηφαίστειο.
Βαθιά στα έγκατα του ηφαιστείου, η Γη βογκάει... Τον περασμένο Ιούλιο ένας πίδακας νερού ξεπήδησε από τον πάγο που επικάθεται στον κρατήρα της Κάτλα, παρασέρνοντας μια γέφυρα – ένδειξη ότι ένας ισχυρός παλμός θερμότητας είχε χτυπήσει τη βάση του παγετώνα Myrdalsjokull. Έκτοτε οι σεισμογράφοι καταγράφουν περιοδικά δονήσεις και βίαια ξεσπάσματα του Εγκέλαδου στην περιοχή.
Όλα δείχνουν ότι, βαθιά κάτω από το έδαφος, εντείνονται πράγματι οι μαζικές ροές λιωμένου πετρώματος καθώς πλησιάζουμε στην πιο επικίνδυνη περίοδο του έτους στην Ισλανδία, το φθινόπωρο, όταν αυξάνεται η σεισμική δραστηριότητα μαζί με τον κίνδυνο ηφαιστειακών εκρήξεων. Η συσσώρευση ισχύος στο εσωτερικό της Κάτλα εντείνεται μαζικά από την παρουσία πάνω στον κρατήρα της του παγετώνα, ο οποίος λειτουργεί όπως το καπάκι σε μια γιγάντια χύτρα ταχύτητας.
Ως αποτέλεσμα, όταν εκραγεί το ηφαίστειο, οι επιστήμονες προβλέπουν ότι θα εκτοξεύσει στον ουρανό ένα πολύ μεγαλύτερο νέφος τέφρας από το Eyjafjallajokull – έστω κι αν η πραγματική ισχύς της έκρηξης θα είναι συγκριτικά μικρότερη. Κι αυτό επειδή το εκτινασσόμενο μάγμα διαχωρίζεται λόγω των εκρήξεων υψηλής πίεσης σε μικροσωματίδια τέφρας, τόσο ελαφρά, ώστε δημιουργούν τεράστια τοξικά νέφη που μπορούν να μεταφέρονται επί εβδομάδες ή μήνες από τις αέριες μάζες.
Κι αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τα αεροσκάφη: όταν οι μηχανές τους απορροφούν τα μικροσωματίδια, αυτά θερμαίνονται σε τέτοιο βαθμό που μετατρέπονται σε λιωμένο γυαλί, το οποίο φθάνοντας στο πίσω μέρος των κινητήρων ψύχεται και στερεοποιείται πάνω στα πτερύγια, σταματώντας τις μηχανές και προκαλώντας την πτώση του αεροσκάφους.