Με την προκήρυξη των εκλογών να αναμένεται την ερχόμενη εβδομάδα και να πιθανολογείται για την 6η Μαΐου, η προεκλογική τακτική των κομμάτων έχει πλέον αποσαφηνιστεί σε αδρές γραμμές.
Η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ προβάλλουν με έμφαση το στόχο της «αυτοδυναμίας» και της «πρωτιάς» αντιστοίχως, μολονότι τα επιτελεία καθενός εκ των δυο κομμάτων γνωρίζουν ότι αμφότερες οι επιδιώξεις είναι πολύ δύσκολο να υλοποιηθούν.
Προφανώς πρυτανεύει η λογική, σύμφωνα με την οποία η προβολή ενός δύσκολου, «μαξιμαλιστικού» στόχου είναι προτιμότερη από τον... πλήρη και ανόθευτο ρεαλισμό, που δεν θα μπορούσε να εγγυηθεί κάποια δυναμική «εκκίνηση» στην προεκλογική κούρσα, ούτε να συνεγείρει στοιχειωδώς την κοινωνική βάση καθενός εκ των δυο κομμάτων.
«Αυτοδυναμία, διαφορετικά θα πάμε πάλι σε εκλογές», είναι το σλόγκαν του Αντώνη Σαμαρά και του κόμματός του. Η Νέα Δημοκρατία ευελπιστεί πως έτσι θα κατορθώσει, αφενός μεν να «συγκινήσει» το όποιο τμήμα του εκλογικού σώματος θεωρεί το σχηματισμό σταθερής κυβέρνησης ως προϋπόθεση για την αντιμετώπιση της κρίσης, αφετέρου δε να αξιοποιήσει τον φόβο που προκαλεί σε πολλούς πολίτες το ενδεχόμενο νέων εκλογικών αναμετρήσεων, υπό τις παρούσες συνθήκες αβεβαιότητας.
Αναζητείται (διπλή) πειστικότητα
Διπλή η προσδοκία, διπλό όμως και το πολιτικό- επικοινωνιακό πρόβλημα: Μπορεί οι σταδιακές επανεντάξεις «αντιμνημονιακών» βουλευτών στη Νέα Δημοκρατία να δίνουν εν μέρει τον τόνο της εκ νέου συσπείρωσης, ωστόσο οι δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι είναι βαθύτατο το ρήγμα που έχει προκαλέσει στις σχέσεις του κόμματος με τους ψηφοφόρους το «ναι» στο δεύτερο Μνημόνιο. Ρήγμα από το οποίο «ξεπηδούν» και τα υψηλά ποσοστά που δίνουν οι δημοσκοπήσεις στους Ανεξάρτητους Ελληνες του κ. Πάνου Καμμένου.
Σε ότι αφορά το ενδεχόμενο νέων προσφυγών στις κάλπες, το ερώτημα είναι μάλλον αυτονόητο: Κατά πόσο ο κ. Σαμαράς θα επιμείνει σε μια τέτοια προοπτική, δυσαρεστώντας τους δανειστές της χώρας, αφ' ης στιγμής το μεν κόμμα του ήδη συγκυβερνά με το ΠΑΣΟΚ, οι δε Ευρωπαίοι παράγοντες που... με το ζόρι ανέχονται την επικείμενη εκλογική αναμέτρηση πιθανότατα θα αποδειχθούν περισσότερο πιεστικοί στο εγγύς μέλλον;
Το ΠΑΣΟΚ προσδοκά ότι θα του δώσει ώθηση η εκλογή νέου αρχηγού, σε συνδυασμό με την απόπειρά του να «διαγράψει» το πρόσφατο παρελθόν - απόπειρα που συνοψίστηκε στο σλόγκαν «αρχίζουμε». Βάσιμη προσδοκία, όσο κι αν δυσχεραίνει αυτή την προσπάθεια του ΠΑΣΟΚ το επιχείρημα της Νέας Δημοκρατίας και της Αριστεράς ότι ο κ. Βενιζέλος είναι συνυπεύθυνος, ως μέλος της κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ για την κατάσταση της χώρας.
Ερώτημα που δεν επιδέχεται εύκολη και σίγουρη απάντηση, είναι το κατά πόσο θα αποδειχθεί ανθεκτικός στο χρόνο ο «αέρας» τον οποίο παρέχει στο ΠΑΣΟΚ η εκλογή νέου αρχηγού. Συχνά στην πολιτική συμβαίνει ό,τι και στο ποδόσφαιρο: Οι ομάδες που αλλάζουν προπονητή συνήθως πηγαίνουν καλύτερα για κάποιο χρονικό διάστημα, όχι όμως πάντοτε μεγάλο διάστημα.
Αφαντοι οι... «κλέφτες» και οι «ψεύτες»...
Παντελώς λείπουν από την τρέχουσα αντιπαράθεση των δυο κομμάτων οι - αλήστου μνήμης- χαρακτηρισμοί που παραπέμπουν σε διαξιφισμούς άλλων δεκαετιών: Είναι πλέον... άφαντοι οι «ψεύτες», οι «κλέφτες», οι δυνάμεις του «φωτός» και του «σκότους».
Αντιλαμβάνονται, προφανώς, οι ηγετικές ομάδες της Νέας Δημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ ότι μια τέτοια ρητορική θα ήταν ασύμβατη προς τις σημερινές συνθήκες. Δεν υπάρχουν πια πολλοί σκληροπυρηνικοί οπαδοί, έτοιμοι να ενθουσιαστούν και να φανατιστούν με τέτοιες «κορώνες». Αντιθέτως, υπάρχει σοβαρότατο ενδεχόμενο να συγκυβερνήσουν πάλι τα δυο κόμματα - υπό την πρωθυπουργία του κ. Λουκά Παπαδήμου, ή άλλου πολιτικού προσώπου. Αυτή η προοπτική ασφαλώς καθιστά περισσότερο συγκρατημένα τα δύο κόμματα στην πολεμική που ασκεί το ένα εναντίον του άλλου.
Πού «ποντάρουν» τα κόμματα της Αριστεράς
Τα κόμματα της Αριστεράς δίνουν τη δική τους μάχη και το καθένα εξ αυτών «ποντάρει» σε κάποια ξεχωριστή παράμετρο. Η Δημοκρατική Αριστερά του κ. Φώτη Κουβέλη, κόμμα που «γειτνιάζει» με το ΠΑΣΟΚ, ευελπιστεί ότι η τελική συσπείρωση του κόμματος του κ. Ευάγγελου Βενιζέλου δεν θα είναι τόσο μεγάλη. Ο ΣΥΡΙΖΑ επιδιώκει να αξιοποιήσει το γεγονός ότι είναι η μόνη αριστερή συνιστώσα που τάσσεται υπέρ μιας «προγραμματικής σύγκλισης των δυνάμεων της Αριστεράς», με προοπτική ακόμη και τη διαμόρφωση κυβερνητικής πρότασης. Προσδοκά έτσι ότι θα προσεγγίσει πολλούς ψηφοφόρους, από εκείνους που δυσφορούν διαπιστώνοντας πως η Αριστερά δεν μπορεί -ή δεν επιθυμεί- να παρέμβει στις εξελίξεις, στην κεντρική «πολιτική σκηνή», καθώς και ότι περιορίζεται στο πεδίο των κοινωνικών αγώνων και διεκδικήσεων. Στον αντίποδα, προκαλεί εσωτερικές τριβές και αντιπαραθέσεις στον ΣΥΡΙΖΑ η προσπάθεια του κόμματος να εμφανιστεί αρκούντως πολυσυλλεκτικός και έτοιμος να στεγάσει και «αντιμνημονιακές» δυνάμεις ΠΑΣΟΚικής προέλευσης (όπως το Αρμα Πολιτών).
Το ΚΚΕ «ποντάρει» στην προσδοκία ότι θα ευνοηθεί από την ενδυνάμωση του ευρωσκεπτικισμού στην ελληνική κοινωνία. Περιμένει ότι οι πάγιες θέσεις του εναντίον της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των Συνθηκών της θα «ανταμειφθούν», σε μία χρονική συγκυρία στην οποία η Ευρώπη δεν φαντάζει πλέον ως συνώνυμο της αλληλεγγύης ή της κοινωνικής προστασίας.
«Σκούρα» τα πράγματα για δυο...
Ωρες... αγωνίας βιώνουν, τόσο η Δημοκρατική Συμμαχία της κυρίας Ντόρας Μπακογιάννη, όσο και ο Λαϊκός Ορθόδοξος Συναγερμός του κ. Γιώργου Καρατζαφέρη, του οποίου η είσοδος στη Βουλή δεν φαίνεται- εσχάτως- δεδομένη.
Από το κόμμα της κυρίας Μπακογιάννη είναι φανερό ότι στερεί «ζωτικό χώρο» η σύγκλιση του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας σε μια πολιτική - κυβερνητική «γραμμή πλεύσης», με την οποία και το ίδιο κατά βάση συμφωνεί.
Η Δημοκρατική Συμμαχία μπορεί να ζητά -και ασφαλώς θα συνεχίσει να το κάνει- μεγαλύτερη «μεταρρυθμιστική συνέπεια», δύσκολα όμως αυτό θα της προσδώσει «διακριτό» πολιτικό ρόλο.
Ο ΛΑΟΣ προφανώς πληρώνει ακριβά την εκ μέρους του υπερψήφιση του πρώτου Μνημονίου: «Αλώνει» την εκλογική του βάση η ακροδεξιά Χρυσή Αυγή, η οποία είναι πολύ πιθανόν να εκπροσωπηθεί στο Κοινοβούλιο - με όσα αυτό συνεπάγεται για τη πολιτική ζωή και κυρίως την πολιτική «κουλτούρα» της χώρας, στο μέλλον.
Οδεύουμε προς μία Βουλή επτά, οκτώ ή ακόμη και εννέα κομμάτων. Η κατάρρευση του ισχυρού δικομματικού σκηνικού που δέσποσε στην μεταπολιτευτική πολιτική ζωή της χώρας, γεννά... πρωτοτυπίες: Για πρώτη φορά το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Δημοκρατία φαντάζουν τόσο... έτοιμοι να συνεργαστούν και να συγκυβερνήσουν, σε βάθος χρόνου κι όχι για βραχύβιες μεταβατικές περιόδους, όπως το 1990. Για πρώτη φορά νιώθει την ανάγκη να ανοίξει μέτωπο με δυνάμεις που κινούνται δεξιότερα του ΛΑΟΣ ο κ. Καρατζαφέρης, ο πολιτικός αρχηγός ο οποίος πριν από λίγα χρόνια διατεινόταν πως θα ήταν ευχής έργον να μπει «στο δημοκρατικό παιχνίδι/ η Χρυσή Αυγή.
Πιθανότατα για πρώτη φορά από το 1958 η ελληνική Αριστερά θα κτυπήσει τόσο μεγάλο εκλογικό ποσοστό.
Θα γεννήσουν ελπίδες για την ελληνική κοινωνία κάποιες από αυτές τις «πρωτοτυπίες»- και ποιες; Αυτό μάλλον θα το ξέρουμε πολύ αργότερα...