Μπορεί εμείς να είχαμε το «Παρασκευή, η πιο γλυκιά μέρα της εβδομάδας» επειδή κυκλοφορούσε το εβδομαδιαίο Μίκι Μάους, όμως οι Σουηδοί έχουν την Fredagsmys που έχει τις δικές της χάρες (και κανόνες).
Η λέξη Fredagsmys (προφέρεται φρέντα-σμις) προέρχεται από τις λέξεις fredag (Παρασκευή) και mys (ζεστή, γλυκιά, σπιτική, άνετη).
Κάθε Παρασκευή οι Σουηδοί επισκέπτονται το σουπερμάρκετ για να αγοράσουν αναψυκτικά, πατατάκια και υλικά για να φτιάξουν υλικά για τάκο και να ετοιμαστούν για μια γλυκιά σπιτική βραδιά στο σπίτι μπροστά στην τηλεόραση.
We COULD go out for dinner. Or #fredagsmys? pic.twitter.com/gqCpLvQ6Ot
Σκοπεύουν να αποκοιμηθούν στον καναπέ μετά από μερικά ποτηράκια κρασί ή μπύρα και τα παιδιά να έχουν πονόκοιλο την επομένη από τα πολλά πατατάκια.
Οι Νορβηγοί την αποκαλούν Fredagskos και οι Δανοί Fredagshygge (εξάλλου το hygge είναι ένα άλλο τεράστιο κεφάλαιο σπιτικής καλοπέρασης στη Δανία) αλλά οι τελευταίοι δεν την έχουν αγκαλιάσει όσο οι Σουηδοί και οι Νορβηγοί.
Ο θεσμός καθιερώθηκε στο σκανδιναβικό υποσυνείδητο τη δεκαετία του ’90, συνδυασμός μιας παράδοσης που ήθελε έναν ιδιαίτερο εορτασμό για την αρχή του Σαββατοκύριακου και μιας διαφημιστικής καμπάνιας για πατατάκια.
Γιατί στον πυρήνα της Fredagsmys βρίσκεται το εύκολο και γρήγορο φαγητό όπου όλοι είναι master chef και οι τροφές τρώγονται με το χέρι προκειμένου να μην προκαλούνται πολλά άπλυτα πιάτα και σκεύη. Πρόκειται για μια γαστριμαργική άνω τελεία ανάμεσα στην κουραστική εβδομάδα που τελείωσε και το χαρμόσυνο Σαββατοκύριακο που έρχεται.
We are celebrating #fredagsmys (Friday-night-cozy-up-and-eat-junk-food) in the most Swedish way possible: with the ground beef tacos I grew up eating in the Midwest in the 1980s. Swedish grocery stores have huge “taco” sections, and this is why! pic.twitter.com/YL9uRUsPH1
Οι κανόνες της Fredagsmys:
- Η Fredagsmys συμβαίνει πάντα και μόνο Παρασκευή.
- Μπορείς να την περάσεις και μόνος, αλλά κανονικά θέλει παρέα, κατά προτίμηση κάποιον μπροστά στον οποίο μπορείς να φορέσεις παντελόνι με λάστιχο.
- Tρώμε τάκος. Οτιδήποτε άλλο είναι ενάντια στους θεσμούς.
- Προαιρετικά, τραγουδάμε τον ύμνο της Fredagsmys για να μπούμε στο κλίμα. Υπάρχει νορβηγική και σουηδική εκδοχή, όμως το μήνυμα παραμένει ίδιο: «Χωρίς πατατάκια, Fredagsmys δεν γίνεται». Στην πραγματικότητα ο ύμνος είναι το τζινγκλ των διαφημίσεων για τα πατατάκια KiMs στη Νιρβηγία και τα πατατάκια Owl στη Σουηδία. Όλοι οι Σκανδιναβοί τον ξέρουν.
Η νορβηγική εκδοχή:
Η σουηδική εκδοχή:
- Οπότε, όπως καταλάβατε, πρέπει να υπάρχουν πατατάκια στο τραπέζι. Και ντιπ για να τα βουτάς.
Time for #Fredagsmys FREE DELIVERY from our Express Shop today! Use code URBITSWE & get delivery within in 2 hours!https://t.co/LDUzODTXFU pic.twitter.com/ebW3zJolrO
- Την Παρασκευή δεν κάνουμε δίαιτα. Εκτός αν θέλετε να εμφανίσετε στο τραπέζι λαχανικά κομμένα ζουλιέν. Αλλά με την προϋπόθεση ότι θα τα βουτήξετε σε κάποιο ντιπ.
- Χρειαζόμαστε ένα ειδικό μπολ που αναγράφει τη λέξη «γλυκά» (Godteri αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς). Μπορεί να περιέχει από καραμέλες έως μαρσμέλοου και σοκολατάκια.
- Πρέπει να υπάρχει στο τραπέζι κάποια σοκολάτα (μάρκας Marabou στη Σουηδία, Freia στη Νορβηγία). Κατά προτίμηση γίγας.
- Η παρακολούθηση τηλεόρασης είναι απαραίτητη. Τα επιτραπέζια είναι μια αποδεκτή εναλλακτική, αλλά δεν ευνοούν την κατανάλωση junk. Στη Σουηδία της Παρασκευές όλοι βλέπουν το πρόγραμμα Pa Sporet.
- Αν όλα γίνουν σωστά, η μέρα θα τελειώσει με εσάς να έχετε αποκοιμηθεί στον καναπέ. Πηγαίνετε στο κρεβάτι σας χωρίς να μαζέψετε τα ψίχουλα από πατατάκια σε όλο το σαλόνι.
Καλή Fredagsmys!
Μια συνταγή που προτείνει το κράτος της Σουηδίας για τη Fredagsmys: Κεσαντίγιας με καπνιστό τάρανδο
Η μεξικάνικη κουζίνα σαρώνει στη Σουηδία και αυτό το πιάτο συνδυάζει τη νέα τάση με την παράδοση.
Για 16 κομμάτια:
- 4 μεγάλες τορτίγιας
- 2 χούφτες τριμμένο σουηδικό τυρί Västerbotten (κάνει και το τσένταρ)
- 200 γρ. καπνιστός τάρανδο σε λεπτές φέτες (κάνει και το ζαμπόν)
- 30 γρ. ρόκα
- βούτυρο για το τηγάνι
- Απλώστε 2 τορτίγιας σε μια επιφάνεια. Mοιράστε πάνω τους το τυρί.
- Προσθέστε τον τάρανδο και τη ρόκα. Βάλτε από πάνω τις άλλες 2 τορτίγιας και πατικώστε ελαφρά.
- Ζεστάνετε το βούτυρο σε ένα μεγάλο τηγάνι και ψήστε κάθε τορτίγια για 1 περίπου λεπτό από κάθε πλευρά. Μπορείτε να thn πατικώσετε κι άλλο με μια σπάτουλα για να λιώσουν καλά όλα τα υλικά.
- Σε ένα ξύλο κοπής, κόψτε κάθε τορτίγια σε 8 κομμάτια.