Ένα νέο δρόμο για την ΠΓΜΔ, που πασχίζει να βρει τον βηματισμό της μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας της πριν από 27 χρόνια, λέει στον Guardian ο Νίκολα Ντιμιτρόφ ότι ανοίγει η Συμφωνία των Πρεσπών.
«Χάσαμε μια γενιά. Είμαι 45 ετών κι ήμουν 18 όταν η “Μακεδονία” έγινε ανεξάρτητη. Υπό μία έννοια πρόκειται για μια δεύτερη ευκαιρία για τη γενιά μου να τα καταφέρει», τονίζει ο υπουργός Εξωτερικών της ΠΓΔΜ.
H ανταπόκριση της βρετανικής εφημερίδας μεταφέρει το κλίμα από τα Σκόπια ενόψει του δημοψηφίσματος της 30ης Σεπτεμβρίου, η διατύπωση του ερωτήματος του οποίου [“Είστε υπέρ της ένταξης στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ και αποδέχεστε την συμφωνία “Μακεδονίας και Ελλάδας” για την αλλαγή του ονόματος;] πυροδότησε τις αντιδράσεις επικριτών της κυβέρνησης Ζάεφ, που θεωρούν ότι χειραγωγεί την κοινή γνώμη. Η υπουργός Άμυνας Ραντμίλα Σεκερίνσκα αντιτείνει, ωστόσο, ότι δεν γινόταν αλλιώς: «Αν υπήρχε δυνατότητα να μπούμε σε ΕΕ και ΝΑΤΟ χωρίς τη συμφωνία με την Ελλάδα, όλοι θα ήταν ενθουσιασμένοι», λέει. «Θα ήταν παράλογο να αρνηθούμε το συσχετισμό ανάμεσα στη συμφωνία και την ΕΕ και το ΝΑΤΟ».
O Guardian μεταδίδει ότι λίγοι στα Σκόπια εμφανίζονται θετικοί για την αλλαγή του ονόματος, αλλά πολλοί την αποδέχονται απρόθυμα ως αναγκαίο κακό: «Είμαστε μια απομονωμένη, μικρή, φτωχή χώρα. Ας το κάνουμε, λοιπόν. Δεν είναι δίκαιο, αλλά το θέμα δεν είναι τι είναι δίκαιο, αλλά τι είναι καλό για όλους. Αν υπάρχει μια ευκαιρία βελτίωσης των συνθηκών ζωής για το λαό, ας την αξιοποιήσουμε», είπε κάτοικος της πρωτεύουσας της ΠΓΔΜ.
Το άρθρο αναφέρεται στις έντονες αντιδράσεις των εθνικιστών και στην ισχνή πλειοψηφία που δείχνουν οι δημοσκοπήσεις υπέρ της συμφωνίας «με την ολόθερμη στήριξη της μεγάλης Αλβανικής μειονότητας».
Υπενθυμίζει ότι την κόντρα Σκοπίων-Αθήνας επέτειναν τα σχέδια της προηγούμενης, εθνικιστικής κυβέρνησης Γκρούεφσκι που γέμισε τα Σκόπια με αγάλματα, στήλες και συντριβάνια και το άγαλμα του έφιππου Μεγάλου Αλεξάνδρου κι υπογραμμίζει ότι η νέα κυβέρνηση θα χρειαστεί στήριξη από περίπου 10 βουλευτές του VMRO για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία των δύο τρίτων στη βουλή και να περάσει την αλλαγή του Συντάγματος, καθώς το δημοψήφισμα έχει συμβουλευτικό χαρακτήρα. «Δυτικοί διπλωμάτες θεωρούν ότι μια ψήφος υπέρ του ΝΑΙ, ακόμη κι αν η προσέλευση στις κάλπες δεν ξεπεράσει το όριο του 50% που απαιτείται για να είναι έγκυρη, θα συνιστά εντολή για αλλαγή», γράφει ο ανταποκριτής Σον Γουόκερ. Μίλησε δε με τον υπαρχηγό του VMRO Αλεξάνταρ Νικολόσκι, που πνέει μένεα κατά της κυβέρνησης Ζάεφ: «Θα είχαν πετύχει καλύτερη συμφωνία αν άφηναν τους Έλληνες να τη συντάξουν μόνοι τους, γιατί πιθανώς οι Έλληνες θα ντρέπονταν λίγο να τα πάρουν όλα», είπε.
Ο Guardian σημειώνει ότι το VMRO δέχεται έντονες διεθνείς πιέσεις να μην τινάξει στον αέρα τη συμφωνία.
Παράλληλα αναφέρει ότι αξιωματούχοι στα Σκόπια παρακολουθούν τις κινήσεις της Ρωσίας, που αντιτίθεται σφόδρα στην ένταξη της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ, στη διάρκεια της καμπάνιας ενόψει του δημοψηφίσματος, ενώ παραθέτει δηλώσεις του Γιάνκο Μπάτσεφ, «περιθωριακού», όπως τον περιγράφει, ηγέτη του φιλορωσικού κόμματος «Ενωμένη Μακεδονία», που εμφανίστηκε τους τελευταίους μήνες στο πολιτικό προσκήνιο της χώρας: «Όλα τα κύρια κόμματα εδώ υποστηρίζουν φιλελεύθερες αξίες όπως η ομοφυλοφιλία, ο γάμος των ομοφυλοφίλων, η αλλαγή του ονόματος της “Μακεδονίας” και η απάλειψη ο,τιδήποτε είναι “μακεδονικό», λέει ο Μπάτσεφ, προσθέτοντας ότι το Κρεμλίνο υποστηρίζει τις «παραδοσιακές αξίες» κι αρνείται ότι λαμβάνει χρηματοδότηση από τη Μόσχα.
Η ανταπόκριση αναφέρει ότι αν περάσει η συμφωνία, η κυβέρνηση των Σκοπίων έχει συμφωνήσει εντός έξι μηνών να μετονομάσει μνημεία που «αναφέρονται κατ’ οιονδήποτε τρόπο στην αρχαία ελληνική ιστορία και πολιτισμό». Και κλείνει με δηλώσεις του Ντιμιτρόφ: «Στο παρελθόν θυσιάσαμε την πραγματικότητα για τη μυθολογία. Τώρα θυσιάζουμε τη μυθολογία για την πραγματικότητα. Κι η πραγματικότητα είναι που μετράει».