Τα ασφαλιστικά ταμεία αποδεικνύονται για φέτος οι πρωταθλητές της κακοδιοίκησης, αφού σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Συνηγόρου του Πολίτη, Καλλιόπης Σπανού, οι περισσότερες αναφορές που κατατέθηκαν στην Ανεξάρτητη Αρχή, αφορούσαν αυτά, ενώ ακολουθούν οι δήμοι και οι περιφέρειες και εν συνεχεία τα υπουργεία.
Αναφορές φυσικά έγιναν και για την επιβολή του έκτακτου ειδικού τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ, για λάθη τα οποία σύμφωνα με την αρχή οφείλονται στην έλλειψη σχεδιασμού και στη διαδικασία υπολογισμού και είσπραξής του.
Μάλιστα, η Ανεξάρτητη Αρχή προχώρησε σε συγκεκριμένες προτάσεις, υπογραμμίζοντας ότι η διακοπή του ηλεκτρικού ρεύματος συνιστά στέρηση βασικών βιοτικών αγαθών και, σε κάθε περίπτωση, αποτελεί ένα υπέρμετρα επαχθές μέτρο, ιδίως για ορισμένες ομάδες πολιτών που χρήζουν ιδιαίτερης προστασίας.η ανεξάρτητη αρχή σημειώνει ότι δέχθηκε πολλές καταγγελίες και διαπίστωσε πολλά προβλήματα,
Επίσης, στον τομέα της κοινωνικής πολιτικής διαπίστωσε ότι οι κρατικές παρεμβάσεις συρρικνώνονται ή αποκλείονται, λόγω έλλειψης πόρων και της πρωτοφανούς λιτότητας, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ασθενής που μεταφέρθηκε με το ΕΚΑΒ σε δημόσιο νοσοκομείο της Αθήνας, παρέμεινε επί δεκαήμερο σε κοινό θάλαμο, όπου και πέθανε, χωρίς να μεταφερθεί σε κρεβάτι εντατικής θεραπείας του ίδιου νοσοκομείου.
Σημαντικός ήταν και ο αριθμός αναφορών που καταδεικνύει διαχρονικά προβλήματα στις υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας, όπως η κακή ποιότητα του κανονιστικού πλαισίου που διέπει το εκπαιδευτικό σύστημα, αλλά και η συχνότητα -ίσως και η προχειρότητα- με την οποία μεταβάλλονται οι ουσιαστικές προϋποθέσεις και οι διαδικασίες αναγνώρισης τυπικών προσόντων, διορισμού και πρόσληψης των εκπαιδευτικών.
Τα προβλήματα του σωφρονιστικού συστήματος εξακολούθησαν να υφίστανται αμείωτα και κατά το έτος 2011: υπερπληθυσμός, δυσμενείς συνθήκες διαβίωσης και ανεπαρκείς παροχές υγείας. Μάλιστα, σε συνθήκες σοβαρής οικονομικής κρίσης, ενισχύεται ο προβληματισμός για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου υπό συνθήκες εγκλεισμού.
Για το μεταναστευτικό ζήτημα, η αρχή εκτιμά ότι έχει μεγάλη επίπτωση στο στοιχείο της ασφάλειας και της κοινωνικής συνοχής, ενώ για τον «Καλλικράτη» αναφέρει ότι, μετά από διερεύνηση καταγγελιών πολιτών, εντόπισε σημαντικό αριθμό προβλημάτων στην οργάνωση και τη λειτουργία της διοίκησης, τα οποία σχετίζονται άμεσα και έμμεσα με τη νέα κατάσταση που δημιουργεί η μεταρρύθμιση αυτή.
Πληγή που δεν λέει να κλείσει παραμένει η τακτική των εγκυκλίων έναντι των νόμων. Από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του ο Συνήγορος έχει καταγράψει ποικίλες μεθόδους με τις οποίες η διοίκηση παραλλάσσει ή εξουδετερώνει συστηματικά τις επιλογές του νομοθέτη. Το συνηθέστερο μέσο για τέτοιες πρακτικές αποτελεί η εγκύκλιος. Ενώ εμφανίζεται να διευκρινίζει ή να ερμηνεύει νομοθετικές διατάξεις, στην ουσία συχνά τις ανατρέπει αμέσως ή εμμέσως.
Τέλος, σημειώνεται ότι η κρίση πλήττει περισσότερο την ισότητα των φύλων στα εργασιακά, με αυθαίρετες απολύσεις -υπάρχει ακόμη και παράδειγμα απόλυσης εγκύου, που ήταν «ενοικιαζόμενη» υπάλληλος-, ενώ παραμένουν τα προβλήματα αντιμετώπισης της βίας μεταξύ ανηλίκων, περιβαλλοντικών προβλημάτων, επιχειρηματικότητας κλπ.
Στατιστικά στοιχεία
Κατά τη διάρκεια του 2011 ο Συνήγορος δέχθηκε 10.706 νέες αναφορές. Μεταξύ αυτών, εκατοντάδες αναφορές προέρχονται από ομάδες πολιτών- είναι δηλαδή «συλλογικές αναφορές». Η γεωγραφική κατανομή των υποθέσεων δείχνει ότι ο μεγαλύτερος αριθμός αυτών (16 ανά 10.000 κατοίκους) προέρχεται από κατοίκους της περιφέρειας Αττικής. Αξιοσημείωτο, όμως, είναι ότι ιδιαίτερα υψηλός αριθμός (ανά 10.000 κατοίκους) προέρχεται από κατοίκους της νησιωτικής χώρας -11,5 και 10,3 αναφορές από την περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και Ιόνιων Νησιών, αντίστοιχα.
Το 2011 ο Συνήγορος, πέραν του χειρισμού αναφορών, εξυπηρέτησε περισσότερους από 8.500 πολίτες, που επισκέφτηκαν το γραφείο υποδοχής κοινού στην Αθήνα αναζητώντας βοήθεια, ενώ από το τηλεφωνικό κέντρο εξυπηρέτησε πάνω από 33.000 άτομα που χρειάστηκαν συμβουλές.
Από την εξέταση και τη διερεύνηση του συνόλου των αναφορών προέκυψε ότι ο Συνήγορος είχε αρμοδιότητα για 5806 υποθέσεις από τις οποίες:
- Το 61,6% ήταν βάσιμες, δηλαδή η καταγγελία του πολίτη ήταν δικαιολογημένη και υφίστατο όντως κακοδιοίκηση. Εν προκειμένω εμφανίζεται μια αύξηση κατά περίπου 8,5 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με το 2010.
- Το 29,9% ήταν αβάσιμες, δηλαδή η διοίκηση είχε τηρήσει τη νομιμότητα.
- Για το 8,5% διακόπηκε, για διαφόρους λόγους, η έρευνα.
Από το σύνολο των νομοθετικών προτάσεων που έχει υποβάλει ο Συνήγορος του Πολίτη από την έναρξη της λειτουργίας του, το 31% έχουν γίνει αποδεκτές από τη διοίκηση, ενώ μόνο το 3% δεν έχουν υιοθετηθεί. Για τις υπόλοιπες δεν έχει ακόμη υπάρξει ανταπόκριση από τη διοίκηση.