Βρέθηκε θαυμάσιο ψηφιδωτό με ποταμίσια βότσαλα στο αρχαίο θέατρο της Αμβρακίας [εικόνες]

Ένα εύρημα σημαντικής αρχαιολογικής αξίας, που προσθέτει νέα στοιχεία σχετικά με την πόλη της Αμβρακίας, της σημαντικής κορινθιακής αποικίας που εξελίχθηκε σε σημαντική πόλη-κράτος στη βορειοδυτική Ελλάδα, εντοπίστηκε κατά τις εργασίες ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του Μικρού Θεάτρου της Αμβρακίας.

Πρόκειται για βοτσαλωτό δάπεδο που κοσμεί το κεντρικό τμήμα του κυκλικού χώρου ενός λουτρού που βρίσκεται στα ΒΔ του Μικρού Θεάτρου.

Το βοτσαλωτό έχει κυκλικό σχήμα διαμέτρου 3.80μ. και καλύπτει το κεντρικό τμήμα του κυκλικού χώρου του λουτρού. Εμφανίζεται σε διάφορα βάθη και παρουσιάζει ελαφρά κλίση λόγω καθίζησης προς τα νότια.

Αποτελείται από μικρά λευκά και σκουρόχρωμα ποταμίσια βότσαλα, τα οποία δεν παρουσιάζουν ίχνη επεξεργασίας, αλλά έχουν υποστεί φυσική λείανση στην ανώτερη επιφάνειά τους. Επιμέρους λεπτομέρειες της διακόσμησης έχουν γίνει με τη χρήση φαιοκίτρινων και ερυθρωπών βότσαλων, ενώ σε ένα μικρό σημείο στο ΒΔ τμήμα έχει γίνει επιδιόρθωση.

Ενα χταπόδι και ένα δελφίνι

Στο βοτσαλωτό απεικονίζονται σκηνές που σχετίζονται με το υγρό στοιχείο, οι οποίες πλαισιώνονται από μία ταινία πάχους 0.30μ. που κοσμείται με τρέχουσα σπείρα.

Στο κέντρο απεικονίζεται χταπόδι με πέντε πλοκάμια και δύο ερυθρωπούς οφθαλμούς. Αμέσως νότια αυτού αποδίδεται κύκνος με ανοικτές φτερούγες σε πτήση προς τα δεξιά, ο οποίος συγκρατείται με σκοινί από το λαιμό από έναν όρθιο ερωτιδέα με το αριστερό χέρι.

Στο νοτιοανατολικό τμήμα απεικονίζεται ερωτιδέας επάνω σε δελφίνι που κινείται προς τα αριστερά. Το δελφίνι συγκρατεί ο ερωτιδέας με ηνία με το δεξί χέρι, ενώ με το αριστερό κρατεί μικρό ραβδί ραπίσματος.

Στο δυτικό τμήμα εικονίζεται ερωτιδέας σε κίνηση προς τα αριστερά, ο οποίος οδηγεί έναν κύκνο. Στο βόρειο τμήμα αποδίδεται ερωτιδέας με ταινία στην κόμη καθισμένος οκλαδόν να κρατεί με το δεξί χέρι με ένα σκοινί έναν κύκνο από το πόδι (;), ο οποίος προσπαθεί να απομακρυνθεί προς τα δεξιά.

Στο δυτικό τμήμα εικονίζονται δύο ερωτιδείς καθισμένοι οκλαδόν αντικριστά – από τον δεξιό αποδίδεται η οπίσθια όψη – να παίζουν στο κέντρο με κάποιο άγνωστο παιχνίδι ή μικρό ζώο. Η παράσταση συμπληρώνεται στα δεξιά με υδρόβιο πτηνό. Τέλος, όλοι οι ερωτιδείς αποδίδονται γυμνοί με φαιοκίτρινο ιμάντα που διατρέχει λοξά τον κορμό και βραχιόλια (ψέλια) στο ένα χέρι και το ένα πόδι. Τα χείλη και οι βόστρυχοι της κεφαλής αποδίδονται, επίσης, με φαιοκίτρινα βότσαλα, ενώ τα χαρακτηριστικά των προσώπων και των άκρων έχουν αποδοθεί με βότσαλα πολύ μικρού διαμετρήματος.

Στα ΝΑ το βοτσαλωτό δάπεδο συμπληρώνεται από μία τραπεζοειδή μετόπη (1.40 Χ 0.72μ.) που περιβάλλει ένα κτιστό όρυγμα - δεξαμενή διαμέτρου 0.90μ. Η μετόπη αυτή πλαισιώνεται στις λοξές πλευρές από λεπτές ταινίες κοσμημένες με τρέχουσα σπείρα, ενώ ο χώρος μεταξύ αυτού και του ανοίγματος του κυκλικού χώρου στα νότια καλύπτεται από βοτσαλωτό χωρίς διακόσμηση, αλλά αποτελούμενο από βότσαλα τοποθετημένα αραιά κατά στοίχους.

Οπως αναφέρει η ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού, το βοτσαλωτό συνδέεται με παρόμοιο δάπεδο, το οποίο εντοπίστηκε μερικώς καλυμμένο από το ανατολικό τμήμα του κοίλου του Μικρού Θεάτρου και αποκολλήθηκε κατά τις ανασκαφές του 1976.

Το παλαιότερο αυτό βοτσαλωτό απεικονίζει ανάλογες παραστάσεις με φτερωτούς ερωτιδείς, κύκνους και δελφίνια και βρίσκεται σήμερα στις αποθήκες του Αρχαιολογικού Μουσείου Άρτας. Ωστόσο, οι λεπτές εικονογραφικές διαφορές στην απόδοση των μορφών (δυσδιάστατη απεικόνιση, χρήση διχρωμίας) και στον τρόπο ένθεσης των βότσαλων υποδηλώνει την ύπαρξη δύο διαφορετικών ψηφοθετών. Συνεπώς, βάσει της αρχιτεκτονικής του μνημείου και των βοτσαλωτών δαπέδων, που ομοιάζουν με ανάλογο λουτρικό συγκρότημα από την αρχαία Κόρινθο και τον τρόπο απόδοσης των μορφών (πλαστικότητα, διευρυμένη χρωματική παλέτα, απόδοση λεπτομερειών με μικρότερα βότσαλα, συστροφή των κορμών των ερωτιδέων, απόδοση της οπίσθιας όψης των μορφών, απόδοση της παιδικής μορφής κ.λ.π.) το λουτρό χρονολογείται γύρω στα μέσα του 4ου αι. π.Χ.

Οι εργασίες ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου εντάσσονται στο εν εξελίξει υποέργο «Εργασίες ανάδειξης του αρχαιολογικού χώρου του Μικρού Θεάτρου της αρχαίας Αμβρακίας» του έργου «Εργασίες ανάδειξης και διαμόρφωσης του αρχαιολογικού χώρου του Μικρού Θεάτρου της αρχαίας Αμβρακίας» που εκτελείται με αυτεπιστασία από τη Εφορεία Αρχαιοτήτων Άρτας, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2014-2020.