«Αφιερωμένο σ΄αυτούς που έκαναν το χρέος τους» αλλά «και στις μάνες και στ’ αστείρευτα δάκρυα για τα παιδιά τους που πρόωρα στερήθηκαν, στις μάνες που άλλες έζησαν κι άλλες εξακολουθούν να ζουν στη διαρκή αγωνία, δυνατές στον πόνο και πρώτες στις θυσίες».
«Η τελευταία αποστολή», του Κωνσταντίνου Αθαν. Χατζηλάκου είναι ένα βιβλίο με πολλαπλούς συμβολισμούς. Κάπου ανάμεσα στην προσωπική μαρτυρία και το ιστορικό ντοκουμέντο, η έκδοση διατρέχει μια περίοδο του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου, εκ των έσω. Ιδομένη μέσα από τη ματιά των ανθρώπων που την έζησαν, που συμμετείχαν στην ιστορία, που έγραψαν Ιστορία, παρακολουθεί τα γεγονότα. Και παράλληλα καταγράφει τα συναισθήματα, τις αγωνίες μιας χούφτας ανθρώπων που έγιναν ήρωες.
Είναι οι σαράντα μαθητές της 10ης Σειράς της Σχολής Ικάρων, τα σαράντα νέα παιδιά που μετά το Γυμνάσιο αποφάσισαν να αναμετρηθούν με την ιστορική εποχή τους και κατάχθηκαν στην αεροπορία. Εκεί στις αρχές της δεκαετίας του ΄40, λίγο μετά το ΟΧΙ, ακολούθησαν τη μοίρα που διάλεξαν. Αφού ολοκλήρωσαν την εκπαίδευσή τους εντάχθηκαν όπως και οι περισσότεροι αεροπόροι στις Ελληνικές Πολεμικές Μοίρες και για τρία χρόνια, κάπου στη Λιβυκή έρημο έζησαν μέσα σ΄ένα αντίσκηνο. Από εκεί εξορμούσαν στη Μεσόγειο, την Ιραλία και τις γιουγκοσλαβικές ακτές. Δεν ήταν όλοι μαζί, χωρίστηκαν.
Ανάμεσά τους ο συγγραφέας του βιβλίου, ο Κωνσταντίνος Χατζηλάκος, αντιπτέραρχος ε.α. σήμερα, που γεννήθηκε στη Λάρισα το 1920, με διακόσιες πολεμικές αποστολές στο ενεργητικό του, με διακρίσεις και παράσημα.
«Είμαι παλαίμαχος πιλότος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. (…) Είχα πάντα την επιθυμία να γράψω αυτό το βιβλίο, ως μια καταγραφή γεγονότων που καλύπτουν ένα πολύ μικρό μέρος της ιστορίας του τελευταίου πολέμου». Κι αυτό έκανε. Εβδομήντα κεφάλαια _και μαζί πρόλογος, εισαγωγή, επίλογος, αφιερώματα και παράρτημα, καθώς και χάρτες και φωτογραφίες-ντοκουμέντα της εποχής, μοιράζονται τις καθημερινές μικρές και μεγάλες ιστορίες των νεαρών αεροπόρων. Αλλες έχουν ήδη δημοσιευθεί σε περιοδικά και εφημερίδες, άλλες γράφτηκαν για τούτο το βιβλίο.
«Μπαμπά, δεν μας είπες ποτέ για πως ήταν τα χρόνια του πολέμου;», τον ρωτούσαν τα παιδιά του όταν ήταν μικρά. Κι ίσως να τους το χρωστούσε, όπως το χρωστούσε και στους φίλους του, κάποιοι από τους οποίους δεν γύρισαν ποτέ πίσω. Αλλά το χρωστούσε και στον εαυτό του. Μια ζωντανή φέτα ιστορίας, που όσο κι αν περιγράφει δύσκολες, πολύ δύσκολες καταστάσεις, έχει τη φρεσκάδα της ηλικίας των πρωταγωνιστών της, μια φρεσκάδα που σε συνδυασμό με το πάθος και την άγνοια, μετατρέπει την «Τελευταία αποστολή» σε γλαφυρό ανάγνωσμα. Γιατί κάπου εκεί η συγκίνηση συναντά την ιστορία, το καθήκον τις αναμνήσεις και ο ηρωισμός την αλήθεια.
Mέσα στις σελίδες της «Τελευταίας Αποστολής» οι ήρωες έχουν ονοματεπώνυμο _και οικογένεια. Εχουν μικρές καθημερινές συνήθειες και συναισθήματα. Ο καθένας τους έχει παίξει τον ρόλο του στην επιτυχία ή μη μιας αποστολής. Κι αυτό είναι που διαφοροποιεί το βιβλίο και το μετατρέπει σε ένα άτυπο ημερολόγιο μιας εποχής. Γιατί μέσα στην έννοια της πατρίδας χωράνε όλοι εκείνοι που έκαναν το καθήκον και τη θυσία πράξη.
«Η τελευταία αποστολή», του Κωνσταντίνου Αθαν. Χατζηλάκου – Εκδόσεις Μίλητος, 2018
