Η ποινική δίωξη κατά 12 Ρώσων πρακτόρων για κυβερνοεπιθέσεις στους Η/Υ της Χίλαρι Κλίντον και του Δημοκρατικού Κόμματος στις ΗΠΑ έστρεψαν τα φώτα της δημοσιότητας σε μια ρωσική μυστική υπηρεσία που ζούσε επί μακρόν στη σκιά της KGB.
H «Κεντρική Διεύθυνση Πληροφοριών του ρωσικού Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων, γνωστή ως GRU ( Glavnoye razvedyvatel’noye upravleniye) είναι ο στρατιωτικός βραχίονας των υπηρεσιών συλλογής πληροφοριών του Κρεμλίνου.
Ιδρύθηκε λίγο μετά την Οκτωβριανή επανάσταση και παίζει έναν πολύ σημαντικότερο ρόλο στη Ρωσία απ’ ό,τι η αντίστοιχη αμερικανική Defense Intelligence Agency.
Το έμβλημά της, μια νυχτερίδα που ρίχνει τη σκιά της σ’ ολόκληρη την υφήλιο, υποδηλώνει τις σκοτεινές δραστηριότητές της.
Μέλη ή πρώην μέλη της, όπως πιστεύουν οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, κρύβονται πίσω από την απόπειρα δολοφονίας τον περασμένο Μάρτιο του Ρώσου πρώην διπλού πράκτορα Σεργκέι Σκρίπαλ και της κόρης του Γιούλια στο Σάλσμπερι της Αγγλίας.
Η GRU, υπό τον έλεγχο της οποίας βρίσκονται μονάδες και εννέα ταξιαρχίες των ειδικών δυνάμεων γνωστές ως Σπέτσναζ, φέρεται να έπαιξε κομβικό ρόλο στην κατάληψη της Κριμαίας, ενώ πιστεύεται ότι ενέχεται σε δολοφονίες, σαμποτάζ και άλλες επιχειρήσεις «άμεσης δράσης» σύμφωνα με το Foreign Policy. Μέλη της μετείχαν σε πολλές συρράξεις μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, από το Αφγανιστάν και την Τσετσενία μέχρι τη Συρία.
Μέλη των Σπετσνάζ εν δράσει (βίντεο: YouTube)
Στην ΕΣΣΔ η GRU δρούσε παράλληλα με την διαβόητη KGB, που εξελίχθηκε μετά την ίδρυση της Ρωσικής Ομοσπονδίας στην Εξωτερική Υπηρεσία Πληροφοριών (SVR) και την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Ασφάλειας, την FSB, το ρωσικό αντίστοιχο του γνωστού FBI. Οι αντιπαλότητες μεταξύ των υπηρεσιών αυτών είναι συχνές, όπως και στις ΗΠΑ.
«Η GRU αντιμετωπιζόταν ανέκαθεν ως ικανότερη, πιο παράτολμη και πιο αδίστακτη υπηρεσία σε σχέση με την KGB ή την SVR», είχε πει προ διετίας ο Ρώσος δημοσιογράφος Αντρέι Σολντάτοφ.
Όταν είχε επισκεφθεί το 2006 το ολοκαίνουριο αρχηγείο της ο Βλαντίμιρ Πούτιν, φθάνοντας με ελικόπτερο στην οροφή του κτιρίου σε μια «σκηνή βγαλμένη από ταινία του Τζέιμς Μποντ», όπως έγραφαν τότε οι Moscow Times, καυχήθηκε ότι «καμία άλλη χώρα δεν μπορεί να περηφανεύεται για ένα τέτοιο υπερσύγχρονο οικοδομικό σύμπλεγμα».
Πιστεύεται ότι μέλη της GRU στελεχώνουν ρωσικές πρεσβείες σε χώρες-κλειδιά και χρησιμοποιούν τη διπλωματική τους ιδιότητα ως κάλυψη για να διενεργούν κατασκοπεία.
Αυτός, άλλωστε, ήταν ο λόγος που ο Μπαράκ Ομπάμα, λίγο πριν αποχωρήσει από τον Λευκό Οίκο, απέλασε 35 Ρώσους διπλωμάτες ως αντίποινα για την κυβερνοεπίθεση στο Δημοκρατικό Κμμα, αλλά και που η Βρετανική κυβέρνηση απέλασε άλλους 23 τον περασμένο Μάρτιο μετά την επίθεση κατά του Σκρίπαλ στο Σάλσμπερι.
Οι απελάσεις αυτές, ωστόσο, μάλλον δεν «πόνεσαν» ιδιαίτερα τη GRU, η οποία πιστεύεται ότι διαθέτει ένα τεράστιο δίκτυο πρακτόρων και πληροφοριοδοτών ανά την υφήλιο. Η υπηρεσία απολαμβάνει ειδικών προνομίων και αναφέρεται απευθείας στον Γενικό Επιτελάρχη, ενώ τα ηγετικά της στελέχη επιλέγονται προσωπικά από τον Πούτιν.
Πέραν των άλλων δραστηριοτήτων της, οι ειδικοί της αποκωδικοποιούν και αναλύουν τους τεράστιους όγκους δεδομένων που συλλέγουν οι ρωσικοί στρατιωτικοί δορυφόροι.
Η GRU έχει επιβεβαιώσει ή αποδεχθεί σιωπηρά ότι κρυβόταν πίσω από ορισμένες μεγάλες κατασκοπευτικές επιχειρήσεις στο εξωτερικό, ενώ αρνείται άλλες δραστηριότητες που τις αποδίδουν. Ο πρώην πράκτορας της FSB Αλεξάντερ Λιτβινιένκο, ο οποίος δολοφονήθηκε από Ρώσους πράκτορες στο Λονδίνο μετά την αυτομόλησή του στη Βρετανία, είχε κατηγορήσει τη GRU ότι ενεπλάκη σε βομβιστικές επιθέσεις στη Μόσχα το 1999, ώστε να ανοίξει ο δρόμος για τη μετάβαση του Πούτιν από την πρωθυπουργία στην Προεδρία μετά την εισβολή που διέταξε στην Τσετσενία ως αντίποινα.