Αμοιβαίες φιλοφρονήσεις αντήλλαξαν κατά την διάρκεια της συνέντευξης Τύπου οι Πούτιν και Τραμπ στο Ελσίνκι δηλώνοντας πως ξεκινά μια νέα εποχή στις σχέσεις ΗΠΑ-Ρωσίας.
Οι δύο άνδρες είχαν κατ' ιδίαν συνάντηση για πάνω από δύο ώρες, ενώ ακολούθησε γεύμα εργασίας. Στο τέλος, έδωσαν κοινή συνέντευξη Τύπου για τα αποτελέσματα της συνάντησής τους.
Ενδεικτικό τηςικανοποίησης της Μόσχας για την συνάντηση είναι η αντίδραση του υπουργού Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Λαβρόφ: Απαντώντας στην ερώτηση δημοσιογράφου σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο διεξήχθησαν οι διαπραγματεύσεις, ο Λαβρόφ απάντησε: «Φανταστικά, καλύτερα και από σούπερ».
«Οι συνομιλίες με τον Ντόναλντ Τραμπ ήταν ειλικρινείς, χρήσιμες», δήλωσε ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν κατά την έναρξη της συνέντευξης Tύπου με τον Αμερικανό ομόλογό του στο Ελσίνκι.
Πούτιν: Ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει
«Οι συνομιλίες μας αντικατοπτρίζουν την επιθυμία μας για αποκατάσταση της εμπιστοσύνης» είπε ακόμη ο Πούτιν. Παραδέχθηκε ότι «διανύουμε μια δύσκολη περίοδο στις μεταξύ μας σχέσεις (σ.σ. ΗΠΑ-Ρωσίας) αλλά πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι για αυτές τις δυσκολίες κι ότι ο Ψυχρός Πόλεμος έχει τελειώσει. «Αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις όπως η τρομοκρατία, τα παγκόσμια οικονομικά προβλήματα. Σήμερα, τόσο η Ρωσία όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν μια εντελώς νέα σειρά προκλήσεων» είπε.
Τραμπ: Η σχέση μας άλλαξε πριν από 4 ώρες
Ο Αμερικανός πρόεδρος συνεπικουρώντας τον Πούτιν είπε πως η συνάντηση, άλλαξε τις σχέσεις Ουάσινγκτον- Μόσχας. «Η διπλωματία είναι προτιμότερη από τη σύγκρουση. Οι διαφωνίες μας είναι γνωστές, τις συζήτησαμε επί μακρόν σήμερα. Θα λύσουμε πολλά από τα προβλήματα και θα βρούμε τρόπους συνεργασίας για το κοινό συμφέρον. Εχουμε δει ποιες είναι οι επιπτώσεις όταν η διπλωματία μένει στο τραπέζι και ποια είναι τα οφέλη της συνεργασίας. Ακόμη και στον Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ και η Ρωσία διατήρησαν έναν ισχυρό διάλογο. Η σχέση μας όμως ποτέ δεν ήταν χειρότερη από σήμερα. Αλλά αυτό άλλαξε, πριν από περίπου τέσσερις ώρες. Το πιστεύω πραγματικά», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
Ο Πούτιν ανέφερε ότι οι διαπραγματεύσεις αποτέλεσαν τα «πρώτα βήματα για τη βελτίωση αυτής της σχέσης και για την αποκατάσταση ενός αποδεκτού επιπέδου εμπιστοσύνης. Οι σημερινές διαπραγματεύσεις αντανακλούν στην αποκατάσταση των διμερών σχέσεων και την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης. Ως ισχυρές πυρηνικές δυνάμεις έχουμε την ευθύνη για την ασφάλεια. Είμαστε υπέρ της συνέχισης της συνεργασίας για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Πρότεινα τη δημιουργία ομάδας συνεργασίας για την τρομοκρατία», πρόσθεσε και τόνισε: «Οι θέσεις μας δεν συμπίπτουν σε όλα και πρέπει να βρούμε σημεία επαφής».
Σχετικά με τη Συρία ο Πούτιν δήλωσε: «Η ειρήνη στην περιοχή θα μπορούσε να αποτελέσει παράδειγμα συνεργασίας. Μπορούμε να αναλάβουμε την πρωτοκαθεδρία και να συμβάλουμε προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση και να επιστρέψουν οι πρόσφυγες σπίτι τους. Μετά τη συντριβή των τρομοκρατών στη λεγόμενη νότια ζώνη, θα πρέπει να αποκατασταθεί και η κατάσταση στα υψώματα ώστε να σταματήσουν τα πυρά».
Ουκρανία και ρωσική παρέμβαση
Στις δηλώσεις του, ο Πούτιν αναφέρθηκε και στα δύο «καυτά» ζητήματα, την κρίση στην Ουκρανία, αλλά και τη ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές.
«Συζητήσαμε την κρίση στην Ουκρανία. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην εφαρμογή της συμφωνίας του Μινσκ από το Κίεβο. Οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να ωθήσουν πιο αποφασιστικά την ουκρανική ηγεσία να την εφαρμόσει», είπε χαρακτηριστικά ο Πούτιν. «Ο Τραμπ ανέφερε και τη λεγόμενη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές. Του επανέλαβα αυτά που έχω πει πολλές φορές. Το ρωσικό κράτος ποτέ δεν ενεπλάκη, ούτε πρόκειται να το κάνει, σε εσωτερικές υποθέσεις των ΗΠΑ», συνέχισε ο Ρώσος πρόεδρος.
Ο Πούτιν εξέφρασε την ανησυχία του για την απόσυρση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν. «Χάρη σε αυτή τη συμφωνία, το Ιράν έγινε η πιο ελεγχόμενη χώρα στον κόσμο», τόνισε, ενώ εξέφρασε την ικανοποίησή του γιατί άρχισε να επιλύεται το ζήτημα της κορεατικής χερσονήσου «σε μεγάλο βαθμό χάρη στην προσωπική εμπλοκή Τραμπ, ο οποίος προτίμησε τον διάλογο και όχι τη σύγκρουση».
«Αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον. Κάναμε το πρώτο σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση», είπε καταλήγοντας ο Πούτιν.
Τραμπ: Η σχέση μας άλλαξε, πριν από 4 ώρες
Ο Ντόναλντ Τραμπ ξεκίνησε τις δηλώσεις του ευχαριστώντας τους Φινλανδούς για τη φιλοξενία, αλλά και δίνοντας συγχαρητήρια στον Πούτιν για τη διοργάνωση του Μουντιάλ και την πορεία της ρωσικής ομάδας σε αυτό.
Αναφερόμενος στη συνάντηση, εξέφρασε την πεποίθηση ότι άλλαξε τις σχέσεις Ουάσινγκτον- Μόσχας.
«Η διπλωματία είναι προτιμότερη από τη σύγκρουση. Οι διαφωνίες μας είναι γνωστές, τις συζήτησαμε επί μακρόν σήμερα. Θα λύσουμε πολλά από τα προβλήματα και θα βρούμε τρόπους συνεργασίας για το κοινό συμφέρον. Εχουμε δει ποιες είναι οι επιπτώσεις όταν η διπλωματία μένει στο τραπέζι και ποια είναι τα οφέλη της συνεργασίας. Ακόμη και στον Ψυχρό Πόλεμο, οι ΗΠΑ και η Ρωσία διατήρησαν έναν ισχυρό διάλογο. Η σχέση μας όμως ποτέ δεν ήταν χειρότερη από σήμερα. Αλλά αυτό άλλαξε, πριν από περίπου τέσσερις ώρες. Το πιστεύω πραγματικά», τόνισε ο Αμερικανός πρόεδρος.
«Εθεσα το θέμα της παρέμβασης της Ρωσίας στις αμερικανικές εκλογές. Μου είπε πως έχει σταθερές ιδέες πάνω σε αυτό το θέμα. Το ίδιο έχει για και για τις δόκιμες πυρηνικών όπλων. Από σήμερα πιστεύω πως ο Πούτιν θα βοηθήσει για την επίλυση του ζητήματος. Συμφωνήσαμε να διατηρήσουμε την επικοινωνία, κυρίως των υπηρεσιών ασφαλείας, για την αντιμετώπισή της τρομοκρατίας. Χάρη σε αυτή τη συνεργασία αποφεύχθηκε επίθεση στην Αγία Πετρούπολη. Θα γίνει προσπάθεια και στο Ιραν, για να σταματήσει τον εξοπλισμό με πυρηνικά αλλά και την επιθετική πολιτική στη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στην κατάσταση στην περιοχή, κατά του ISIS, όπου εκριζώθηκε ο κίνδυνος. Εδω, στο Ελσίνκι, βάλαμε τις βάσεις για ένα λαμπρό μέλλον, για ένα μέλλον με πολύ διάλογο και συζητήσεις. Οι ΗΠΑ πιστεύουν στην ειρήνη και τον διάλογο, και το ίδιο πιστεύω και η Ρωσία. Τα κράτη μας μπορούν να συνεργαστούν για το ευρύτερο καλό. Μια εξαιρετική ημέρα και ένας γόνιμος διάλογος για μερικές ώρες. Είμαι σίγουρος πως θα συναντηθούμε και στο μέλλον», πρόσθεσε ο Τραμπ.
Ερωτηθείς για το ότι αποκάλεσε τον Πούτιν «αντίπαλο» πριν τη συνάντηση, ο Τραμπ απάντησε: «Τον αποκάλεσα ανταγωνιστή, μια λέξη κομπλιμέντο, μια φιλοφρόνηση. Δεν είμαι σίγουρος εάν θα συμφέρει τη Γερμανία, θα υπάρξει ανταγωνισμός και αυτή τη στιγμή θεωρώ πως αυτή τη στιγμή είμαστε ανταγωνιστές με τον αγωγό της Ρωσίας. Το συζητήσαμε το θέμα με την Μέρκελ και θα πρέπει να περιμένουμε τις εξελίξεις. Η θέση των ΗΠΑ είναι διαφορετική σε σύγκριση με προηγούμενα χρόνια καθώς πλέον μπορούμε να εξάγουμε».
«Ημασταν όλοι ανόητοι»
Αυτός ο διάλογος με τη Ρωσία έπρεπε να έχει γίνει πριν από πολύ καιρό, πριν καν γίνω πρόεδρος, δήλωσε ο Τραμπ, απαντώντας σε ερώτηση.
«Είμαστε υπεύθυνες και οι δύο χώρες για αυτό. Ημασταν όλοι μας ανόητοι. Φταίμε όλοι. Και οι δύο έχουμε κάνει λάθη», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος, που βρήκε την ευκαιρία να ρίξει ευθύνες για τις παγωμένες σχέσεις των δύο χωρών στην έρευνα που γίνεται στις ΗΠΑ, για συνεργασία στελεχών της προεκλογικής καμπάνιας του με τη Μόσχα.
«Δεν υπήρξε καμιά συνωμοσία. Νίκησα τη Χίλαρι (Κλίντον) εύκολα. Ηταν μια καθαρή καμπάνια. Αυτή η έρευνα είχε αρνητική επίδραση στη σχέση των δύο μεγαλύτερων πυρηνικών δυνάμεων. Είναι γελοίο αυτό που συμβαίνει. Δεν ήξερα τον Πούτιν, δεν υπήρχε κάποιος για να συνωμοτήσω», ανέφερε ακόμη ο Τραμπ.
«Πώς σας ήρθε η ιδέα ότι ο Τραμπ με εμπιστεύεται ή ό,τι τον εμπιστεύομαι εγώ;», είπε από την πλευρά του ο Πούτιν απευθυνόμενος στον δημοσιογράφο που έκανε την ερώτηση. «Πρέπει να μας οδηγούν τα στοιχεία και όχι οι φήμες», συμπλήρωσε και πρόσθεσε ότι ο Τραμπ του ανέφερε την υπόθεση των 12 Ρώσων πρακτόρων που κατηγορούνται για εμπλοκή στις ρωσικές εκλογές. «Θα το κοιτάξω», ανέφερε ο Πούτιν.
«Ηθελα να νικήσει ο Τραμπ»
Πάντως, όταν ρωτήθηκε, ο Πούτιν δήλωσε ότι ήθελε να εκλεγεί πρόεδρος ο Τραμπ.
«Ναι, επειδή είχε μιλήσει για την επαναφορά των σχέσεων με τη Ρωσία στην κανονικότητα», απάντησε.
Πούτιν για Κριμαία
Αξίζει να σημειωθεί, ότι όταν τέθηκε ερώτημα για την προσάρτηση της Κριμαίας και το τι είπε ο Αμερικανός πρόεδρος για το ζήτημα στη συνάντηση, δεν δόθηκε σαφής απάντηση.
«Η θέση του Τραμπ για την Κριμαία είναι γνωστή και εμμένει σε αυτή, ότι ήταν παράνομη η προσάρτηση. Εμείς έχουμε διαφορετική άποψη, κάναμε και δημοψήφισμα», περιορίστηκε να πει ο Ρώσος πρόεδρος.
Ο Πούτιν κλήθηκε να απαντήσει και για το αν η Μόσχα είχε συγκεντρώσει «δυσφημιστικό» υλικό για το Τραμπ, όταν ο Αμερικανός είχε επισκεφθεί τη ρωσική πρωτεύουσα ως επιχειρηματίας.
«Δεν ήξερα καν ότι ήταν στη Μόσχα τότε. Κανείς δεν μου είπε ότι ήταν εκεί. Δεν μπορώ να φανταστώ μεγαλύτερη ανοησία. Παρακαλώ, ξεχάστε αυτά τα ζητήματα», απάντησε ο Ρώσος πρόεδρος.
Η μπάλα που έσπασε τον «πάγο»
Τον «πάγο» έσπασε μια κίνηση του Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος χάρισε στον Αμερικανό ομόλογό του τη μπάλα από το Μουντιάλ της Ρωσίας, δίνοντας την ποδοσφαιρική σκυτάλη για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2026 στις ΗΠΑ. «Τώρα η μπάλα είναι στο δικό σου γήπεδο» είπε με νόημα. Ο Αμερικανός πρόεδρος κρατώντας τη μπάλα δήλωσε πως θα αρέσει στον γιο του Μπάρον και στη συνέχεια για να μην την έχει στα χέρια την έριξε στη Μελάνια. «Πάρε», της είπε και της την πέταξε.
Την μπάλα έπιασε ο υπουργός Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο, ο οποίος καθόταν δίπλα της και της την έδωσε.
Νωρίτερα, ο Τραμπ είχε συγχαρεί τον Πούτιν για την πορεία της εθνικής ομάδας της Ρωσίας στο Μουντιάλ.
"The ball is in your court" - President Putin hands @POTUS a #worldcup ⚽
Follow #HelsinkiSummit updates: https://t.co/rTYHJbgREQ pic.twitter.com/vrauumVeBJ
Οι αντιδράσεις γερουσιαστών των ΗΠΑ
Με ένα σαρκαστικό σχόλιο υποδέχθηκε ο γερουσιαστής των ΗΠΑ Λίντσεϊ Γκράχαμ την κίνηση του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, να χαρίσει τη μπάλα του Μουντιάλ στον Τραμπ κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου του Ελσίνκι.
«Αν ήμουν εγώ, θα έλεγχα την μπάλα για συσκευές ακρόασης και δεν θα την επέτρεπα ποτέ στο Λευκό Οίκο» ανέφερε καυστικά στο λογαριασμό του στο Twitter o Ρεπουμπλικανός- γερουσιαστής.
Επίσης ο Γκράχαμ επεσήμανε πως «είναι επιτακτικό το Κογκρέσο να πραγματοποιήσει ακροάσεις σχετικά με την έκταση και το εύρος οποιασδήποτε συνεργασίας με τη Ρωσία στη Συρία σχετικά με την παρουσία του Ιράν».
Ενας άλλος Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής ο Τζεφ Φλέικ, χαρακτήρισε «επαίσχυντες» τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ
«Ποτέ δεν πίστευα ότι κάποια μέρα θα έβλεπα τον Αμερικανό πρόεδρό μας να στέκει στο ίδιο βάθρο με τον Ρώσο πρόεδρο και να επιρρίπτει ευθύνες στις Ηνωμένες Πολιτείες για τη ρωσική επιθετικότητα. Αυτό είναι αισχρό» έγραψε ο Φλέικ στο Twitter.
I never thought I would see the day when our American President would stand on the stage with the Russian President and place blame on the United States for Russian aggression. This is shameful.
Ο Τραμπ δήλωσε ότι θεωρεί υπεύθυνες τόσο τις ΗΠΑ όσο και τη Ρωσία για τις τεταμένες σχέσεις τους τις οποίες, όπως είπε, προσπαθεί τώρα να βελτιώσει.
Η Ουάσινγκτον επέβαλε κυρώσεις στη Ρωσία μετά την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 καθώς και για τις κυβερνοεπιθέσεις κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ το 2016.
Το απρόοπτο πριν τη συνέντευξη Τύπου
Την ώρα που οι δημοσιογράφοι, υπομονετικά, περίμεναν τον Ντόναλντ Τραμπ και τον Βλαντιμίρ Πούτιν για την κοινή συνέντευξη Τύπου, μετά τις επαφές τους στο Ελσίνκι, προκλήθηκε αναστάτωση.
Ενας ηλικιωμένος κύριος διαμαρτυρήθηκε, σηκώνοντας κάποια χαρτιά με ένα μήνυμα για τη συνθήκη απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων. Η αντίδραση των ανδρών της ασφάλειας ήταν άμεση, καθώς τον πήραν κυριολεκτικά σηκωτό και τον έβγαλαν από την αίθουσα.
Φωτογραφίες: AP