Ο θυμός του αμερικανού προέδρου στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ εκδηλώθηκε για το σχέδιο κατασκευής του αγωγού Nord Stream 2, ο οποίος πρόκειται να μεταφέρει 55 δισεκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου, ετησίως, από την Ρωσία ως την Γερμανία.
«Η Γερμανία είναι εντελώς ελεγχόμενη από την Ρωσία (…), είναι όμηρος της Ρωσίας», είπε ο Ντόναλντ Τραμπ, παραβιάζοντας κάθε κανόνα διπλωματικής γλώσσας εναντίον της γερμανίδας καγκελαρίου.
«Η Γερμανία πληρώνει δις δολάρια στη Ρωσία για να αποκτήσει ενεργειακά αποθέματα και εμείς καλούμαστε να πληρώσουμε για να την προστατεύσουμε από τη Ρωσία. Πώς να το εξηγήσεις αυτό; Δεν είναι δίκαιο», πρόσθεσε ο αμερικανός πρόεδρος, μόλις ξεκίνησε η Σύνοδος του ΝΑΤΟ, την περασμένη Τετάρτη, 11 Ιουλίου.
Αυτή τη φορά στο στόχαστρο του Τραμπ ήταν ο αγωγός φυσικού αερίου Nord Stream 2, ο οποίος ξεκινάει από τη Ρωσία και μέσω της Βαλτικής θάλασσας περνάει ως την Γερμανία. Το κόστος κατασκευής του είναι 9,5 δις ευρώ.
Ο κ. Τραμπ δεν είναι ο πρώτος που αντιδρά σε αυτό το σχέδιο αγωγού. Ο προκάτοχός του Μπαράκ Ομπάμα ήδη ανησυχούσε για τον αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream, εκτιμώντας ότι θα μεγάλωνε την εξάρτηση των ευρωπαίων από το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Γερμανία εισάγει πάνω από το 50% του φυσικού αερίου που χρειάζεται από τη Ρωσία, ενώ οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες εισάγουν το 35%. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ρωσικό φυσικό αέριο είναι φθηνό και η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας φυσικού αερίου στην Ευρώπη.
Η αμερικανική κυβέρνηση ζητάει από τους Γερμανούς συνέπεια: δεν γίνεται να είναι σκληροί απέναντι στη Ρωσία και να επιβάλλουν κυρώσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας το 2014 και παράλληλα να κάνουν συμφωνίες δις με την Gazprom, που είναι ο ισχυρός βραχίονας της ρωσικής εξουσίας.
Ειδικότερα, αυτός ο νέος αγωγός, Nord Stream 2, μήκους 1 200 χιλιομέτρων, δεν περνάει μέσα από την Ουκρανία, ιστορικός εξαγωγέας φυσικού αερίου από την σοβιετική εποχή. Από την επανάσταση της Ουκρανίας το 2014 και την διένεξη στα ανατολικά της, η Μόσχα κάνει ό,τι μπορεί για να παρακάμψει το Κίεβο από τα έσοδα του φυσικού αερίου.
Αλλά δεν πρόκειται εδώ για ένδειξη αλληλεγγύης του Τραμπ προς την Ουκρανία. Ο αμερικανός πρόεδρος θέλει κυρίως να προωθήσει μια άλλη λύση: να εισάγεται αμερικανικό φυσικό αέριο με πλοία, προς την Ευρώπη.
Εδώ και μερικά χρόνια οι ΗΠΑ είναι μεγάλοι παραγωγοί φυσικού αερίου και εξάγουν τεράστιες ποσότητες. Αυτό γίνεται χάρη στην υγροποίηση του φυσικού αερίου το οποίο επιτρέπει μετά την ψύξη να μεταφέρεται εύκολα.
Επομένως η Αμερική βρίσκεται με μια αυξημένη κατά 50% παραγωγή φυσικού αερίου μέσα σε δέκα χρόνια και έχει τρομερό πλεόνασμα. Ο αμερικανός πρόεδρος ψάχνει λοιπόν προορισμούς για να το πουλήσει. «Οι Αμερικανοί ελπίζουν να εξάγουν το αέριο στην Ευρώπη, αυτή είναι η πραγματική αιτία της στάσης τους», εξηγεί ένας επιχειρηματίας στα ενεργειακά, στην γαλλική Le Monde.
Η αμερικανική Γερουσία ψήφισε το 2017 ένα κείμενο το οποίο προβλέπει κυρώσεις σε εταιρείες που συμμετέχουν σε ευρωπαϊκούς αγωγούς φυσικού αερίου και υπογραμμίζει με ευκρινή τρόπο ότι υπάρχει ανάγκη να γίνεται εξαγωγή του προϊόντος. Το Κρεμλίνο, εξάλλου, σχολίασε την Πέμπτη, 12 Ιουλίου, ότι αυτές οι αμερικανικές επιθέσεις αποκαλύπτουν έναν «απροκάλυπτο ανταγωνισμό».
Η επίθεση του Ντόναλντ Τραμπ γίνεται σε μια στιγμή που οι χώρες της ΕΕ είναι βαθειά διχασμένες πάνω σε αυτό το θέμα. Η Γερμανία και η Αυστρία υπερασπίζονται τον αγωγό Nord Stream 2. Αντίθετα, η Πολωνία και οι Βαλτικές Χώρες κάνουν εδώ και χρόνια πόλεμο επικοινωναικό και νομικό εναντίον του αγωγού και καταγγέλλουν ότι η Ρωσία θέλει να πατήσει πόδι στην περιοχή. Η Δανία, μέσα από τα ύδατα της οποίας θα περάσει ο αγωγός, συζητά εδώ και μήνες έναν νόμο για να το απαγορεύσει.
Ακόμη και η Κομισιόν εμφανίζει διχόνοια για το θέμα. Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, ο Σλοβάκος Maros Sefcovic, αλλά και ο πρόεδρος του Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ είναι αντίθετοι με τον αγωγό. Αντίθετα, η Γαλλία υποστηρίζει τον αγωγό.
Ο αγωγός Nord Stream 2 θα κατασκευαστεί στο σύνολό του από την Gazprom αλλά πέντε ευρωπαϊκοί όμιλοι θα χρηματοδοτήσουν τα μισά έξοδα από τα 9,5 δις ευρώ: η γαλλική Engie, η αγγλο-ολλανδική Shell, η αυστριακή OMV και οι γερμανικές Uniper και Wintershall (θυγατρική της BASF).
Οι ΗΠΑ απειλούν με κυρώσεις τις Ευρωπαϊκές εταιρείες του Nord Stream 2
Aς σημειωθεί ότι πρόσφατα η Ουάσινγκτον επανέλαβε την προειδοποίησή της προς τις δυτικές εταιρείες που έχουν επενδύσει στον ρωσικό αγωγό Nord Stream 2, ο οποίος καταλήγει στη Γερμανία, πως διατρέχουν τον κίνδυνο να τους επιβληθούν κυρώσεις, ενώ κατήγγειλε πως η Μόσχα χρησιμοποιεί αυτό το έργο για να διχάσει την Ευρώπη.
«Έχουμε καταστήσει σαφές ότι οι εταιρείες που συμμετέχουν» σε αυτό το έργο επιλέγουν «μια επιχειρηματική δραστηριότητα η οποία ενέχει τον κίνδυνο να τους επιβληθούν κυρώσεις», τόνισε εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ στο πρακτορείο ειδήσεων Reuters.
«Πιστεύουμε ότι αυτός (ο αγωγός) θα υπονομεύσει τη συνολική ενεργειακή ασφάλεια και σταθερότητα στην Ευρώπη δίνοντας στη Ρωσία άλλο ένα εργαλείο για τον πολιτικό καταναγκασμό των ευρωπαϊκών χωρών, ειδικά της Ουκρανίας. Η Ρωσία αντιλαμβάνεται ότι αυτό το έργο διχάζει την Ευρώπη και το αξιοποιεί προς όφελός της», πρόσθεσε.
Ο άγριος καυγάς Τραμπ-Μέρκελ -Τι προηγήθηκε
Η Άνγκελα Μέρκελ απάντησε στην επίθεση του Τραμπ εναντίον της Γερμανίας την πρώτη ημέρα της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, αρνούμενη ότι η χώρα της είναι «απόλυτα ελεγχόμενη» από τη Ρωσία και δήλωσε ότι έλαβε τις δικές της ανεξάρτητες αποφάσεις και πολιτικές.
Η γερμανίδα καγκελάριος πρόσθεσε ότι δεν χρειαζόταν μαθήματα για την αντιμετώπιση αυταρχικών καθεστώτων, υπενθυμίζοντας ότι είχε ανατραφεί στην Ανατολική Γερμανία όταν ήταν μέρος της σφαίρας επιρροής της Σοβιετικής Ένωσης.
Απάντησε επίσης στην κριτική του Tραμπ ότι η Γερμανία συνέβαλε ελάχιστα στην ευρωπαϊκή άμυνα. "Η Γερμανία κάνει πολλά για το ΝΑΤΟ", είπε. «Η Γερμανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος πάροχος στρατευμάτων, το μεγαλύτερο μέρος της στρατιωτικής μας ικανότητας προσφέρεται στο ΝΑΤΟ και μέχρι σήμερα έχουμε ισχυρή δέσμευση έναντι του Αφγανιστάν. Στο πλαίσιο αυτό, υπερασπιζόμαστε και τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών» δήλωσε.
Κατά την πρώτη συνάντησή του με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ, ο Τραμπ περιέγραψε τη σχέση μεταξύ Γερμανίας και Ρωσίας ως «ακατάλληλη».
Όπως γράφει ο Guardian, «οι αξιωματούχοι του ΝΑΤΟ περιμένουν νευρικά την πρώτη συνάντηση ως δείκτη για το πώς το Τράμπ - που έφτασε στις Βρυξέλλες το βράδυ της Τρίτης - θα συμπεριφερόταν τις επόμενες δύο ημέρες. Μέσα σε λίγα λεπτά είχαν την απάντησή τους».
Προσπάθεια να διασκεδαστούν οι εντυπώσεις από τον Τραμπ μετά τη συνάντηση
Mετά τη συνάντησή τους πάντως στο περιθώριο της συνόδου, ο Τραμπ προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις που είχαν δημιουργηθεί.
Όπως μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος των ΗΠΑ διαβεβαίωσε ότι έχει "καταπληκτική" σχέση με την καγκελάριο της Γερμανίας.
«Συζητάμε θέματα που αφορούν τις αμυντικές δαπάνες και το εμπόριο. Έχουμε πολύ καλές σχέσεις», υπογράμμισε ο Αμερικανός πρόεδρος που λίγες ώρες νωρίτερα κατηγόρησε τη Γερμανία ότι δεν συμβάλλει όσο θα όφειλε στον προϋπολογισμό του ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα «πλουτίζει τη Ρωσία» επειδή αγοράζει ρωσικό φυσικό αέριο.
Και οι δύο ηγέτες εμφανίστηκαν σοβαροί όταν μίλησαν μαζί στους δημοσιογράφους στην αίθουσα όπου έγινε η συνάντησή τους.
«Έχουμε μια θαυμάσια συνάντηση. Συζητάμε τις στρατιωτικές δαπάνες... συζητάμε το εμπόριο», είπε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στους οποίους επιτράπηκε η είσοδος. Πρόσθεσε ότι εξέθεσε στη Μέρκελ τις ανησυχίες του για τον νέο αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου από τη Ρωσία στη Γερμανία, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις.
Η Μέρκελ από την πλευρά της εμφανίστηκε ικανοποιημένη από αυτήν την ανταλλαγή απόψεων. Είπε ότι συζήτησαν θέματα που αφορούν τη μετανάστευση και το εμπόριο, τονίζοντας ότι οι ΗΠΑ παραμένουν "εταίρος" της Γερμανίας. «Είμαστε εταίροι, είμαστε καλοί εταίροι και ελπίζουμε να συνεχίσουμε να συνεργαζόμαστε στο μέλλον», υπογράμμισε.