Θάνος Παπακωνσταντίνου στο iefimerida -Ο 35χρονος που σκηνοθετεί Ηλέκτρα στην Επίδαυρο [εικόνες]

Μετά τον Πλούτο του Αριστοφάνη η δεύτερη καλοκαιρινή παραγωγή του Εθνικού Θεάτρου είναι η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Στάθης Λιβαθινός δίνει τα ηνία της σκηνοθεσίας σε έναν 35χρονο, τον Θάνο Παπακωνσταντίνου, που έχει δώσει τα διαπιστευτήριά του με Ορέστεια του Αισχύλου και αυτή θα είναι και η πρώτη του δουλειά στο αργολικό αρχαίο θέατρο.
Ο Θάνος Παπακωνσταντίνου καταπιάνεται με την Ηλέκτρα του Σοφοκλή, παράσταση που κάνει πρεμιέρα 20 και 21 Ιουλίου στην Επίδαυρο.

Ο ταλαντούχος καινοτόμος καλλιτέχνης παρουσιάζει την παράσταση στο iefimerida.gr και αποκαλύπτει τι σκέφτεται όταν διαβάζει ότι «Το Εθνικό, αυτό το καλοκαίρι, δίνει τα ηνία σε έναν 35χρονο». «Είναι πολύ σημαντικό ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτεχνικούς θεσμούς της χώρας να δίνει το βήμα σε καλλιτέχνες της νεότερης γενιάς. Δε θεωρώ λοιπόν την πρωτοβουλία αυτή του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου κ. Στάθη Λιβαθινού, ούτε εύκολη, ούτε αυτονόητη και αισθάνομαι μεγάλη χαρά και τιμή γι’ αυτό».

«Πέραν του ειδικού βάρους που έχει η αρχαία τραγωδία σαν είδος και ο χώρος της Επιδαύρου, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως είναι αφενός έργα που γράφτηκαν από ανθρώπους για ανθρώπους και αφετέρου πως μιλάμε για έναν θέατρο μέσα στο οποίο γίνονται παραστάσεις. Αυτό το λέω γιατί μόνο στην πράξη και μόνο με την αναμέτρηση στην σωστή κλίμακα μπορεί να υπάρξει η απαιτούμενη τριβή για να προχωρήσει η αναζήτηση σχετικά με το αρχαίο δράμα».

«Η αρχαία τραγωδία βρίσκεται πάντα στη ρίζα των αναζητήσεών μου»

Μετά τον Σαίξπηρ, τον Κολοσσό με την Ορέστεια, η Ηλέκτρα με το Εθνικό. Τι σας τράβηξε σε αυτό το έργο;

«Σε όλες μου τις δουλειές έχω μια σταθερή συνομιλία με τα αρχέτυπα και τους μύθους. Με απασχολεί το πώς με μια προσωπική γλώσσα μπορεί να γίνει ένας διάλογος με τον μύθο και να δημιουργηθεί μια αυτόνομη σκηνική σύνθεση. Η αρχαία τραγωδία βρίσκεται πάντα στη ρίζα των αναζητήσεών μου. Τον προηγούμενο χρόνο ολοκλήρωσα την τριλογία Carnage με αφετηρία την Ορέστεια του Αισχύλου. Ο τρόπος που διαπραγματευτήκαμε την Ορέστεια δεν περιλάμβανε στα υλικά της παράστασης το αρχικό κείμενο, αλλά επιχειρήσαμε με τη γλώσσα του εικαστικού-τελετουργικού θεάτρου, να αποτυπώσουμε σκηνικά τον πυρήνα του μύθου. Θεωρώ πως είναι ένα λογικό επόμενο βήμα για την δουλειά μου να ασχοληθώ και με ένα ολόκληρο κείμενο τραγωδίας. Οπότε και η πρόταση από το Εθνικό Θέατρο ήταν μια ευτυχής συγκυρία».

«Ακόμα μία Ηλέκτρα, για ακόμα ένα καλοκαίρι». Σας απασχόλησε το γεγονός της μη επανάληψης, του φρέσκου, του διαφορετικού;

«Οχι. Αυτό που πάντα με κινεί, με όποιο κείμενο κι αν ασχολούμαι, είναι να βρω έναν προσωπικό και ειλικρινή τρόπο να συνδεθώ και να συνομιλήσω με το κείμενο, με τον μύθο. Όταν κανείς επιχειρεί κάτι τέτοιο, ασχέτως αποτελέσματος, πιστεύω πως είναι συνεπής και τίμιος σχετικά και με τον εαυτό του, αλλά και με την προσέγγισή του. Οπότε αναγκαστικά μιλάμε για μια διαφορετική προσέγγιση, όχι όμως επειδή το να κάνεις κάτι διαφορετικό ήταν η εκκίνηση, αλλά επειδή ίσως να είναι η κατάληξη».

«Μέσα από την θεατρική ομάδα της Νομικής ήρθε το θέατρο στη ζωή μου»

Η Επίδαυρος, ως θέατρο, είναι αγχωτική για την φετινή πρεμιέρα σας;
«Και μόνο ότι θα βρίσκομαι σε ένα θέατρο που χωρά τόσους θεατές όσους δεν είχαν όλες οι προηγούμενες παραστάσεις μου μαζί, είναι κάτι εξαιρετικά πρωτόγνωρο σίγουρα. Από εκεί και πέρα προσπαθώ να μην τα σκέφτομαι αυτά. Δεν θεωρώ ότι είναι χρήσιμα ούτε για μένα, ούτε για τη δουλειά μου. Με όση πίστη και επιμονή κάνω μια παράσταση πάντα, αυτό κάνω κι εδώ. Αυτό πιστεύω πρέπει να κάνει κανείς, όπου κι αν βρίσκεται».

Σας είδαμε στην παρουσίαση του Φεστιβάλ Αθηνών ως τον νέο σκηνοθέτη του Εθνικού. Θα θέλατε να μας συστηθείτε, την πορεία από τη Λάρισα στην Αθήνα.

«Έφυγα στα 18 μου από τη Λάρισα για να σπουδάσω Νομική στη Θεσσαλονίκη. Τη Νομική δεν την επέλεξα με πολύ σκέψη. Ήμουν ένας καλός μαθητής και η Νομική προέκυψε από ένα μηχανογραφικό, δίχως ιδιαίτερη σκέψη. Σύντομα κατάλαβα ότι ως αντικείμενο δεν με ενδιαφέρει. Μέσα από την θεατρική ομάδα της σχολής όμως, ήρθε το θέατρο στη ζωή μου. Έμεινα πέντε χρόνια Θεσσαλονίκη. Το 2005 ήρθα στην Αθήνα και γράφτηκα στη Δραματική Σχολή του Εμπρός. Πέρασα πολύ ωραία στη Θεσσαλονίκη, έχω ακόμα αγαπημένους φίλους εκεί και πάω συχνά. Αλλά, το θέατρο στην Ελλάδα σημαίνει Αθήνα. Είναι σχεδόν μονόδρομος».

Ξεκινήσατε επί σκηνής. Θα σας ξαναδούμε ως ηθοποιό ή σκηνοθεσία είναι πλέον αυτό στο οποίο αφιερώνεστε;
«Κάθε άλλο. Με ενδιαφέρει εξίσου να υπάρχω σαν ηθοποιός και σε δικές μου παραστάσεις και σε παραστάσεις άλλων. Όσο περισσότερο παίζεις καταλαβαίνεις καλύτερα τη λειτουργία του ηθοποιού στη σκηνή και περαν του ότι είναι πολύ ευχάριστο είναι κι εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για έναν σκηνοθέτη».

Παιδί της δεκαετίας του ‘90. Τι κρατάτε και τι πετάτε από τα ‘90’s;
«Τον Kurt Cobain και τη grunge σκηνή, τις μπότες Wermacht και τα fly μπουφάν, το bacon mushroom melt των Wendy’s, την trash τηλεόραση του New Channel και την όπερα της Κυριακής της ΕΤ3, το θέατρο Αμόρε και τον Τεχνοχώρο. Αυτό που σίγουρα θα πέταγα είναι όλο το δηλητήριο που έχουν ποτίσει στο κεφάλι μου περιοδικά τύπου ΚΛΙΚ».

Ποια θεατρική σκηνή του κόσμου ζηλεύετε;
«Όλες τις μεγάλες σκηνές όλου του κόσμου, ανεξαιρέτως».

Θα διαβάσετε κριτικές την επομένη της Επιδαύρου;
«Ναι. Κρατάω αρχείο».

Ηλέκτρα του Σοφοκλή 20 & 21 Ιουλίου Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου

Η Ηλέκτρα, έργο της όψιμης περιόδου του Σοφοκλή, (γράφτηκε πιθανότητα το 412 ή 411π.Χ.), δραματοποιεί ένα από τα πιο ζοφερά επεισόδια του μύθου των Ατρειδών: την εκδίκηση της Ηλέκτρας και του Ορέστη για τον φόνο του Αγαμέμνονα που διέπραξαν η Κλυταιμνήστρα και ο Αίγισθος. Κεντρική μορφή του δράματος, η Ηλέκτρα, διατηρεί ζωντανή την ανάμνηση του φόνου του πατέρα της παρακαλώντας τους θεούς να βοηθήσουν στην τιμωρία των δολοφόνων του. Η επιστροφή του αδελφού της, του εξόριστου Ορέστη, δρομολογεί το έργο της τιμωρίας που θα ολοκληρωθεί με την πράξη του διπλού φόνου.

Γραμμένη μέσα στη δίνη του καταστροφικού Πελοποννησιακού πολέμου, η Ηλέκτρα του Σοφοκλή φέρει έντονα τα σημάδια της «παθολογίας του πολέμου», μετατοπίζοντας το κέντρο βάρους από τον θεϊκό λόγο στην ανθρώπινη πράξη.

Η Ηλέκτρα, πλάσμα απειλητικό και άγριο, «γεννά πολέμους». Μετουσιώνει τον θρήνο σε όργανο εκδίκησης. Ο θρήνος αντί να κατευνάζει τον πόνο της, επιτείνει την παραφορά του.

Μετάφραση: Γιώργος Χειμωνάς

Σκηνοθεσία: Θάνος Παπακωνσταντίνου

Σκηνικά-Κοστούμια: Νίκη Ψυχογιού

Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα

Πρωτότυπη μουσική: Δημήτρης Σκύλλας

Χορογραφία/σχεδιασμός κίνησης: Χαρά Κότσαλη

Μουσική διδασκαλία: Μελίνα Παιονίδου

Βοηθός σκηνοθέτη Α΄: Μάριος Παναγιώτου

Βοηθός σκηνοθέτη Β΄: Βασίλης Βηλαράς

Βοηθός σκηνογράφου/ενδυματολόγου: Κωνσταντίνα Παπακωνσταντίνου

Διανομή

Παιδαγωγός: Νίκος Χατζόπουλος

Ορέστης: Αλέξανδρος Μαυρόπουλος

Πυλάδης: Μάριος Παναγιώτου

Ηλέκτρα: Αλεξία Καλτσίκη

Χρυσόθεμις: Ελένη Μολέσκη

Κλυταιμνήστρα: Μαρία Ναυπλιώτου

Αίγισθος: Χρήστος Λούλης

Χορός: Ασημίνα Αναστασοπούλου, Σοφία Αντωνίου, Ιωάννα Δεμερτζίδου, Νάντια Κατσούρα, Ελένη Κουτσιούμπα, Κλεοπάτρα Μάρκου, Μαρία Μηνά, Ιωάννα Μιχαλά, Τζωρτζίνα Παλαιοθόδωρου, Νάνσυ Σιδέρη, Καλλιόπη Σίμου, Δανάη Τίκου.

Mουσικοί επί σκηνής: Θοθωρής Βαζάκας, Χρήστος Γιάκας, Μαρία Δελή, Αλέξανδρος Ιωάννου, Γιάννης Κρητικός

Η «Ηλέκτρα» θα παρουσιαστεί σε συνεργασία με το Υπουργείο Ναυτιλίας και τους αντίστοιχους Δήμους σε νησιά του Βορείου Αιγαίου καθώς και το Ίδρυμα Μπούμπουρα (Μυτιλήνη 26/7, Λήμνο 30/7 και Αϊ Στράτη 1/8).

Στην Επίδαυρο 20, 21 Ιουλίου, αναλυτικά η υπόλοιπη περιοδεία:

• 25 Αυγούστου, Καβάλα, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων
• 28 Αυγούστου, Θεσσαλονίκη, Θέατρο Δάσους
• 4 Σεπτεμβρίου, Πάτρα, Ρωμαϊκό Ωδείο
• 10 Σεπτεμβρίου, Ελευσίνα, Παλαιό Ελαιουργείο
• 14-15 Σεπτεμβρίου, Βύρωνας
• 19 Σεπτεμβρίου, Παπάγου