Aνοιχτό άφησε το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εντάξει τα ελληνικά ομόλογα στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης και να συνεχίσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για τη χρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών μετά τη λήξη του προγράμματος, τον Αύγουστο, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας.
Παράλληλα αναφέρει πως είναι εξαιρετικά ευάλωτη ακόμα η οικονομία στους κλυδωνισμούς των αγορών, ενώ είναι απαγορευτική η δημοσιονομική χαλάρωση για τις δανειακές ανάγκες- βρόχος τα υψηλά πλεονάσματα-.
Στην Έκθεση για τη Νομισματική Πολιτική που κατέθεσε πριν απο λίγο στον πρόεδρο της Βουλής, ο κ. Στουρνάρας εκτιμά ότι δεδομένου ότι οι αποφάσεις του Eurogroup συνδέονται με ενισχυμένη εποπτεία και αιρεσιμότητα (που αποτελούν ουσιαστικά τις προϋποθέσεις για τη θέσπιση προληπτικής γραμμής στήριξης), ενώ παράλληλα διασφαλίζουν τη βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους, παρέχουν στην ΕΚΤ τη διακριτική ευχέρεια να εξετάσει τη διατήρηση της "παρέκκλισης" (waiver) για την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εξασφαλίσεων στις πράξεις νομισματικής πολιτικής του Ευρωσυστήματος.
Παράλληλα, παρέχουν στην ΕΚΤ τη διακριτική ευχέρεια να εξετάσει την αποδοχή των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο πρόγραμμα αγοράς τίτλων (στην κανονική χρονική περίοδο και στην περίοδο επανεπένδυσης).
Η Τράπεζα της Ελλάδος αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις της για την πορεία της ελληνικής οικονομίας εκτιμώντας ότι το 2018 ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 2% (απο 2,4% που ήταν η προηγούμενη πρόβλεψη) και το 2019 στο 2,3% (απο 2,5%).
Παράλληλα η ΤτΕ, εκτιμά ότι απαιτείται η υιοθέτηση ενός μίγματος δημοσιονομικής πολιτικής που θα είναι φιλικότερο προς την ανάπτυξη. Η υπερβολική εξάρτηση της δημοσιονομικής προσαρμογής από τους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές συνιστά αντικίνητρο τόσο για την εργασία όσο και για τις επενδύσεις, ενώ παράλληλα ενθαρρύνει τη στροφή των δραστηριοτήτων προς την παραοικονομία και παρέχει κίνητρα για φοροδιαφυγή.
Για τις Τράπεζες, ο κ. Στουρνάρας υποστηρίζει ότι θα πρέπει να επιταχύνουν τις διαδικασίες μείωσης των κόκκινων δανείων προκειμένου να ξεπεράσουν τους στόχους που είχαν τεθεί.
Υπενθυμίζεται, ότι οι τράπεζες υπέβαλαν στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2017 αναθεωρημένους στόχους για τη μείωση των κόκκινων δανείων. Ο στόχος για το ύψος των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων στο τέλος του 2019 τίθεται σε 64,6 δισ. ευρώ (από 66,4 δισ. ευρώ που ήταν αρχικά).
Ωστόσο, παρά την αναμενόμενη μείωση του υπολοίπου των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ο δείκτης των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί σε 35,2% στο τέλος του 2019 (από 33,9% που ήταν ο αρχικός στόχος), εξαιτίας της αναθεώρησης προς τα κάτω των εκτιμήσεων για το ρυθμό πιστωτικής επέκτασης από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και της διενέργειας αυξημένων διαγραφών και πωλήσεων δανείων.
Τέλος, η ΤτΕ υπογραμμίζει στην Εκθεση την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι και μετά το τέλος του προγράμματος η οικονομική πολιτική θα παραμείνει προσηλωμένη στις μεταρρυθμίσεις και θα αποφύγει διολίσθηση σε πρακτικές του παρελθόντος που έφεραν την κρίση. Αυτό σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα απαιτεί πρώτον, σταθερή πολιτική βούληση και δεύτερον, δραστική βελτίωση της λειτουργίας των μηχανισμών που καλούνται να εφαρμόσουν τις μεταρρυθμίσεις, δηλαδή του δημόσιου τομέα.
Ο διάλογος Βούτση-Στουρνάρα
Στην πρώτη του δημόσια τοποθέτηση μετά τη συμφωνία για το χρέος και τις προκλήσεις από κυβερνητικά στελέχη να μιλήσει ο κ.Στουρνάρας χρησιμοποίησε θετικά λόγια για τη συμφωνία της 21ης Ιουνίου για το χρέος υποστηρίζοντας ότι έχει θετική συμβολή σε δύο κατευθύνσεις: Πρώτον εξασφαλίζει ότι θα συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική σταθερότητα με το πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας που έχει συμφωνηθεί και δεύτερον γιατί έρχεται μετά τη συμφωνία του 2012 και ελαφρύνει ακόμα περισσότερο το χρέος εξασφαλίζοντας βιωσιμότητα τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα. «Και μακροπρόθεσμα λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη αφενός τη δέσμευση του πολιτικού συστήματος της χώρας να συνεχίσει στο δρόμο των μεταρρυθμίσεων και της δημοσιονομικής σταθερότητας αλλά και τη δέσμευση του Γιούρογκρουπ για περαιτέρω μέτρα το 2032 για περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους αν θεωρηθεί σκόπιμο », πρόσθεσε.
Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας χαρακτήρισε θετικό το πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας αμέσως μετά από το πρόγραμμα.
Είναι το τίμημα που θα πληρώνουν δύο γενιές στο μέλλον
Παρά τα θετικά λόγια για τη συμφωνία αίσθηση προκάλεσαν οι εκτενείς αναφορές του κ. Στουρνάρα και στο παρελθόν. Ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας αν και αναγνώρισε ευθύνες και στους εταίρους επέρριψε τη μεγαλύτερη ευθύνη στην ελληνική πλευρά και φωτογραφίζοντας τη διακυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝ.ΕΛ αναφέρθηκε στα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα που έχουν συμφωνηθεί λέγοντας χαρακτηριστικά ότι θα τα πληρώνουν δύο γενιές Ελλήνων. “Η έκθεση δίνει μια αισιόδοξη προοπτική αλλά τονίζει ότι από τις τρεις επισφάλειες, η σημαντικότερη είναι τα πολύ μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα και συνεχή, τα οποία προβλέπονται μέχρι το 2060. Καμία χωρα στον κόσμο και πολύ περισσότερο η δική μας, δεν είχε τόσο μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα για τόσο μεγάλο διάστημα.
Υπενθυμίζει μάλιστα ότι αυτά τα μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα είναι δυστυχώς το τίμημα που θα πληρώνουν δύο γενιές στο μέλλον, μέχρι το 2060, από λάθη στην οικονομική πολιτική που έγιναν στο απώτερο αλλά και στο εγγύτερο παρελθόν. Λάθη που έγιναν σ’ ένα σχετικά μικρό διάστημα και πληρώνουν δύο γενιές” είπε αρχικά ο κ. Στουρνάρας και πρόσθεσε: «Ναι μεν η έκθεση τονίζει ότι στα 8 χρόνια των προγραμμάτων και παρά τις οπισθοδρομήσεις διορθώθηκαν τα μεγάλα ελλείμματα οι ανισορροπίες, αλλά και τα ελλείμματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ελήφθησαν μέτρα για το τραπεζικό σύστημα και είναι πιο υγιές από ό,τι στο παρελθόν,
τονίζει όμως ότι παραμένει μακρύς δρόμος. Το χρέος είναι μεν βιώσιμο αλλά παραμένει πολύ μεγάλο και πηγή επισφαλειών, υπάρχει πρόβλημα με την εξυπηρέτηση δανείων και εμποδίζει τις τράπεζες να δώσουν τα δάνεια, η ανεργία είναι επίσης ακόμα υψηλή, παρά τη μείωσή της και για εμάς αυτή είναι η μεγαλύτερη πηγή φτώχειας».
O Πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης υπεραμύνθηκε του έργου της κυβέρνησης και της Βουλής τα τελευταία τρία χρόνια αλλά έστρεψε τα βέλη του στο ΔΝΤ -υπενθυμίζεται πως το ΔΝΤ απαιτεί περικοπή συντάξεων- λέγοντας «Τα προγράμματα αυτά εν πολλοίς εμπεριείχαν μέσα τους ισχυρό σπέρμα αδικίας και ισχυρών λαθών από πλευράς και του ΔΝΤ και των άλλων εταίρων, όταν είχαν επιβληθεί στη χώρα. Αισιόδοξα τώρα μπορούμε να αντικρίσουμε το παρόν και το μέλλον έτσι ώστε στο επίπεδο της ελληνικής κοινωνίας να υπάρξει επούλωση, θεραπείες και μια ανάπτυξη δίκαιη, με κοινωνικό πρόσημο».
Κι ενώ όλοι ανέμεναν ότι ο διάλογος θα ολοκληρωθεί εκεί ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδας σε ένα άτυπο πίνγκ πονγκ με τον Πρόεδρο της Βουλής ζήτησε ξανά τον λόγο λέγοντας ότι όντως έγιναν λάθη από το ΔΝΤ όμως τα σημαντικότερα λάθη έχουν γίνει από την ελληνική πλευρά. «Θέλω να το τονίσω για να μην ξεχάσουμε γιατί φτάσαμε εδώ. Γιατί δυο γενιές πληρώνουν τόσο μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα. Δεν πρέπει να επαναλάβουμε με τίποτα τα λάθη της οικονομικής πολιτικής που έγιναν τόσο στο απώτερο όσο και στο εγγύτερο παρελθόν» είπε.
Ο κ. Βούτσης ανταπάντησε και επιρρίπτοντας την ευθύνη στις κυβερνήσεις του απώτερου παρελθόντος είπε ότι η χώρα έφτασε στα όρια της τυπικής ή μη τυπικής χρεοκοπίας από πολιτικές και από μοντέλα αναπτυξιακά και καταναλωτικά που ακολου8ήθηκαν επί χρόνια και η ανάληψη της ευθύνης για να βγούμε στην έξοδο από την παρούσα κυβέρνηση και από την παρούσα πλειοψηφία της Βουλής είναι ένα θετικό σημάδι, ένα θετικό αποτύπωμα.