Με την επικείμενη αντικατάσταση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας από το νέο προεδρικό σύστημα στην Τουρκία το διακύβευμα για τον Ερντογάν και την αντιπολίτευση είναι αυτή τη φορά υψηλότερο παρά ποτέ, σημειώνει το Politico.
Λόγος για τον οποίο η αντιπολίτευση υπενθυμίζει με κάθε ευκαιρία στους Τούρκους ψηφοφόρους ότι την Κυριακή θα κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στη δημοκρατία και την μονοκρατορία, προειδοποιώντας ότι μια νίκη του Ερντογάν και του κόμματός του θα είναι το ορόσημο για την οριστική διολίσθηση της χώρας στον απολυταρχισμό.
«Αυτό που περνάτε σήμερα είναι μόνον ένα τρέιλερ της μονοκρατορίας. Το πιο τρομακτικό κομμάτι της ταινίας δεν έχει ακόμη αρχίσει», είπε την περασμένη Δευτέρα σε τηλεοπτικό του μήνυμα ο ηγέτης του φιλοκουρδικού κόμματος HDP, Σελαχατίν Ντεμιρτάς από το κελί του στη φυλακή της Αδριανούπολης, όπου κρατείται εδώ και δύο χρόνια κατηγορούμενος μεταξύ άλλων για «τρομοκρατία».
Ορόσημο οι εκλογές για τον Ερντογάν
Η διπλή αναμέτρηση -προεδρικές και βουλευτικές εκλογές- συνιστά ορόσημο και για τον Ερντογάν, αφού σε περίπτωση νίκης του όχι μόνον θα διασφαλίσει τις διευρυμένες εξουσίες που ορέγεται εδώ και καιρό, αλλά θα ανοίξει κι ο δρόμος για την παραμονή του στην εξουσία μέχρι το 2023, που συμπληρώνονται εκατό χρόνια από την ίδρυση της Τουρκικής δημοκρατίας.
Αν και αναμένεται έστω και δύσκολα να επικρατήσει, καθώς εκατομμύρια Τούρκοι θεωρούν ότι θα διασφαλίσει τη σταθερότητα και την ευμάρεια, για πρώτη φορά ο Ερντογάν δείχνει ευάλωτος και καταπονημένος, με το άλλοτε δυνατό του χαρτί – την οικονομία- να έχει μετατραπεί εδώ και καιρό σε Αχίλλειο πτέρνα του.
«Οι αντίπαλοί του από την άλλη», επισημαίνει ο έγκυρος ενημερωτικός δημοσιογραφικός όμιλος, «έχουν ξαφνιάσει τους παρατηρητές με τη δυναμική προεκλογική τους εκστρατεία. Η Μεράλ Ακσενέρ, επικεφαλής και προεδρική υποψήφια του νεοσύστατου “Καλού Κόμματος” ελπίζει να διεμβολίσει τη δεξαμενή ψήφων του Ερντογάν με το κάλεσμά της στους συντηρητικούς και εθνικιστές ψηφοφόρους.
Όσο για τον Μουχαρέμ Ιντζέ, τον υποψήφιο του κοσμικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP); Ο πρώην καθηγητής Φυσικής έχει φέρει δυναμισμό στην αντιπολίτευση αντιγράφοντας ως ένα βαθμό τον Ερντογάν, ηλεκτρίζοντας τους ψηφοφόρους με οξεία ρητορική απευθυνόμενος σε μια ευρεία βάση κι εμφανιζόμενος ως ένας προσγειωμένος πολιτικός που ξεκίνησε από χαμηλά».
Αξιόπιστες δημοσκοπήσεις, σύμφωνα με το Politico, δείχνουν ότι η μάχη μπορεί να κριθεί στον δεύτερο γύρο της 8ης Ιουλίου με τον Ερντογάν να έχει απέναντί του τον Ιντζέ σε μια μονομαχία -δημοψήφισμα για την προεδρία του, εξέλιξη εφιαλτική για τον ίδιο μετά την οριακή νίκη του στο περσινό δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Η μάχη των βουλευτικών εκλογών
Στη βουλή το κυβερνών κόμμα του Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπο με την πιθανότητα να χάσει την αυτοδυναμία απέναντι σε μια συνασπισμένη για πρώτη φορά εδώ και χρόνια αντιπολίτευση με τους Κεμαλιστές του CHP να συγκροτούν συμμαχία με το ακροδεξιό “Καλό Κόμμα” της Ακσενέρ και άλλα δύο μικρότερα κόμματα (το ισλαμιστικό Saadet Parti και το Δημοκρατικό Κόμμα» και να ελπίζουν μαζί με το HDP να αποσπάσουν την κοινοβουλευτική πλειοψηφία από το AKP και το Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί.
Και μπορεί η βουλή να χάσει πολλές από τις εξουσίες της υπό το νέο προεδρικό σύστημα, αλλά, όπως τονίζει η συνταγματολόγος Μπερτίλ Εμρά Οντέρ στο Politico, αν η αντιπολίτευση εξασφαλίσει τουλάχιστον 301 επί συνόλου 600 εδρών θα μπορεί να ελέγχει σε κάποιο βαθμό την εκτελεστική εξουσία και να παρακάμπτει τα προεδρικά βέτο. Οι βουλευτές θα μπορούν επίσης -τουλάχιστον από τεχνικής άποψης - να ψηφίζουν νόμους, που θα υπερισχύουν των προεδρικών διαταγμάτων καθώς την τελική απόφαση σε πιθανές διαμάχες με τον πρόεδρο θα καλείται να λαμβάνει το Συνταγματικό Δικαστήριο, τα μέλη του οποίου διορίζονται σε μεγάλο βαθμό από τον πρόεδρο.
Τα πάντα θα εξαρτηθούν από το αν το φιλοκουρδικό κόμμα περάσει το όριο εισόδου (10%) στη βουλή. Αν τα καταφέρει, τότε η αντιπολίτευση μάλλον θα ερδίσει την πλειοψηφία, ειδάλλως ο συνασπισμός του κυβερνώντος κόμματος με το ΜΗP θα εξασφαλίσει την αυτοδυναμία.
Ως εκ τούτου ρόλο κλειδί αναμένεται να παίξει η ψήφος των Κούρδων. Το συντηρητικό κομμάτι τους ψήφισε Ερντογάν σε προηγούμενες αναμετρήσεις, αλλά οι στρατιωτικές επιχειρήσεις που ο Τούρκος πρόεδρος διατάζει κατά των ομοφύλων τους στη Συρία και το Ιράκ, καθώς και η συμμαχία του με τους υπερεθνικιστές του Μπαχτσελί ίσως του στοιχίσουν την υποστήριξή τους.
Από την άλλη ο Ιντζέ με τα ανοίγματά του προς τους Κούρδους φαίνεται να κάμπτει την ιστορική δυσπιστία τους έναντι του κεμαλικού κόμματος και δεν αποκλείεται, όπως λένε αναλυτές στο Politico, πολλοί εξ’ αυτών να τον ψηφίσουν σε έναν πιθανό δεύτερο γύρο.
Οι δημοσκοπήσεις, όμως, δεν δείχνουν την πλήρη εικόνα καθώς μέσα στο κλίμα καταπίεσης που κυριαρχεί στη γείτονα δεν αποκαλύπτουν όλοι οι ψηφοφόροι την αλήθεια για την πρόθεση ψήφου τους, ενώ δεν λαμβάνεται υπόψιν η πιθανότητα καλπονοθείας και κατατρομοκράτησης των ψηφοφόρων...