Ως «παράθυρο ευκαιρίας» για τις ηγεσίες ΕΕ και ΗΠΑ προκειμένου να διαμορφώσουν ένα ασφαλές μέλλον για τα Βαλκάνια περιγράφουν ο Τζορτζ Σόρος και ο γιος του Αλεξάντερ τον «ιστορικό συμβιβασμό» για το όνομα των Σκοπίων.
Σε άρθρο γνώμης που δημοσιεύεται στους New York Times o γνωστός Αμερικανός δισεκατομμυριούχος μεγαλοεπενδυτής και ο γιος του, αντιπρόεδρος της “Open Society Foundations”,επισημαίνουν τον κίνδυνο να υπονομευτεί η συμφωνία σε μια περιοχή «γνωστή για την τραγική της ιστορία».
Τονίζουν ότι μετά τη διάλυση της πρώην Γιουγκουσλαβίας κράτη της περιοχής έχουν ήδη ενταχθεί ή ορέγονται να ενταχθούν στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, αλλά παραμονεύουν κι άλλοι παίκτες, όπως η Ρωσία, που έχει καταστήσει σαφές ότι θα παρέμβει αν θεωρήσει ότι απειλούνται τα συμφέροντά της με την ένταξη νέων βαλκανικών κρατών στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία του Ερντογάν «που κάνει αισθητή την παρουσία της σε κάθε χώρα» της περιοχής και η Κίνα, «ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην περιοχή».
Γι αυτό και, όπως λένε, «απαιτείται μια αποφασιστικά απάντηση για να αντιμετωπιστούν αυτές οι τάσεις, αλλά δεν θα είναι εύκολο» λόγω της ενταξιακής κόπωσης της ΕΕ παρά την επιθυμία της ευρείας πλειοψηφίας στα κράτη των Βαλκανίων -ακόμη και στη Σερβία- να αναπτύξουν στενούς δεσμούς με τη Δύση και ειδικά με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Βαλκανική οικονομική ένωση
Τι προτείνουν; «Μια τολμηρή περιφερειακή πρωτοβουλία για τη δημιουργία μιας Βαλκανικής Οικονομικής Ένωσης στη βάση των νόμων της Ε.Ε.», που έχουν ήδη αποδεχθεί ηγέτες της περιοχής, ειδικά ο πρωθυπουργός της Σερβίας, Αλεξάντερ Βούτσιτς και η οποία, όπως λένε, θα επέφερε απτά οφέλη στους περίπου 18 εκ. κατοίκους της περιοχής καθώς και στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ και θα διευκόλυνε την ενσωμάτωση των κρατών μελών στην Ε.Ε.
«Η ένωση αυτή δεν επιβάλλεται, είναι επιλογή. Τον περασμένο Ιούλιο οι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων δεσμεύτηκαν να εντείνουν τη συνεργασία. Τώρα πρέπει να το κάνουν πράξη και να δημιουργήσουν μια κοινή αγορά, που θα επιτρέψει στην περιοχή να εκσυγχρονίσει τις χρηματαγορές και να βελτιώσει τα δημοσιονομικά των κυβερνήσεων χωρίς να υπαγορεύονται οι λύσεις από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον. Η ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και διακίνηση αγαθών και κεφαλαίων θα κάνει ολόκληρη την περιοχή πιο ελκυστική για επενδύσεις και θα ενισχύσει τις μεταφορές και τις υποδομές. Αυτό θα δημιουργήσει περισσότερες θέσεις εργασίας και θα βοηθήσει να ανασχεθεί το ρεύμα εξόδου των νέων προς τη Δυτική Ευρώπη», γράφουν.
Ο Τζορτζ Σόρος κι ο γιος του θεωρούν ότι με μια τέτοια Βαλκανική Οικονομική Ένωση η ΕΕ θα έχει την επιλογή να δεχθεί στους κόλπους της όχι μεμονωμένα κράτη, αλλά ως σύνολο που θα είναι ίσως καλύτερα ευθυγραμμισμένο με την κοινοτική νομοθεσία και τα στάνταρ της ΕΕ, ενώ θα ενισχυθεί η μεταξύ τους συνεργασία για την επίλυση χρόνιων διμερών διαφορών, την πάταξη της διαφθοράς και του οργανωμένου εγκλήματος.
«Η επίλυση της διαφοράς της “Μακεδονίας” με την Ελλάδα συνιστά ιστορική ευκαιρία», γράφουν καλώντας ΕΕ και ΗΠΑ να υποστηρίξουν με περισσότερο ενθουσιασμό αυτήν την οικονομική Ένωση των Βαλκανίων, μια «χαλαρή σχέση κρατών, που θα τις ενώνει το ελεύθερο εμπόριο και η διακίνηση ανθρώπων και αγαθών» καθώς η αυξανόμενη «ευημερία και συνοχή μεταξύ αυτών των κρατών θα τα καταστήσει λιγότερα ευάλωτα στην οικονομική, διπλωματική η στρατιωτική επιρροή από το Πεκίνο, την Άγκυρα ή τη Μόσχα».
Και καταλήγουν: «Οι συνέπειες της αδράνειας θα είναι ολέθριες. Αν οι Δυτικές δυνάμεις αποτύχουν να κρατήσουν τις Βαλκανικές χώρες στην τροχιά της τοπικής συνεργασίας και της μελλοντικής ένταξης στην ΕΕ, τα κράτη αυτά θα ωθηθούν και πιθανώς θα διχασθούν στις σφαίρες επιρροής της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Κίνας με αποτέλεσμα τη βαλκανοποίηση γι’ άλλη μια φορά των Βαλκανίων».