Επτά χρόνια συμπληρώνει η υπηρεσία Silver Alert, το πρόγραμμα δημόσιας ειδοποίησης για περιστατικά εξαφάνισης ανθρώπων, κυρίως ηλικιωμένων, που αποτελεί ιδιωτική πρωτοβουλία.
Το iefimerida βρέθηκε στα γραφεία της υπηρεσίας στην Αθήνα και μίλησε με τον δημιουργό της, Γεράσιμο Κουρούκλη για το έργο αλλά και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Μπορεί εκατομμύρια τηλεθεατές να παρακολουθούν συχνά στους τηλεοπτικούς τους δέκτες τα μηνύματα του Silver Alert, ωστόσο λίγοι γνωρίζουν ότι δεν πρόκειται για μια κρατική υπηρεσία αλλά για μια ιδιωτική πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2011.
«Επειδή βγαίνουμε στην τηλεόραση με το διεθνές σήμα της υπηρεσίας και το σήμα της ΕΛΑΣ, οι περισσότεροι πιστεύουν ότι είμαστε μια κρατική υπηρεσία», παραδέχεται ο κ. Γεράσιμος Κουρούκλης στο iefimerida.
Η υπηρεσία Silver Alert από το 2011 μέχρι σήμερα έχει διαχειριστεί 1.200 δηλωμένες περιπτώσεις ανθρώπων που εξαφανίστηκαν, για τους 700 από τους οποίους έχει βγει στην τηλεόραση κοινωνικός συναγερμός. Οι υπόλοιπες έχουν ταυτοποιηθεί πριν βγει ο συναγερμός μέσα από τα κοινωνικά δίκτυα ή από ταυτόχρονη αναζήτηση της υπηρεσίας και των συγγενών. «Από τους 1.200 ανθρώπους το 93% έχουν εντοπιστεί και από αυτούς το 87% έχουν εντοπιστεί ζώντες και έχουν επιστρέψει σπίτι τους. Αυτό είναι πολύ μεγάλο ποσοστό, αν λάβουμε υπ’ όψιν μας ότι πριν από το 2011 η αστυνομία είχε ποσοστό επιτυχίας 12%», επισημαίνει ο κ. Κουρούκλης.
«Η δημόσια τηλεόραση μας εμπαίζει»
Όπως λέει ο δημιουργός του Silver Alert, οι περισσότεροι τηλεοπτικοί σταθμοί συνεργάζονται με την υπηρεσία συμβάλλοντας καθοριστικά στην επιτυχή κατάληξη αυτών των αναζητήσεων. Ωστόσο, μιλάει με πικρία και θυμό για την δημόσια τηλεόραση, η οποία όπως υποστηρίζει δεν έχει συνεργαστεί και δεν έχει μεταδώσει ποτέ κανένα σποτάκι του Silver Alert. «Το Κράτος είναι ο μεγαλύτερος μπαταχτσής και απατεώνας. Διότι το Κράτος δια της κρατικής τηλεόρασης δεν έχει βγάλει ούτε έναν κοινωνικό συναγερμό. Μας εμπαίζει εδώ και 7 χρόνια. Μέχρι και την περασμένη εβδομάδα σε έγγραφο που κάναμε στον πρόεδρο της ΕΡΤ μας είπαν, στείλτε μας ένα έγγραφο, πηγαίντε στον διευθυντή ειδήσεων, που έστειλε επιστολή στο υπουργείο για να πάρει έγκριση. Ποτέ δεν βρήκαμε τον διευθυντή ειδήσεων για 15 – 20 μέρες. Και πάω στο γραφείο του προέδρου και λέω, γιατί μας δουλεύετε; Νομίζουν ότι μπορούν να εμπαίζουν έναν οργανισμό μέχρι να δουν τα δόντια μας.
Εγώ πάντως για αυτό δεν έχω ακόμη αγριέψει. Θα κινηθώ και στον κ. Νίκο Παππά, που είναι ο αρμόδιος προϊστάμενος και θα πάω και στο γραφείο του πρωθυπουργού, ακόμη και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αν χρειαστεί. Δεν υπάρχει περίπτωση, θα γίνει χαμός, θα μας ακούσουν», καταλήγει ο κ. Κουρούκλης.
Όπως επισημαίνει ο κ. Κουρούκλης, ο φορέας που βρίσκεται πίσω από το Silver Alert είναι η «Γραμμή Ζωής», που ασχολείται με την φροντίδα των ηλικιωμένων και λειτουργεί από το 2007. Ουσιαστικά δεν υπάρχει κρατική επιχορήγηση. Η υπηρεσία ειδοποίησης πολιτών για περιστατικά εξαφάνισης στηρίζεται στις δωρεές ιδιωτών, φορέων, επιχειρήσεων ή ιδρυμάτων.
«Η βοήθεια από τον κόσμο είναι σαφώς μειωμένη. Ωστόσο, υπάρχει βοήθεια όταν υπάρχει σοβαρή έκκληση. Σε τηλεοπτική εκπομπή η παρουσιάστρια κάλεσε τους τηλεθεατές να βοηθήσουν σε μια συγκεκριμένη περίπτωση και βοήθησαν ουσιαστικά», επισημαίνει. Ωστόσο, όπως λέει ο κ. Κουρούκλης «περιμέναμε ωστόσο, από το Κράτος να είναι κοντά μας. Γιατί αυτές οι υπηρεσίες που προσφέρουμε θα έπρεπε να τις παρέχει το Κράτος αλλά δεν τις παρέχει. Εμείς στηριζόμαστε στην φιλανθρωπία του κόσμου, και στις δωρεές που θα μας κάνει μια εταιρεία ή ένα Ίδρυμα. Από το 2013 και μετά υπάρχει σοβαρό πρόβλημα».
Πως ξεκίνησε το Silver Alert
«Ήταν μια δική μου πρωτοβουλία. Το σκεπτικό ήταν πως είναι δυνατόν οι ηλικιωμένοι άνθρωποι να πρέπει να αναζητούνται μέσα από χάρτινες αφίσες στους σταθμούς των τρένων και στις κολώνες της ΔΕΗ. Ανάμεσα σε άλλες αφίσες ιδιωτών που αναζητούσαν σκυλάκια και γατάκια. Αυτό το παρατήρησα στη Θεσσαλονίκη. Στη συνέχεια οι κινήσεις ήταν απλές και συγκεκριμένες», αναφέρει ο κ. Γεράσιμος Κουρούκλης. «Διαπιστώσαμε ότι η υπηρεσία υπάρχει στις ΗΠΑ από το 2007. Τελικά παραλάβαμε από την Πολιτεία της Οκλαχόμα το διεθνές σήμα του Silver Alert με τα «ανθρωπάκια» και παραλάβαμε και το πρωτόκολλο λειτουργίας του».
Ποια είναι η διαδικασία για την ενεργοποίηση του συναγερμού
Η διαδικασία που ακολουθείται για την ενεργοποίηση του κοινωνικού συναγερμού διαρκεί κάποιες ώρες. Η κινητοποίηση μόλις οι εθελοντές και οι εργαζόμενοι στο τηλεφωνικό κέντρο του Silver Alert λάβουν ένα τηλεφώνημα είναι άμεση. Για την δημοσιοποίηση των στοιχείων ενός ανθρώπου που έχει εξαφανιστεί απαιτείται πάντα εντολή εισαγγελέα, ενώ για τα παιδιά ακολουθείται άλλη διαδικασία, που περνάει πάλι μέσα από την Εισαγγελία αλλά και από το Χαμόγελο του Παιδιού».
«Εμείς ζητάμε να μας φέρει και πρόσφατη φωτογραφία του αγνοούμενου, ένα αντίγραφο της δήλωσης εξαφάνισης από την αστυνομία και μια υπεύθυνη δήλωση ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για την δημοσιοποίηση του ατόμου που αγνοείται. Φτιάχνεται η μακέτα για την τηλεόραση και αρχίζει η διασπορά. Ο πρώτος που ενημερώνεται είναι ο εισαγγελέας. Ενημερώνεται το τμήμα αναζητήσεων της ΕΛΑΣ, ότι ενεργοποιούμε τον κοινωνικό συναγερμό. Στη συνέχεια ενημερώνονται οι σελίδες μας στα κοινωνικά δίκτυα και έπειτα πάει στα κανάλια. Τα κανάλια που το παραλαμβάνουν, με βάση το πρωτόκολλο που έχουμε, το δίνουν στη ροή και θα παίξει ως πρώτο σποτ στο πρώτο διαφημιστικό διάλλειμα. Αυτό το σποτάκι θα επαναλαμβάνεται για 48 ώρες», τονίζει ο κ. Κουρούκλης.
Εξιχνιάσεις εγκλημάτων
Μια από τις πλέον χαρακτηριστικές περιπτώσεις με τις οποίες ασχολήθηκε το Silver Alert και συνέβαλε καθοριστικά για την εξιχνίαση της, ήταν αυτή του Βαγγέλη Γιακουμάκη, ο οποίος εξαφανίστηκε το 2015 στα Ιωάννινα και τελικά βρέθηκε νεκρός. «Έχουμε πολλές μαρτυρίες για εγκληματικές ενέργειες. Το σώμα του Βαγγέλη Γιακουμάκη το εντοπίσαμε από μια μαρτυρία ενός ανθρώπου που τηλεφώνησε εδώ. Το ίδιο συνέβη και στην περίπτωση του Μελενεκλή. Μας πήρε ένας ταξιτζής και μας είπε ότι τον πήγε στο τάδε σημείο στις Σέρρες. Αυτή την πληροφορία την δώσαμε στην Ασφάλεια, στήθηκε μηχανισμός παρακολούθησης και εξιχνιάστηκε η υπόθεση και βρήκαν που ήταν θαμμένος ο Μελενεκλής. Επίσης, στο παρελθόν υπήρξαν υποψίες ότι κάποιοι που δήλωσαν εξαφάνιση είχαν κάποια σχέση. Για μια περίπτωση υπάρχουν υποψίες. Εμφανίστηκαν διάφοροι και αποπροσανατόλιζαν τις έρευνες, αν και αυτό δεν αποδείχθηκε ποτέ. Είχαμε όμως υποψίες».
Ο δημιουργός του Silver Alert στην Ελλάδα, υποστηρίζει πως μέχρι σήμερα δεν υπάρχει συνεργασία της υπηρεσίας με το υπουργείο Υγείας και τα νοσοκομεία, ώστε να μπορέσει να ταυτοποιηθεί ένας άνθρωπος που αναζητείται και τελικά βρίσκεται σε κάποιο νοσοκομείο ως «αγνώστων στοιχείων». «Αυτή είναι η μεγαλύτερη προσβολή που μπορεί να γίνει σε έναν νεκρό και έχει να κάνει με την αδιαφορία των Αρχών», τονίζει. Επίσης παραδέχεται πως όταν οι αναζητήσεις έχουν αποτέλεσμα, ο ίδιος και οι συνεργάτες τους νιώθουν μεγάλη ικανοποίηση.
«Πολλές φορές λέω κάτι και παρεξηγούμαι. Όταν βρίσκουμε έναν άνθρωπο ζωντανό κάνουμε πάρτι. Όταν τον βρίσκουμε νεκρό είμαστε χαρούμενοι. Το λέω έτσι γιατί όταν βρεθεί ακόμη και νεκρός δίνεις ανακούφιση στους συγγενείς. Ξέρουν που είναι ο άνθρωπος τους, που θα τον κλάψουν και που θα ανάψουν ένα κεράκι. Το δράμα είναι όταν δεν μπορείς να βρεις τίποτα».