Για περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες, ο Τρύφων Κουταλίδης υπήρξε ένας από τους πιο ισχυρούς ανθρώπους στην χώρα. Δικηγόρος του Αριστοτέλη Ωνάση, του Κωνσταντίνου Καραμανλή, του Χρήστου Λαμπράκη, του Βαρδή Βαρδινογιάννη, του Σωκράτη Κόκκαλη, του Γιάννη Κωστόπουλου της Alpha Bank, του Θόδωρου και της Γιάννας Αγγελοπούλου, ο Τρύφων Κουταλίδης, που έφυγε χτες από την ζωή χτες σε ηλικία 78 ετών ξεπερνούσε κατά πολύ την επιρροή ενός επιτυχημένου δικηγόρου.
Στην πραγματικότητα ήταν η «eminence grise» του πολιτικο-επιχειρηματικού συστήματος εξουσίας που οικοδομήθηκε στη χώρα μετά τη μεταπολίτευση. Με απλά λόγια, δεν ήταν απλώς ένας ικανός δικηγόρος, που έλυνε εμπορικές εξισώσεις, αλλά ένας «κονσιλιέρε» που «θεσμοθετούσε» το αστικό καθεστώς.
Ο Τρύφων Κουταλίδης γεννήθηκε το 1934 στην Καλαμάτα. Ο πατέρας του Γιάννης Κουταλίδης ήταν και αυτός δικηγόρος αλλά προσπάθησε να στρέψει τον γιο του προς τις θετικές επιστήμες και το Πολυτεχνείο.
Μετά από δύο αποτυχημένες προσπάθειες να μπει στο Μετσόβιο για να γίνει αρχιτέκτονας, ο νεαρός Τρύφωνας θα καταφέρει το 1955 -σε ηλικία 21 ετών- να μπει ως επιλαχών στην Νομική σχολή της Αθήνας, αποδεικνύοντας ότι η επαγγελματική επιτυχία δεν συνδέεται πάντα με μια επιτυχημένη εκκίνηση στις σπουδές.
Στη Νομική είναι συμφοιτητής με τον επίσης Καλαματιανό Απόστολο Γεωργιάδη, τον μεγαλύτερο ίσως Ελληνα δικηγόρο μετά τον πόλεμο και τον Τάκη Χατζηγρηγοριάδη, γιο ενός βουλευτή του Λαϊκού Κόμματος από τη Νάουσα, με ισχυρές προσβάσεις στην Αθηναϊκή μεγαλοαστική τάξη.
Ο Χατζηγρηγοριάδης με τον οποίο θα διακόψουν πολύ αργότερα, με θυελλώδη τρόπο τις σχέσεις τους, θα του γνωρίσει τότε την μετέπειτα πρώτη σύζυγο του, Χριστίνα Λαναρά, μια από τις τέσσερις κόρες του βιομήχανου Κλωστουφαντουργίας Θωμά Λαναρά.
Οι τρεις άλλες κόρες θα παντρευτούν τον Γιάννη Βαρβιτσιώτη, τον Μηνά Εφραίμογλου και τον Γιάννη Καπράλο.
Ο αδελφός τους, Χρήστος Λαναράς, ήταν ο πατέρας του Θωμά Λαναρά που συνδέθηκε με την χρηματηστηριακή φούσκα του 99 και έφυγε από τη ζωή πριν από μερικούς μήνες σε ηλικία 54 ετών.
Ο Τάκης Χατζηγρηγοριάδης θα του ανοίξει και πολλές άλλες πόρτες, όπως αυτή του επίσης Καλαματιανού Γιάννη Κωστόπολου κληρονόμου της Τράπεζας Καλαμών που στην συνέχεια μετεξελίχθηκε στον κολοσσό της Alpha Bank.
Την εποχή της Νομικής, ο νεαρός Κουταλίδης ζει με μια θεία του στου Γύζη, την οποία όμως εμφανίζει στην μεγαλοαστή Χριστίνα Λαναρά ως οικονόμο...
Τελειώνοντας τη Νομική φεύγει στο Λονδίνο όπου και ολοκληρώνει τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο αεροπορικό δίκαιο, μια ειδικότητα που στην Ελλάδα είναι ακόμα εντελώς «άγνωστη».
Εχει δει όμως σωστά, αφού επιστρέφει στην Ελλάδα, την εποχή που ο Αριστοτέλης Ωνάσης ιδρύει την Ολυμπιακή και αναζητά εξειδικευμένα στελέχη.
Στο βιβλίο του «Δικηγόρος» αναφέρει ότι ο Ωνάσης τον κάλεσε στο σπίτι του και τον ρώτησε: «Τι είπαμε έχεις σπουδάσει εσύ;». «Λέω υπερηφάνως -γιατί αεροπορική εταιρεία είχε- «αεροπορικό δίκαιο». «Τρίχες», λέει. «Αυτό δεν βγάζει λεφτά, θα σε κάνω φινανσιέρη». Εγώ κατάλαβα ότι έχει κάτι σχέση με τα οικονομικά. Του είπα πως δεν ξέρω από λογιστικά και μου απάντησε: «Μη σε νοιάζει, θα σε μάθω εγώ»».
Ο Τρύφων Κουταλίδης θα συντονίσει όλη τη σύνθετη νομική συγκρότηση της θρυλικής αεροπορικής εταιρείας που συνδέθηκε τόσο πολύ με την Ελλάδα.
Απο την αγορά αεροπλάνων, τις ναυλώσεις και τις εργασιακές σχέσεις. Στην Ολυμπιακή θα συγκρουστεί και με τον «θανάσιμο» αντίπαλο του τον επίσης δικηγόρο, τον αείμνηστο Στέλιο Παπαδημητρίου.
Τη σύγκρουση αυτή θα την χάσει και θα αναγκαστεί να αποχωρήσει από την εταιρεία. Το τραύμα αυτό, όπως λένε οι φίλοι και συνεργάτες του δεν θα το ξεπεράσει ποτέ και θα το φέρει πάντα βαρέως ότι δεν συμμετείχε στο Δ.Σ. της Ολυμπιακής.
Θα είναι, ωστόσο, σύμβουλος του ελληνικού κράτους το 1974, όταν η εταιρεία του Αριστοτέλη Ωνάση θα κρατικοποιηθεί! Λένε ότι δεν το εξέλαβε, ως εκδίκηση, αν και η κρατικοποίηση της μυθικής αυτής εταιρείας την οδήγησε στην παρακμή.
Η φιλία του με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή θα είναι αδιατάρακτη και αργότερα θα γίνει μέλος του Δ.Σ του ιδρύματος που φέρει το όνομα του γενάρχη της ελληνικής δεξιάς. Πολύ αργότερα ο ανιψιός του ιδρυτή της Ν.Δ. και πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής θα κάνει την δικηγορική του άσκηση στο γραφείο του Κουταλίδη.
Η περιστασιακή αυτή συνεργασία θα οικοδομήσει και μια φιλία. Από το γάμο του με τη Χριστίνα Λαναρά θα αποκτήσει μία κόρη, την Ολγα Μαλέα, γνωστή σήμερα σκηνοθέτιδα του κινηματογράφου.
Το 1996 θα χωρίσει από τη Χριστίνα Λαναρά και θα παντρευτεί σε δεύτερο γάμο την Σόφη Δασκαλάκη, χήρα του Μιχάλη Βρανόπουλου, πρώην διοικητή της Εθνικής Τράπεζας που δολοφονήθηκε από την οργάνωση 17η Νοέμβρη.
Στενή υπήρξε και η σχέση του με τον Χρήστο Λαμπράκη του οποίου υπήρξε δικηγόρος, φίλος και σύμβουλος. Επί χρόνια, άλλωστε, αρθρογραφούσε στο «Βήμα» παρεμβαίνοντας σε καίρια θέματα της πολιτικής και της δικαιοσύνης, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Παπινιανός» από τον μεγάλο Λατίνο νομομαθή. Υπήρξε μέλος του Δ.Σ. του Μεγάρου Μουσικής και του ΔΟΛ έως τον θάνατό του. Θα είναι αυτός άλλωστε που θα προετοιμάσει και νομικά όλες τις κληρονομικές υποθέσεις του αφεντικού του ΔΟΛ και στην συνέχεια θα συνεργαστεί ανέφελα με τον Σταύρο Ψυχάρη.
Αν και υπήρξε στενός φίλος του Βαρδή Βαρδινογιάννη θα ψυχρανθεί μαζί του με αφορμή την πώληση της MotorOil στην αραβική Aramco και στη συνέχεια την επαναγορά της από την οικογένεια Βαρδινογιάννη. Τότε ο Κουταλίδης ήταν δικηγόρος της Αραβικής πετρελαϊκής εταιρείας.
Μια από τις τελευταίες μεγάλες υποθέσεις που ανέλαβε ήταν στην υπόθεση εξαγοράς του «Πήγασου» από τον Θόδωρο και την Γιάννα Αγγελοπούλου εκπροσωπώντας τους τελευταίους όταν η οικογένεια Μπόμπολα πιέστηκε να πουλήσει την εκδοτική της επιχείρηση λόγω του βασικού μετόχου.
Η αγοραπωλησία έφτασε ένα βήμα πριν την υπογραφή της συμφωνίας, αλλά ναυάγησε στο παραπέντε. Λέγεται ότι πίσω από την αθέτηση της συμφωνίας υπήρξε ένα πολιτικό εκδοτικό παρασκήνιο που συντονίστηκε από τον αείμνηστο Κουταλίδη. Η εξέλιξη αυτή επιβάρυνε οριστικά και αμετάκλητα τις σχέσεις του με την οικογένεια Μπόμπολα. Προηγουμένως όμως, το νομικό του γραφείο είχε αναλάβει τη νομική στήριξη μεγάλων έργων στα οποία είχε επιχειρηματική συμμετοχή ο όμιλος Μπόμπολα, όπως το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, η γέφυρα Ρίο-αντίρριο και η Αττική Οδός.
Ο Τρύφων Κουταλίδης αφήνει πίσω του ένα πλούσιο φιλανθρωπικό έργο αφού οργάνωσε και χρηματοδότησε με πολλά εκατομμύρια ευρώ την στήριξη πολιτών με ειδικές ανάγκες.
Με τον θάνατο του είναι βέβαιο ότι ολοκληρώνεται ένα επικό κεφάλαιο της μεταπολιτευτικής επιχειρηματικο-εκδοτικής διαπλοκής...