H άνοδος του ξενοφοβικού εθνικισμού και η ανάρρηση αυταρχικών κυβερνήσεων στην εξουσία κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία υποχρεώνει τα παραδοσιακά δεξιά κόμματα στην Ευρώπη να ανασυνταχθούν ενόψει των ευρωεκλογών.
Στόχος τους να υπερασπιστούν τις βασικές αρχές της ΕΕ απέναντι στους λαϊκιστές και σ’ αυτό το πνεύμα παρουσίασε η Άνγκελα Μέρκελ εν είδει προγράμματος τις προτεραιότητές της για την Ευρώπη από το βήμα του συνεδρίου Study Days του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Μόναχο κάνοντας έναν απολογισμό των γεωπολιτικών αναταραχών και των ανακατατάξεων με την ανάδυση μιας νέας παγκόσμιας τάξης.
Επτά δεκαετίες μετά τη λήξη του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και τρεις από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου ο κόσμος έχει αλλάξει, είπε επαναλαμβάνοντας την άποψή της ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να στηρίζεται στις ΗΠΑ, ενώ τάχθηκε υπέρ της εμβάθυνσης της ενσωμάτωσης στην ΕΕ καθώς «καμία χώρα μόνη της δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τον ανταγωνισμό από τις ΗΠΑ ή την Κίνα».
Βασική προτεραιότητα της Γερμανίδας καγκελαρίου, όπως είπε, είναι η κοινή πολιτική ασφάλειας και άμυνας με την συγκρότηση κι αποστολή ευρωπαϊκής δύναμης κρούσης στα θέατρα των επιχειρήσεων και βελτίωση της συνεργασίας των υπηρεσιών πληροφοριών κατά της τρομοκρατίας.
Πρότεινε δε νε «εξευρωπαϊσει» η ΕΕ την παρουσία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ με μια ομάδα δέκα κρατών μελών να συνεργάζονται εκ περιτροπής με τη Γαλλία, που διαθέτει δικαίωμα αρνησικυρίας και την Κομισιόν να μιλά «με μια ευρωπαϊκή φωνή».
Έτερη βασική προτεραιότητα της Μέρκελ το μεταναστευτικό, η πρόκληση του οποίου απειλεί «ακόμη και τα θεμέλια της ΕΕ», αν δεν βρθεί κοινή λύση. Η πρώτη θεμελιώδης αρχή που θα αμφισβητηθεί θα είναι η ελευθερία μετακίνησης, που είναι ένας από τους τέσσερις πυλώνες της ΕΕ, είπε.Κι επανέλαβε τη θέση της για μια κοινή υπηρεσία που θα συντονίζει την κατανομή των προσφύγων στην ΕΕ και για ένα ενιαίο σύστημα απονομής ασύλου για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Δεν μπορούμε να αποδεχθούμε ορισμένες χώρες να σηκώνουν το μεγαλύτερο βάρος των αφίξεων», είπε αναφερόμενη στην Ελλάδα και την Ιταλία. «Πρέπει να αναπτύξουμε ένα σύστημα ευέλικτης αλληλεγγύης». Ενώ αναφέρθηκε και στην ανάγκη ενός προγράμματος αναπτυξιακής βοήθειας προς τις χώρες προέλευσης των μεταναστών, ειδικά στην Αφρική, ως ανάχωμα στις προσφυγικές ροές, αλλά και μιας πραγματικής αστυνομικής δύναμης των ευρωπαϊκών συνόρων, που θα κατευνάσει τις ανησυχίες, που έδωσαν φτερά στον λαϊκισμό και τον εθνικισμό.
Παράλληλα πρότεινε μεταξύ άλλων την αύξηση των κονδυλίων για την έρευνα και την ανάπτυξη, και ενίσχυση της συνεργασίας στην ΕΕ στα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών και σε άλλους τομείς, μέχρι την εκπαίδευση μουσουλμάνων ιμάμηδων.
Το ακροατήριο καταχειροκρότησε την Γερμανίδα καγκελάριο, αλλά σε ποιο βαθμό ήταν γνήσιες αυτές οι εκδηλώσεις ενθουσιασμού είναι δύσκολο να πει κανείς, σχολιάζουν διεθνή ΜΜΕ. Η συζήτηση όπου οι σύνεδροι θα μπορούσαν να θέσουν κρίσιμες ερωτήσεις έγινε κεκλεισμένων των θυρών…