Η οργή παρέμενε αμείωτη την Τετάρτη στην Ιορδανία, όπου κατά τη διάρκεια της ημέρας πολλοί επαγγελματίες συμμετείχαν σε στάσεις εργασίας, ενώ το βράδυ έγινε νέα μαζική συγκέντρωση, ένδειξη της αποφασιστικότητας των διαδηλωτών για να επιτύχουν την απόσυρση του φορολογικού νομοσχεδίου που έχει προκαλέσει κατακραυγή.
Για έβδομη συνεχόμενη νύχτα, τουλάχιστον 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο κέντρο του Αμάν για να διαδηλώσουν εν μέσω του ραμαζανιού, κατέγραψε φωτοειδησεογράφος του Γαλλικού Πρακτορείου. Φώναζαν συνθήματα όπως «ψωμί, ελευθερία, κοινωνική δικαιοσύνη», μετέδωσε ανταποκριτής του Ρόιτερς.
Ξέσπασαν αψιμαχίες ανάμεσα σε άνδρες των δυνάμεων επιβολής της τάξης--που αναπτύχθηκαν κατά μεγάλους αριθμούς--και διαδηλωτές καθώς οι αστυνομικοί προσπάθησαν να τους απωθήσουν και να μην τους επιτρέψουν να φθάσουν στην έδρα της κυβέρνησης, διαπίστωσαν μια ανταποκρίτρια του Γαλλικού Πρακτορείου κι ένας ανταποκριτής του Ρόιτερς.
Πολλοί διαδηλωτές λιποθύμησαν.
Ένας αστυνομικός υπέστη τραυματισμό από μαχαίρι και νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση, μετέδωσε το ιορδανικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων PETRA. Ο άνδρας που μαχαίρωσε τον αστυνομικό συνελήφθη.
Η παραίτηση τη Δευτέρα του πρωθυπουργού της χώρας και η έκκληση του μονάρχη Αμπντάλα Β΄ να υπάρξει «πλήρης αναθεώρηση» του σχεδίου νόμου για τη φορολογία εισοδήματος δεν άρκεσαν για να κατευναστούν οι ανησυχίες και οι διαμαρτυρίες δεκάδων χιλιάδων Ιορδανών.
Η βασική διεκδίκηση των διαδηλωτών προς το κοινοβούλιο είναι να μπει το σχέδιο νόμου στο συρτάρι.
Νωρίτερα την Τετάρτη, μπροστά στην έδρα των συνδικάτων στο Αμάν, περίπου χίλιοι δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, γιατροί και φαρμακοποιοί συγκεντρώθηκαν για να διαμαρτυρηθούν, εν μέσω μιας στάσης εργασίας από τις 09:00 ως τις 14:00 (τοπικές ώρες και ώρες Ελλάδας).
Ορισμένοι διαδηλωτές είχαν γράψει συνθήματα πάνω σε πλακάτ αλλά και κομμάτια αραβικής πίτας, όπως «διαφθορά = πείνα», ή «φοβάμαι για το μέλλον μου», ή «δεν έχω άλλα χρήματα». Αρκετοί ανέμιζαν σημαίες του βασιλείου.
«Αυτό το νομοσχέδιο είναι καταστροφή, θα οδηγήσει στην ανασφάλεια ότι έχει απομείνει από τη μεσαία τάξη», δήλωσε με αγανάκτηση ο Τάρεκ, ένας δικηγόρος 45 ετών, πατέρας δυο παιδιών.
Στην πρώτη του ομιλία αφότου ορίστηκε νέος πρωθυπουργός τη Δευτέρα, ο Όμαρ αλ Ραζάζ υποσχέθηκε ότι θα διεξαγάγει «διάλογο» με κοινωνικούς φορείς και ότι «θα συνεργαστεί» μαζί τους, ενώ εξέφρασε μέσω Twitter την επιθυμία να υπάρξει ένα «φορολογικό σύστημα δίκαιο για όλους».
Ο πρόεδρος της συνομοσπονδίας εργατικών συνδικάτων της Ιορδανίας Άλι Αλ Αμπούς εξέφρασε την πρόθεσή του να «δώσει μια ευκαιρία στην κυβέρνηση» που μένει να σχηματιστεί «να διεξαγάγει εθνικό διάλογο γύρω από το νομοσχέδιο». Αλλά η δήλωση αυτή προκάλεσε έντονες αποδοκιμασίες από τους διαδηλωτές, που τον ανάγκασαν έτσι να τερματίσει πρόωρα την ομιλία του.
«Αυτό είναι απαράδεκτο! Δεν θα κάνουμε διάλογο με την κυβέρνηση παρά μόνο αφού αποσύρει το νομοσχέδιο», είπε ο 27χρονος Σάαντ, φοιτητής φαρμακολογίας.
Γύρω του, οι συγκεντρωμένοι δεν έκρυβαν την οργή τους. «Πούλησαν» την υπόθεσή μας, φώναζε το πλήθος.
Το επίμαχο νομοσχέδιο προβλέπει αυξήσεις φόρων από 5% ως 25% για τους ιδιώτες και τους μισθωτούς με ετήσια εισοδήματα που υπερβαίνουν τα 8.000 δηνάρια (περίπου 9.700 ευρώ).
Εντάσσεται σε μια σειρά μέτρων δημοσιονομικής προσαρμογής βάσει οδηγιών του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) για τη μείωση του δημόσιου ελλείμματος και του κρατικού χρέους, ύψους περίπου 31 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με αξιωματούχους, η κυβέρνηση του Ραζάζ--οικονομολόγου με σπουδές στο Χάρβαρντ, ως πρότινος υπουργού Παιδείας και στελέχους στο παρελθόν της Παγκόσμιας Τράπεζας--θα ζητήσει από το ΔΝΤ περισσότερο χρόνο για την εφαρμογή των συμφωνημένων μεταρρυθμίσεων διότι οι διαδηλώσεις έδειξαν πως η άσκηση πίεσης πέραν των ορίων αντοχής του πληθυσμού υπάρχει κίνδυνος να προκαλέσει αστάθεια.
Οι μεταρρυθμίσεις προωθήθηκαν μετά το 2016, όταν η Ιορδανία εξασφάλισε πιστώσεις ύψους 723 εκατομμυρίων δολαρίων για να σταθεροποιηθεί η οικονομία της χώρας των 10 εκατομμυρίων κατοίκων.
Μετά το ξέσπασμα των για πολλούς απροσδόκητων διαδηλώσεων, ο μονάρχης απαίτησε από τον Χάνι Μούλκι να υποβάλει την παραίτησή του από το αξίωμα του πρωθυπουργού και κάλεσε την κυβέρνηση να προχωρήσει «σε πλήρη αναθεώρηση» του φορολογικού συστήματος και να σταματήσει «την άδικη επιβολή» φόρων που δεν ανταποκρίνονται στην ανάγκη για «ισονομία» μεταξύ των κοινωνικών τάξεων.
Η ιορδανική οικονομία αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες: η Παγκόσμια Τράπεζα θεωρεί «αδύναμες» τις αναπτυξιακές προοπτικές το 2018, το 18,5% του ενεργού πληθυσμού πλήττεται από την ανεργία, το 20% ζει στο όριο της φτώχειας. Η υποδοχή εκατοντάδων χιλιάδων σύρων προσφύγων δυσχέρανε περισσότερο την κατάσταση ως προς τα δημοσιονομικά του Αμάν και το χασεμιτικό βασίλειο ζητάει συχνά περισσότερη βοήθεια από τη διεθνή κοινότητα για την αντιμετώπιση αυτής της κρίσης.
Από τον Ιανουάριο έχουν αυξηθεί επανειλημμένα οι τιμές βασικών διατροφικών προϊόντων, ιδίως του ψωμιού, αλλά και η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος (+55%).