Η κρίση που έβραζε από τις εκλογές του περασμένου Μαρτίου στην Ιταλία μπορεί να υποχωρεί με τη συμφωνία του Κινήματος 5 Αστέρων και της Λέγκας του Βορρά για το σχηματισμό κυβέρνησης, αλλά το πολιτικό σκηνικό παραμένει αμφίρροπο.
Ο Τζουζέπε Κόντε θα ορκιστεί το απόγευμα επικεφαλής της νέας κυβέρνησης των λαϊκιστών, η οποία αναμένεται να υιοθετήσει ευρωσκεπτικιστική στάση και να συγκρουστεί με τις Βρυξέλλες για το προσφυγικό, τον κοινοτικό προϋπολογισμό και τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, καθώς επιδιώκει ξεπάγωμα των σχέσεων με τη Μόσχα.
Ο ελάχιστα γνωστός, μέχρι που του ανατέθηκε η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης, καθηγητής Νομικής παρουσίασε στον πρόεδρο της Δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα το υπουργικό του συμβούλιο με τους ηγέτες των δύο κομμάτων του συνασπισμού στα πόστα των αντιπροέδρων.
Ειρωνία: Ο ευρωσκεπτικιστής Σαβόνα νέος υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων
Ο Ματαρέλα είχε αρνηθεί να εγκρίνει το αρχικό κυβερνητικό σχήμα του Κόντε, καθώς προέβλεπε την ανάθεση του υπουργείου Οικονομικών στον ευρωσκεπτικιστή οικονομολόγο Πάολο Σαβόνα που χαρακτηρίζει την οικονομική και νομισματική ένωση «γερμανική φυλακή». Στη δεύτερη απόπειρά τους οι Πεντάστεροι (M5s) κι η Λέγκα επέμειναν να δοθεί οπωσδήποτε χαρτοφυλάκιο στον 81χρονο Σαβόνα, που τελικά αναλαμβάνει -όσο κι αν ακούγεται ειρωνικό - υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων -πηγή πιθανών συγκρούσεων με τις Βρυξέλλες-.
Οι ρόλοι των Σαλβίνι και Ντι Μάιο
Εκτός από αντιπρόεδροι της κυβέρνησης ο Λουίτζι Ντι Μάιο του Μ5s αναλαμβάνει το νεοσύστατο υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης και Εργασίας, ενώ ο Ματέο Σαλβίνι της Λέγκα το υπουργείο Εσωτερικών, από όπου θα μπορέσει να εφαρμόσει κάποιες από τις ακροδεξιές σκληροπυρηνικές πολιτικές του κόμματός του, όπως η επίσπευση των απελάσεων των παράτυπων μεταναστών.
Τζιοβάνι Τρία: ο νέος υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας
Ο καθηγητής Οικονομικών Τζιοβάνι Τρία αναλαμβάνει το υπουργείο Οικονομικών και ο Έντζο Μοαβέρο Μιλανέζι, πρώην υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων στην κυβέρνηση τεχνοκρατών του Μάριο Μόντι, θα είναι ο νέος επικεφαλής της ιταλικής διπλωματίας.
Ο Τρία δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στη χώρα του. Πρόεδρος της Εθνικής Σχολής Διοίκησης και καθηγητής της πολιτικής οικονομίας στο Πανεπιστήμιο Tor Vergata θεωρείται φιλοευρωπαϊστής, αλλά ισορροπημένος και σίγουρα όχι υπέρμαχος του Italexit.
«Δεν έχουν δίκιο όσοι ζητούν άνευ όρων αποχώρηση από το ευρώ ως πανάκεια για όλα τα δεινά, αλλά ούτε και ο πρόεδρος της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι όταν λέει ότι “το ευρώ είναι αμετάκλητο” αν δεν διασαφηνίσει τους όρους όρους και το χρονοδιάγραμμα των μεταρρυθμίσεων που είναι αναγκαίες για την επιβίωσή του», είχε γράψει τον Μάρτιο του 2017 σε άρθρο του στην ιταλική οικονομική εφημερίδα Il Sole 24 Ore.
O Tρία διάκειται ευνοϊκά στη θέσπιση ενιαίου φορολογικού συστήματος αλλά και σε αυξήσεις του ΦΠΑ, ενώ έχει καταγγείλει το εμπορικό πλεόνασμα της Γερμανίας ως ένδειξη αποτυχίας του ευρώ.
Η σύνθεση της νέας ιταλικής κυβέρνησης
Πρωθυπουργός: Τζουζέπε Κόντε
Υπουργός προεδρίας της κυβέρνησης: Τζανκάρλο Τζορτζέτι
Υπουργός Εξωτερικών: Έντσο Μοάβερο Μιλανέζι
Υπουργός Εσωτερικών: Ματέο Σαλβίνι (αντιπρόεδρος της κυβέρνησης)
Υπουργός Δικαιοσύνης: Αλφόνσο Μποναφέντε
Υπουργός Άμυνας: Ελισαμπέτα Τρέντα
Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών: Τζοβάνι Τρία
Υπουργός Οικονομικής Ανάπτυξης και Εργασίας: Λουίτζι Ντι Μάγιο (αντιπρόεδρος της κυβέρνησης)
Υπουργός αρμόδιος για τις σχέσεις με το Κοινοβούλιο και την Άμεση Δημοκρατία: Ρικάρντο Φρακάρο
Υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων: Πάολο Σαβόνα
Υπουργός Δημόσιας Διοίκησης: Τζούλια Μποντζόρνο
Υπουργός Υγείας: Τζούλια Γκρίλο
Υπουργός Περιφερειών: Έρικα Στέφανι
Υπουργός αρμόδια για τη Νότια Ιταλία: Μπάρμπαρα Λέτσι
Υπουργός Περιβάλλοντος: Σέρτζο Κόστα
Υπουργός αρμόδιος για τα Άτομα με Ειδικές Ανάγκες και την Οικογένεια: Λορέντσο Φοντάνα
Υπουργός Γεωργίας: Τζαν Μάρκο Τσεντινάιο
Υπουργός Μεταφορών και Υποδομών: Ντανίλο Τονινέλι
Υπουργός Παιδείας: Μάρκο Μπουσέτι
Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού: Αλμπέρτο Μπονισόλι.
«Θα εργασθούμε εντατικά για την επίτευξη των πολιτικών στόχων που περιέχονται στο κυβερνητικό συμβόλαιο και για να βελτιώσουμε την ποιότητα ζωής των Ιταλών», τόνισε ο Κόντε στις πρώτες δηλώσεις του αναφερόμενος στο «Συμβόλαιο για μια Κυβέρνηση Αλλαγής» που εκπόνησαν οι Ντι Μάιο-Σαλβίνι και προκάλεσε ανησυχία στη Γηραιά Ήπειρο καθώς προβλεπει μεταξύ άλλων ριζικές και δαπανηρές κοινωνικές και οικονομικές μεταρρυθμίσεις, ενώ διαπνέεται από τόνο αμφισβήτησης έναντι της Ευρώπης.
Το «κυβερνητικό συμβόλαιο» στρέφει την πλάτη στις πολιτικές λιτότητας και στα diktat (τις «διαταγές») των Βρυξελλών και ευαγγελίζεται ότι με την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης θα καταστεί εφικτή η μείωση του κολοσσιαίου ιταλικού δημόσιου χρέους. Υπόσχεται μείωση της ηλικίας συνταξιοδότησης, μείωση των δρακόντειων φόρων--κεντρική εξαγγελία της Λέγκας--και τη δημιουργία ενός «ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος» 780 ευρώ μηνιαίως, μια υπόσχεση του M5s. Σύνθεση δύο διακριτών πολιτικών φιλοσοφιών, εμπεριέχει μέρος της ρητορικής του M5s για το περιβάλλον, τις τεχνολογίες, την ηθική στη δημόσια ζωή, αλλά και τη θεματική της ασφάλειας των πολιτών, την αντιμεταναστευτική και αντιισλαμική ρητορεία της Λέγκας, ο κυριότερος σύμμαχος της οποίας στην Ευρώπη είναι το γαλλικό Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν.
Η νέα κυβέρνηση θα διεκδικήσει ψήφο εμπιστοσύνης σε Βουλή και Γερουσία, όπου τα δύο κόμματα του συνασπισμού διαθέτουν ισχνή πλειοψηφία, αλλά θα τους στηρίξουν οι ακροδεξιοί Αδελφοί της Ιταλίας με αποχή.
Ανησυχία στην Ευρώπη και τις αγορές
Η προοπτική μιας λαϊκιστικής και ευρωσκεπτικιστικής κυβέρνησης στην τρίτη μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης έχει ήδη προκαλέσει έντονη ανησυχία στις αγορές και τους Ευρωπαίους εταίρους.
Τα πρώτα σημάδια εντάσεων στις σχέσεις Ρώμης-Βρυξελλών έγιναν ορατά τα τελευταία 24ωρα με τις δηλώσεις του Γερμανού Επιτρόπου Γκίντερ Έτινγκερ ότι «οι αγορές θα διδάξουν τους Ιταλούς να μην ψηφίζουν λαϊκιστές», που προκάλεσαν σάλο και τον ανάγκασαν να αναδιπλωθεί ζητώντας συγνώμη μετά την επίπληξη από τον πρόεδρο της Κομισιόν.
Αλλά χθες ήταν η σειρά του ίδιου του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ να πυροδοτήσει την οργή των Ιταλών καθώς φέρεται να δήλωσε ότι θα πρέπει να δουλεύουν περισσότερο, να είναι λιγότερο διεφθαρμένοι και να μην επιρρίπτουν όλα τα προβλήματα της χώρας τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
«Οι Ιταλοί πρέπει να φροντίσουν για τις φτωχότερες περιοχές της Ιταλίας. Αυτό σημαίνει, περισσότερη δουλειά· λιγότερη διαφθορά· σοβαρότητα. Θα τους βοηθήσουμε, όπως κάναμε ανέκαθεν. Αλλά ας μην παίζουμε αυτό το παιχνίδι της απόδοσης ευθυνών στην ΕΕ. Μια χώρα είναι μια χώρα, ένα έθνος είναι έθνος. Πρώτα οι χώρες, δεύτερη η Ευρώπη», είπε.
Στη συνέχεια πάντως, ο Γιούνκερ πρόσθεσε ότι αυτήν την εβδομάδα θα ήταν προτιμότερο «να είναι κανείς σιωπηλός, συνετός και επιφυλακτικός», όταν καλείται να απαντήσει σε ερωτήσεις για την Ιταλία. «Εμπιστεύομαι πλήρως την ιδιοφυία του ιταλικού λαού», κατέληξε.