Στην επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής εισήχθη, σήμερα, υπόθεση που διερευνάται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ροδόπης για τα μέλη της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, για τις χρήσεις των ετών 2010-2013.
Μετά το τέλος της συνεδρίασης, ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Κατρούγκαλος δήλωσε ότι δεν υφίσταται οιαδήποτε σκιά ποινικής ευθύνης, αλλά ζήτησε από την Επιτροπή Δεοντολογίας την άρση της ασυλίας του, πιστεύοντας ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για την προστασία της τιμής του πολιτικού προσωπικού της χώρας.
«Εξετάστηκε σήμερα από την Επιτροπή Δεοντολογίας της Βουλής υπόθεση που διερευνάται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ροδόπης, όχι προσωπικά εναντίον μου, αλλά επί όλων των μελών της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης για τις χρήσεις των ετών 2010-2013.
Δεν υφίσταται στην υπόθεση αυτή η παραμικρή σκιά ποινικής ευθύνης, δεδομένου ότι δεν υπήρχε σχετική αρμοδιότητα ή ευθύνη των μελών της Επιτροπής για το συγκεκριμένο ζήτημα διαχείρισης κατά το χρόνο που διερευνάται. Παρόμοια αρμοδιότητα και ευθύνη προβλέφθηκε για πρώτη φορά με το νόμο 4415/2016», δήλωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών και υπογράμμισε:
«Έχω όμως διατυπώσει, ενόψει και της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης, την επιστημονική και πολιτική άποψη ότι η ασυλία του πολιτικού προσωπικού πρέπει να περιοριστεί δραστικά. Μέχρι τη συνταγματική αναθεώρηση θεωρώ ότι οι υφιστάμενες διατάξεις πρέπει να ερμηνεύονται στενά, ώστε η προστασία να αφορά αποκλειστικά διώξεις με προφανή πολιτική σκοπιμότητα, όπως άλλωστε ήδη προβλέπεται για τους βουλευτές από το άρθρο 83 παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής.
Για τους λόγους αυτούς και επειδή θεωρώ ότι προστατεύεται η τιμή του πολιτικού προσωπικού της χώρας όταν θέτουμε τον εαυτό μας στην κρίση της Δικαιοσύνης και δεν δίνουμε ούτε στον πιο κακόπιστο την εντύπωση ότι επιδιώκουμε την έκνομη προστασία μας από τον δικαστικό έλεγχο, ζήτησα από την Επιτροπή Δεοντολογίας την άρση της ασυλίας μου».
Ο αναπληρωτής υπουργός κατέθεσε υπόμνημα στην Επιτροπή Δεοντολογίας, στο οποίο παραθέτει το ιστορικό της υπόθεσης και δεν παραλείπει να υπογραμμίσει:
«Επειδή δεν θεωρώ ότι η παρούσα υπόθεση έχει χαρακτήρα πολιτικής δίωξης σε βάρος μου, ζητώ με το παρόν υπόμνημα μου να αρθεί η ασυλία μου, για λόγους προστασίας της τιμής μου».
To υπόμνημα του κ. Κατρούγκαλου στην Επιτροπή Δεοντολογίας παρατίθεται αυτούσιο:
Κύριε Πρόεδρε,
Με το παρόν υπόμνημα επιθυμώ:
* να σας ενημερώσω για την υπόθεση στην οποία αφορά η συζητούμενη ΑΒΜ Γ 18/20 ποινική δικογραφία, που υποβλήθηκε στην Εισαγγελία του Αρείου Πάγου με το υπ'αρ.πρωτ.ΕΓ3-18/145/9-2-2018 έγγραφο από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ροδόπης,
* να σας παρουσιάσω τη θέση μου για το θέμα, για το οποίο καλείται η Βουλή να αποφανθεί, σύμφωνα με το άρθρο 62 του Συντάγματος και 83 του ΚτΒ, για τη χορήγηση δηλαδή ή μη της απαιτούμενης άδειας για την άσκηση ποινικής δίωξης.
Συνοπτικά:
1. Η κατηγορία δεν αφορά προσωπική πράξη ή παράλειψη που μου καταλογίζεται. Διερευνάται από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Ροδόπης αν θα ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος όλων των μελών της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του Ειδικού Λογαριασμού Κονδυλίων Έρευνας (στο εξής ΕΛΚΕ) του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης (ΔΠΘ) για τις χρήσεις των ετών 2010-2013.
2. Γνωρίζω ότι έπραξα το καθήκον μου στο ακέραιo και θεωρώ πλήρως αβάσιμη έστω και την υπόνοια ύπαρξης ποινικής ευθύνης, δεδομένου ότι δεν υπήρχε σχετική αρμοδιότητα ή ευθύνη των μελών της Επιτροπής για το συγκεκριμένο ζήτημα διαχείρισης κατά το χρόνο που διερευνάται. Παρόμοια αρμοδιότητα και ευθύνη προβλέφθηκε για πρώτη φορά με το νόμο 4415/2016.
3. Επειδή, όμως, έχω διατυπώσει, ενόψει και της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης, την επιστημονική και πολιτική άποψη ότι η ασυλία του πολιτικού προσωπικού πρέπει να περιοριστεί δραστικά και οι σχετικές διατάξεις να ερμηνεύονται στενά, ώστε η προστασία να αφορά αποκλειστικά διώξεις με πολιτική σκοπιμότητα, όπως άλλωστε ήδη προβλέπεται για τους βουλευτές από το άρθρο 83 παρ. 3 του Κανονισμού της Βουλής.
4. Επειδή δεν θεωρώ ότι η παρούσα υπόθεση έχει χαρακτήρα πολιτικής δίωξης σε βάρος μου, ζητώ με το παρόν υπόμνημα μου να αρθεί η ασυλία μου, για λόγους προστασίας της τιμής μου.
Ειδικότερα:
1. Η διενεργούμενη έρευνα
Ερευνάται από την Εισαγγελία αν θα ασκηθεί ποινική δίωξη σε βάρος των μελών της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του ΕΛΚΕ του ΔΠΘ για τις χρήσεις των ετών 2010-2013, λόγω παράλειψης είσπραξης, βεβαίωσης ή άλλης δικαστικής ενέργειας για τη διεκδίκηση των οφειλόμενων εισφορών υπέρ ΕΛΚΕ από υπόχρεα προς τούτο μέλη ΔΕΠ, που ασκούσαν ελεύθερο επάγγελμα. Ο νόμος ορίζει ότι τα μέλη ΔΕΠ πλήρους απασχόλησης οφείλουν να καταβάλουν ποσοστό των αμοιβών τους από την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος ως έσοδο του ΕΛΚΕ, χωρίς όμως μέχρι το έτος 2016 να προσδιορίσει ως αρμοδιότητα της Επιτροπής Ερευνών τον έλεγχο συμμόρφωσης με την υποχρέωση αυτή..
2. Ο ασκηθείς έλεγχος
Το 2016 ασκήθηκε, από το ΣΔΟΕ, έλεγχος στον ΕΛΚΕ του ΔΠΘ για τα έτη 2010-2013. Στην πορισματική αναφορά των δύο ελεγκτών του ΣΔΟΕ της 17.11.2016, διαπιστώθηκε ότι μέλη ΔΕΠ του ΔΠΘ δεν είχαν καταβάλει στον ΕΛΚΕ του ΔΠΘ το οφειλόμενο ποσοστό των αμοιβών τους από άσκηση ελευθέρου επαγγέλματος ή από εκτέλεση έργου, τη χρονική περίοδο 2010-2013.
Με εισαγγελική παραγγελία της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Ροδόπης ζητήθηκε να διακριβωθούν τα στοιχεία των μελών της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του ΕΛΚΕ του ΔΠΘ κατά το κρίσιμο χρονικό διάστημα και ερευνάται αν τα μέλη της Επιτροπής παρέλειψαν να εισπράξουν ή να βεβαιώσουν ή να προβούν σε άλλη ενέργεια για τη διεκδίκηση των οφειλόμενων ποσοστών αμοιβών υπέρ ΕΛΚΕ από τα μέλη ΔΕΠ που ασκούσαν ελεύθερο επάγγελμα. μελών ΔΕΠ. (Διευκρινίζω ότι προσωπικά δεν περιλαμβάνομαι στα μέλη ΔΕΠ που δεν κατέβαλαν καθόλου ή δεν κατέβαλαν εμπρόθεσμα το οφειλόμενο ποσοστό από αμοιβές τους.)
3. Οι ΕΛΚΕ των ΑΕΙ
Σε κάθε ΑΕΙ και σε κάθε ΤΕΙ έχει συσταθεί ένας Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (που χάριν συντομίας ονομάζεται ΕΛΚΕ) για την αξιοποίηση των κονδυλίων επιστημονικής έρευνας, εκπαίδευσης, κατάρτισης, τεχνολογικής ανάπτυξης και παροχής σχετικών υπηρεσιών.
Οι ΕΛΚΕ των ΑΕΙ λειτουργούν με βάση τις σχετικές διατάξεις της ΚΥΑ 679/1996 και του Οδηγού Χρηματοδότησης του ΕΛΚΕ του ΔΠΘ και διοικούνται από την Επιτροπή Ερευνών και Διαχείρισης του Ειδικού Λογαριασμού, η οποία συγκροτείται από έναν εκπρόσωπο κάθε Τμήματος του ΑΕΙ, που ορίζεται, με τριετή θητεία, από τη Γενική Συνέλευση του Τμήματος.
Εγώ διετέλεσα, πράγματι, μαζί με άλλους συναδέλφους μου, μέλος της Επιτροπής Ερευνών και Διαχείρισης του ΕΛΚΕ του ΔΠΘ κατά τα έτη 2010-2012, ως εκπρόσωπος του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Κοινωνικής Διοίκησης.
Οι αρμοδιότητες της Επιτροπής ορίζονται ρητά στο νόμο (παρ. 6 του άρθρου 4, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 36 Ν.3848/2010) και μέχρι το έτος 2017 δεν περιλάμβαναν την ευθύνη παρακολούθησης είσπραξης των ποσοστών από αμοιβές από άσκηση ελευθέρου επαγγέλματος των μελών ΔΕΠ. Γενικότερα, η Επιτροπή δεν είναι αρμόδια να παρακολουθεί τη λογιστική και διαχειριστική κίνηση του Ειδικού Λογαριασμού.
4. Πρόβλεψη για πρώτη φορά σχετικής αρμοδιότητας και ευθύνης το 2016, εκτός του χρονικού διαστήματος της υπό κρίση έρευνας
Υποχρέωση παρακολούθησης της δήλωσης εκ μέρους των μελών ΔΕΠ του σχετικού πόρου προβλέφθηκε για πρώτη φορά το 2016, με το άρθρο 27 παρ.1Ν.4415/2016 (ΦΕΚ Α 159/6.9.2016). Για να μην υπάρχει δε η παραμικρή αμφιβολία για το αν υπήρχε ευθύνη των μελών των ΕΛΚΕ για το προηγούμενο διάστημα, το άρθρο 76 παρ.3 Ν. 4485/2017 (ΦΕΚ Α 114/4.8.2017) προέβλεψε τα εξής:
"3. Οποιασδήποτε φύσης ευθύνη των διοικήσεων των Α.Ε.Ι. και των αντίστοιχων Ειδικών Λογαριασμών Κονδυλίων Έρευνας (Ε.Λ.Κ.Ε.) για μη είσπραξη, υπέρ των λογαριασμών αυτών, των κρατήσεων από επιχειρηματική δραστηριότητα, ελευθέριο επάγγελμα ή κάθε είδους έργο προσωπικού των Α.Ε.Ι., ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο γεννήθηκαν οι σχετικές οφειλές, γεννάται το πρώτον μετά την έναρξη ισχύος της κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, που προβλέπεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 23 του ν. 4009/2011, όπως η παράγραφος αυτή τροποποιήθηκε με τις περιπτώσεις α` και β` της παραγράφου 1 του άρθρου 27 του ν. 4415/2016 (Α` 159) και την άπρακτη παρέλευση των προθεσμιών που προ- βλέπονται στην περίπτωση β` για την έκδοση και κοινοποίηση των πράξεων επιβολής των οφειλόμενων κρατήσεων. Οι προγενέστερες του χρόνου αυτού διοικήσεις των Α.Ε.Ι. και των αντίστοιχων Ε.Λ.Κ.Ε. δεν ευθύνονται για μη είσπραξη των παραπάνω οφειλών".
Συνεπώς ρητώς ο νομοθέτης αναγνώρισε ότι δεν υφίσταται αρμοδιότητα, άρα ούτε ευθύνη, σε βάρος των μελών των ΕΛΚΕ για το υπό κρίση διάστημα. (Μάλιστα, η σχετική ΥΑ από την έκδοση της οποίας ξεκινά η σχετική αρμοδιότητα και ευθύνη δεν έχει ακόμη εκδοθεί.)
Κατόπιν των ανωτέρω, σαφώς προκύπτει ότι δεν στοιχειοθετείται η παραμικρή υπόνοια παράνομης συμπεριφοράς σε βάρος μου, εφόσον δεν υπήρχε σχετική αρμοδιότητα κατά τον διερευνούμενο χρόνο.
Παρόλα αυτά, για τους λόγους που προεξέθεσα και επειδή θεωρώ ότι προστατεύεται η τιμή του πολιτικού προσωπικού της χώρας όταν θέτουμε τον εαυτό μας στην κρίση της Δικαιοσύνης και δεν δίνουμε ούτε στον πιο κακόπιστο την εντύπωση ότι επιδιώκουμε την έκνομη προστασία μας από τον δικαστικό έλεγχο,
Ζητώ να άρετε την ασυλία μου.