Η Σαουδική Αραβία και οι σύμμαχοί της στον Κόλπο είναι ιδιαίτερα ικανοποιημένοι από την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, την οποία θεώρησαν πολιτική νίκη.
Η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Μπαχρέιν γρήγορα εξέφρασαν τη στήριξή τους στην απόφαση του Τραμπ.
«Η απόφαση του Τραμπ ίσως να μην αρέσει στο Παρίσι και το Λονδίνο, όμως πώς θα αισθάνονταν οι Γάλλοι και οι Βρετανοί αν οι πρωτεύουσές τους απειλούνταν άμεσα από τους Ιρανούς;», διερωτήθηκε ο αρθρογράφος Φάιζαλ Αμπάς στην αγγλόφωνη εφημερίδα της Σαουδικής Αραβίας Arab News, ο τίτλος της οποίας ήταν: «Η συμφωνία είναι νεκρή».
Η σουνιτική Σαουδική Αραβία βρίσκεται εδώ και καιρό σε αντιπαράθεση με το σιιτικό Ιράν, μεταξύ άλλων και σε πολέμους δι’ αντιπροσώπων στη Μέση Ανατολή και αλλού.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας έχει κατηγορήσει το Ιράν ότι χρησιμοποιεί τα οικονομικά κέρδη που αποκομίζει από την άρση των διεθνών κυρώσεων εναντίον του για να αναπτύξει βαλλιστικούς πυραύλους και να στηρίξει οργανώσεις ανταρτών.
Έχει ζητήσει μάλιστα «μια ολοκληρωμένη θεώρηση η οποία δεν θα περιορίζεται στο πυρηνικό του πρόγραμμα, αλλά θα περιλαμβάνει κάθε εχθρική δραστηριότητα» του Ιράν.
Ο Άνουαρ Γκάργας, υπουργός Εξωτερικών των Εμιράτων, έγραψε στο Twitter: «Το Ιράν εξέλαβε τη συμφωνία για το πυρηνικό του πρόγραμμα ως ενίσχυση της περιφερειακής του ηγεμονίας. Ως αποτέλεσμα ενθαρρύνθηκε ένα επιθετικό Ιράν και το βαλλιστικό του πρόγραμμα έγινε τόσο επιθετικό όσο και εξαγώγιμο».
Απηχώντας τις ανησυχίες της Ντόχα και του Ριάντ ο Τραμπ επέκρινε τη συμφωνία διότι δεν αφορούσε το βαλλιστικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, αλλά ούτε τις πυρηνικές της δραστηριότητες μετά το 2025 ή τον ρόλο της στις περιφερειακές συρράξεις.
Άλλες χώρες του Κόλπου, όπως το Ομάν, που ενορχήστρωσε τις επαφές μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ και βοήθησε να ανοίξει ο δρόμος για τη συμφωνία του 2015, δεν έχουν σχολιάσει επισήμως την απόφαση Τραμπ.
Το Κατάρ, που βρίσκεται σε διπλωματική αντιπαράθεση με τη Σαουδική Αραβία και άλλες χώρες της περιοχής, επίσης δεν έχει εκδώσει ανακοίνωση.
«Οι κυβερνήσεις του Ομάν, του Κατάρ και του Κουβέιτ προσπαθούσαν να διατηρούν ρεαλιστικές σχέσεις –οικονομικές και όχι τόσο πολιτικές—με το Ιράν», σχολίασε ο Κρίστιαν Κόους Ούλριχσεν, ειδικός σε θέματα Μέσης Ανατολής στο ινστιτούτο Baker του πανεπιστημίου Rice.
«Είναι πιθανό να υπάρχει ένα αίσθημα ικανοποίησης στο Ριάντ και το Αμπού Ντάμπι επειδή η κυβέρνηση Τραμπ, ή τουλάχιστον ο Λευκός Οίκος, έχει αλλάξει στάση σε ό,τι αφορά την αντιμετώπιση του Ιράν ως απειλή στην περιφερειακή ασφάλεια», πρόσθεσε.
Το Ιράν από την πλευρά του έχει αποκλείσει το ενδεχόμενο να επαναδιαπραγματευθεί τη συμφωνία και έχει απειλήσει να προχωρήσει σε αντίποινα, χωρίς να εξηγήσει τι είδους.
Ίσως να το πράξει υπονομεύοντας τα συμφέροντα της Ουάσινγκτον και των συμμάχων της στη Μέση Ανατολή, ίσως και μέσω της ενίσχυσης της στήριξης που παρέχει η Τεχεράνη στους σιίτες αντάρτες Χούτι στην Υεμένη, πιθανόν προκαλώντας τη στρατιωτική απάντηση της Σαουδικής Αραβίας και των Εμιράτων.
«Υπάρχει πραγματικός κίνδυνος κλιμάκωσης, κυρίως μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ. Αν και οι χώρες του Κόλπου ίσως θέλουν να δουν τις ΗΠΑ και το Ισραήλ να περιορίζουν το Ιράν, δεν πιστεύω ότι επιθυμούν να εμπλακούν οι ίδιες σε μια άμεση αντιπαράθεση. Οι επιπτώσεις θα είναι σοβαρές», δήλωσε ο Ζουστ Χίλτερμαν του International Crisis Group.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ