Θετικά μηνύματα για την Ελλάδα περιλαμβάνει η νέα έκθεση του επικεφαλής της Task Force των Βρυξελλών Χορστ Ράιχενμπαχ που θα δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα.
Στην δεύτερη τριμηνιαία έκθεση του υπερκομισάριου αφού γίνεται αρχικά μια ανασκόπηση της παρουσίας της ομάδας και του έργου στην Ελλάδα, επισημαίνεται ότι βασικός σκοπός είναι η παροχή τεχνικής βοήθειας για να προωθηθεί ένα υγιές και βιώσιμο κανονιστικό περιβάλλον που να στηρίζει την εστιασμένη στις επιχειρήσεις ανάπτυξη και να αντιμετωπίζει τις αδυναμίες της αγοράς κατά αναλογικό και συνεκτικό τρόπο.
Σηειώνεται όμως ότι «για να αποδώσουν πλήρως οι προσπάθειες για την ανάπτυξη αυτής της διοικητικής ικανότητας ενδέχεται να χρειαστεί χρόνος.»
Επισημαίνεται ότι «η Ομάδα Δράσης έχει συμμετάσχει μετά τη σύστασή της στη κατάρτιση και δρομολόγηση αξόνων εργασίας στον τομέα της τεχνικής βοήθειας. Αυτή τη στιγμή συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές σε περισσότερα από 20 έργα τεχνικής βοήθειας σε 9 διαφορετικούς τομείς πολιτικής. Ορισμένοι από αυτούς τους άξονες εργασίας έχουν ήδη τεθεί σε λειτουργία, ενώ άλλοι είναι έτοιμοι να δρομολογηθούν. Επιπλέον, βρίσκονται σε εξέλιξη διερευνητικές συζητήσεις και για άλλα έργα.»
Παράλληλα τονίζεται ότι:
Οι ανάγκες σε τεχνική βοήθεια ομαδοποιούνται κατά κύριο λόγο κατά τομείς πολιτικής (προϋπολογισμός και φορολογία, χρηματοπιστωτικός τομέας, ταμεία συνοχής και γεωργία, επιχειρηματικό περιβάλλον, δημόσιες συμβάσεις και ανταγωνισμός, αγορά εργασίας, δημόσια υγεία, δικαιοσύνη και εσωτερικές υποθέσεις, διοικητική μεταρρύθμιση, ηλεκτρονική διακυβέρνηση, στατιστικά στοιχεία· κοινωνία των πολιτών και κοινωνικοί εταίροι).
Η βοήθεια αυτή μπορεί να λάβει τη μορφή σύντομων αποστολών εμπειρογνωμόνων ή θεματικών συναντήσεων εργασίας στα οποία εθνικές διοικήσεις παρουσιάζουν τις λύσεις τους στους Έλληνες εταίρους τους. Με τον τρόπο αυτό παρέχεται στις ελληνικές αρχές η δυνατότητα να επιλέξουν την κατάλληλη λύση για τις ανάγκες τους.
Η τεχνική βοήθεια μπορεί επίσης να λάβει τη μορφή μονιμότερης στήριξης από συγκεκριμένα Κράτη Μέλη ή οργανισμούς που διαθέτουν εξειδικευμένη τεχνογνωσία. Κάτι τέτοιο θα μπορούσε ενδεχομένως να συνεπάγεται μια πιο μακροπρόθεσμη παρουσία εμπειρογνωμόνων ή τη συνεργασία με τις ελληνικές αρχές για την εξεύρεση τεχνικών λύσεων σε τομείς όπως η ΤΠΕ.
Με βάση την αποκτηθείσα εμπειρία κατά την πρώτη αυτή φάση των εργασιών, μπορούν να διατυπωθούν ορισμένες γενικές παρατηρήσεις:
Οι προσπάθειες για να βελτιωθεί η απορρόφηση και η αποτελεσματικότητα της χρηματοδότησης από πόρους της πολιτικής συνοχής σημείωσαν πρόοδο. Αυτή η διαδικασία απαιτεί στενή συνεργασία πολλών παραγόντων τόσο σε επίπεδο της ελληνικής κυβέρνησης όσο και θεσμικών οργάνων της ΕΕ. Η δημιουργία νέων μέσων χρηματοδότησης συνεπάγεται τη λήψη αποφάσεων σε υψηλό επίπεδο για θέματα πολιτικής καθώς και δημοσιονομικά θέματα. Η επίσπευση των κονδυλίων στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής ή η δημιουργία νέων μέσων χρηματοδότησης απαιτεί συχνά την αναθεώρηση καθιερωμένων τρόπων εκταμίευσης κοινοτικών κονδυλίων. Κάτι τέτοιο προϋποθέτει προσεκτική προετοιμασία και χρόνο.
Συχνά, κατά το σχεδιασμό έργων τεχνικής βοήθειας, πρέπει να γίνει επιλογή μεταξύ της αντιμετώπισης άμεσων, συγκεκριμένων αναγκών (π.χ. που συνδέονται με συγκεκριμένες νομοθετικές ενέργειες ή δεσμεύσεις του ΜΣ) και της επένδυσης σε μια οργανωτική μεταρρύθμιση σε βάθος χρόνου. Η σωστή ισορροπία μεταξύ των δύο επιταγών μπορεί ενίοτε να αποτελεί μία πρόκληση.
Ιδίως, στις περιπτώσεις που χρειάζονται βαθιές διαρθρωτικές και θεσμικές αλλαγές, απαιτείται η συμμετοχή ανώτατων κρατικών παραγόντων, και από την πλευρά του παρόχου τεχνικής βοήθειας, προκειμένου να σημειωθεί η απαραίτητη πρόοδος.
Υπάρχει μεγάλη ζήτηση για εκδηλώσεις, όπως θεματικές συναντήσεις εργασίας και διασκέψεις, με αντικείμενο διάφορα θέματα όπως ο προσδιορισμός και η οριοθέτηση του πεδίου της ζητούμενης τεχνικής βοήθειας, ο συντονισμός της τεχνικής βοήθειας που παρέχεται από διάφορους παρόχους, οι παρουσιάσεις βέλτιστων πρακτικών άλλων Κρατών Μελών ώστε να μπορέσουν οι ελληνικές αρχές να εντοπίσουν τις καταλληλότερες λύσεις για τη διοίκησή τους, και σεμινάρια κατάρτισης για Έλληνες υπαλλήλους.
Από τις προπαρασκευαστικές εργασίες προκύπτει ότι ορισμένες φορές η ελληνική διοίκηση στερείται συστημάτων παρακολούθησης, υποβολής εκθέσεων ή ελέγχου που απαιτούνται για να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή των πολιτικών .
Ορισμένες φορές απαιτούνται συνεχείς επαφές με αρμόδια ελληνικά υπουργεία για την οριστικοποίηση της τεχνικής βοήθειας. Τα έργα για τα οποία απαιτείται συντονισμός των διοικητικών δομών αποτελούν μεγάλη πρόκληση. Οι συντονιστές και οι πάροχοι τεχνικής βοήθειας χρειάστηκαν επίσης χρόνο για να εξοικειωθούν με τις ειδικές επιχειρησιακές προκλήσεις και να προσαρμοστούν σε αυτές. Αυτό είχε ως συνέπεια να απαιτείται περισσότερος χρόνος τον αναμενόμενο για να ξεκινήσει ένα έργο.
Όταν στο πλαίσιο της τεχνικής βοήθειας απαιτείται η χρηματοδότηση έργων, η Ομάδα Δράσης και οι ελληνικές αρχές συνεργάζονται για τον εντοπισμό των διαθέσιμων πόρων στις επιλέξιμες γραμμές του προϋπολογισμού. Αυτό σημαίνει ότι αφού συμφωνηθούν τα θέματα ουσίας των έργων, υπάρχει ακόμη κίνδυνος καθυστερήσεων για όσο διάστημα εκκρεμεί η εξεύρεση συγκεκριμένων λύσεων που είναι σύμφωνες με τις αντίστοιχες νομοθεσίες και κανονιστικές ρυθμίσεις της ΕΕ και της Ελλάδας στα ζητήματα χρηματοδότησης.
3.1. Προϋπολογισμός και φορολογία
Κύριες εξελίξεις:
Από την τελευταία τριμηνιαία έκθεση, οι εργασίες έχουν αποκτήσει αυξημένη δυναμική στους τομείς του προϋπολογισμού, της φορολογίας και της καταπολέμησης μαύρου χρήματος.
Από τα στοιχεία του 2011 προκύπτουν ορισμένα πρώτα ενθαρρυντικά αποτελέσματα, παραδείγματος χάρη σε σχέση με την είσπραξη παλαιότερων ληξιπρόθεσμων φορολογικών οφειλών. Εισπράχθηκαν ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές ύψους 946 εκατ. ευρώ, ενώ ο αρχικός στόχος ήταν 400 εκατ. ευρώ.
Εκτιμάται ότι οι ανεξόφλητες εισπράξιμες ληξιπρόθεσμες φορολογικές οφειλές ανέρχονται στο ποσό των 8 δις ευρώ.
Υπάρχουν άλλοι τομείς στους οποίους επιβάλλεται μεγαλύτερη πρόοδος, π.χ. η καταπολέμηση της φοροδιαφυγής στην οποία επιδίδονται φορολογούμενοι μεγάλου πλούτου και μεγάλες επιχειρήσεις. Αυτά είναι τα θέματα στα οποία θα επικεντρωθεί η τεχνική βοήθεια στους επόμενους μήνες.
Ήδη καταβάλλονται εντονότερες προσπάθειες προκειμένου οι μηχανισμοί καταπολέμησης μαύρου χρήματος να αξιοποιηθούν καλύτερα για την πάταξη της φοροδιαφυγής και προετοιμάζεται σχέδιο τεχνικής βοήθειας.
Ο ρόλος του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους πρέπει να ενισχυθεί για να διασφαλισθεί η σωστή διαχείριση των δημόσιων οικονομικών. Το ΔΝΤ και η TFGR θα συμβάλουν από κοινού στην παγίωση της προόδου στον έλεγχο των δαπανών, καθώς επίσης στη δημιουργία ικανότητας δημοσιονομικής διαχείρισης.
3.1.1. Φορολογική διοίκηση
Στον τομέα της φορολογικής διοίκησης, η κύρια πρόκληση έχει τρία σκέλη:
- βελτίωση της οργάνωσης της φορολογικής διοίκησης, μέσω της λειτουργικής αναβάθμισης των κεντρικών υπηρεσιών, της συγκρότησης λειτουργίας εσωτερικού ελέγχου, της μείωσης του αριθμού των κατά τόπους εφοριών και της ενίσχυσης της υποχρέωσης λογοδοσίας τους·
- ενίσχυση της ανεξαρτησίας, μέσω της εκχώρησης από το υπουργικό στο διοικητικό επίπεδο του ελέγχου επί των κύριων επιχειρησιακών δραστηριοτήτων και των αποφάσεων που αφορούν τη διαχείριση ανθρώπινων πόρων, προκειμένου να μειωθεί η εξάρτηση της φορολογικής διοίκησης από το πολιτικό επίπεδο·
- παροχή σύγχρονων μεθόδων εργασίας (π.χ. ανάλυση κινδύνων, νέες τεχνικές φορολογικών ελέγχων, νέες μέθοδοι είσπραξης φόρων) στην εξορθολογισμένη και πιο ανεξάρτητη φορολογική διοίκηση που θα προκύψει με αυτό τον τρόπο, προκειμένου να βελτιωθεί ο όλος μηχανισμός είσπραξης φόρων και να ενισχυθεί η πάταξη της φοροδιαφυγής.
- Διαβάστε όλη την έκθεση της Task Force εδώ