Η May Roosevelt είναι μια ιδιαίτερη περίπτωση στο χώρο της ελληνικής ηλεκτρονικής μουσικής. Βιολίστρια με κλασικές σπουδές, γνώρισε τυχαία κι «ερωτεύτηκε» το theremin, ένα ιδιόμορφο όργανο που δημιουργεί «απόκοσμους» ήχους με ηλεκτρομαγνητικά κύματα και έγινε μέλος των Loveboat Orchestra -από τα νέα θεσσαλονικιώτικα σχήματα που ξεχώρισαν πριν από καναδυο χρόνια. Η πορεία της από τότε είναι σταθερά ανοδική. Από το 2009 που κυκλοφόρησε το πρώτο άλμπουμ της «Panda, A Story About Love And Fear», μέχρι τη νέα της δουλειά με τίτλο «Haunted», μεσολάβησαν πολλά: συμμετοχές σε σημαντικές μουσικές ευρωπαϊκές διοργανώσεις, ζωντανές εμφανίσεις που κέρδισαν τις εντυπώσεις, συνεργασίες με Έλληνες μουσικούς αλλά και άπειρη δουλειά που φάνηκε στην εξέλιξή της. Ο James Pants (ένα από τα «αστέρια» της αμερικάνικης hip hop εταιρίας Stones Throw) στο workshop του στην Αθήνα μίλησε γι’ αυτή με πολύ κολακευτικά λόγια, ενώ στην Ιαπωνία είναι ιδιαίτερη αγαπητή. Στο «Haunted», που μόλις κυκλοφόρησε, επιχειρεί να δώσει μια άλλη διάσταση στην παραδοσιακή μουσική φτιάχνοντας 8 ηλεκτρονικές συνθέσεις, με το theremin να μιμείται τη χροιά παραδοσιακών οργάνων (από κλαρίνο και γκάιντα μέχρι ποντιακή λύρα) και να δημιουργεί το ρυθμό του εκάστοτε χορού: τσάμικο, κότσαρι, ζεϊμπέκικο ή καλαματιανό. Το αποτέλεσμα είναι πολύ ενδιαφέρον, μια φρέσκια ματιά στα παραδοσιακά μοτίβα και ήχος οικείος που σε κερδίζει από την πρώτη ακρόαση. Photo: Freddie F.
Συνάντησα τη May στο Σύνταγμα, λίγη ώρα πριν τη φωτογράφιση στον Εθνικό Κήπο. Είχε έρθει στην Αθήνα με αφορμή την εμφάνισή της στο 4FASHIONSHAKE III που είχε διοργανώσει το Ozon, όπου παρουσίασε το τσάμικο «Chasm» με μεγάλη επιτυχία. Κάναμε βόλτες μέσα στο πάρκο, πόζαρε μπροστά στα κρι κρι και στη συνέχεια… ξεθεωθήκαμε στο ποδαρόδρομο. Διασχίσαμε χιλιόμετρα περπατώντας στο κέντρο, τρώγοντας μιλφέιγ και συζητώντας για ένα σωρό πράγματα, σημαντικά κι ασήμαντα. Η εντύπωση που σου δίνει όταν τη πρωτοσυναντήσεις είναι ενός απρόσιτου και κλειστού ανθρώπου, κάπως απόμακρου, που δύσκολα μπορείς να προσεγγίσεις. Δεν ισχύει. Η ίδια παραδέχεται ότι δεν της αρέσει να μιλάει πολύ: «Πάντα στις παρέες ήμουν αυτή που άκουγε», λέει, δηλώνοντας ότι ήταν «από μικρή μοναχική». Μιλάει σιγά και στην αρχή ήταν πολύ συγκρατημένη. Την ώρα που καθίσαμε στο Ginger στην πλατεία Εξαρχείων, ο δυνατός αέρας και οι φωνές των διπλανών δυσκόλευαν την κουβέντα ακόμα πιο πολύ κι ήμουν σίγουρος ότι δεν θα μπορούσα να ακούσω τίποτα απ’ όσα έγραφε το μαγνητοφωνάκι. Ο πάγος έσπασε σχολιάζοντας το καταπληκτικό μιλφέιγ με τις φράουλες που της θύμιζε τούρτα γενεθλίων, της έφερνε στο μυαλό δηλαδή ωραίες αναμνήσεις από τότε που ήταν παιδί. «Τα γενέθλιά μου είναι στις αρχές Φεβρουαρίου», λέει, «και πάντα ήταν ωραία, γιατί συνήθως ήταν Απόκριες και όλοι έρχονταν μασκαρεμένοι. Δεν μου αρέσουν καθόλου οι γιορτές, ειδικά τα Χριστούγεννα. Μόνο το Πάσχα μου αρέσει, και μόνο αν πάω στο χωριό μου στα Γρεβενά. Μία φορά που έτυχε να μείνω στη Θεσσαλονίκη δεν κατάλαβα τίποτα. Είναι διαφορετικά εκεί, γιατί όλο το χωριό μαζεύεται στην εκκλησία. Πιο μικροί στολίζαμε και τον Επιτάφιο. Από τότε που κατάλαβα ότι μου έλεγαν ψέματα και δεν υπάρχει Αη-Βασίλης, ξενέρωσα». Ψέματα λες;
Προσπαθώ να μη λέω, αλλά λέω. Στις σχέσεις μου όμως θέλω να είμαι ειλικρινής. Την κουβέντα μας διακόπτουν Πακιστανοί πλανόδιοι που προσπαθούν επίμονα να μας πουλήσουν λουλούδια, φακούς και ανεμιστηράκια, επαναλαμβάνοντας «πάρε κάτι φίλε, δεν έχει φαγητό». Σχολιάζουμε την κατάσταση στο κέντρο που έχει αρχίσει να ξεφεύγει απ’ τον έλεγχο, τους δεκάδες ζητιάνους με πόστο και τους παράνομους μικροπωλητές. «Όποιος βγαίνει στο δρόμο και αναγκάζεται να απλώσει το χέρι του, δε νομίζω ότι το κάνει επειδή του αρέσει», λέει. «Δεν είναι απαραίτητα τεμπέληδες. Μακάρι να είχαμε όλοι ίσα-ίσα για φαγητό, τουλάχιστον τα απαραίτητα».Τι θα περιόριζες πρώτα απ’ όλα αν δεν είχες λεφτά;
«Γιατί, νομίζεις ότι έχω λεφτά; Τα πάντα μπορείς να περιορίσεις. Ακόμα και το φαγητό. Μπορείς να τρως πιο φτηνά πράγματα, να τα φτιάχνεις εσύ, να ψωνίζεις από πιο φτηνά μέρη. Το μόνο καλό της κρίσης είναι ότι προσπαθείς να ζήσεις χωρίς τα περιττά. Γενικά, ποτέ δεν ήμουν τύπος που κάνει άσκοπα έξοδα, δεν έβγαινα συχνά για φαγητό, δεν είχα ποτέ πολλά έξοδα διασκέδασης».Τι σου αρέσει πολύ να κάνεις;
«Μου αρέσει πολύ να κολυμπάω. Αισθάνομαι πιο άνετα μέσα στο νερό. Έχω ένα υποβρύχιο mp3 player και ο μόνος λόγος για τον οποίο ανυπομονώ να πάω διακοπές είναι για να κάνω βουτιές και να ακούω μουσική». Πες μου και κάτι που αισθάνεσαι να σε προσβάλλει. Τι σε ενοχλεί;
«Τίποτα δεν προσβάλλει την αισθητική μου. Δεν νιώθω να προσβάλλομαι από τις επιλογές των άλλων όταν δεν με αφορούν άμεσα. Συνήθως με απασχολούν περισσότερο ζητήματα ηθικής, όπως για παράδειγμα η εικόνα μιας ανάπηρης γυμνής γυναίκας που είδα στο μπλογκ σου. Δεν με προσβάλλει, αλλά με προβληματίζει».Κι εμένα με προβληματίζει ο φασισμός της ομορφιάς. Ποια είναι η φιλοσοφία σου στη ζωή;
«Πίστη, ελπίδα, αγάπη».Ποιος είναι ο λόγος που ασχολείσαι με τη μουσική;
«Ασχολούμαι με την μουσική γιατί δεν μπορώ να κάνω αλλιώς. Είναι μια τάση που είχα από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου. Η μουσική με βοηθά να ονειρεύομαι, και είναι πολύ σημαντικό για μένα αυτό. Δεν εννοώ όνειρα για το μέλλον. Εννοώ τους φανταστικούς κόσμους, το ιδιαίτερο περιβάλλον που μου δίνεται η δυνατότητα να δημιουργήσω μέσω της μουσικής. Όταν γράφω ή παίζω μουσική πολλές φορές ξεχνάω τι συμβαίνει τριγύρω, γεγονός λυτρωτικό, και άλλες φορές ή μουσική λειτουργεί ως διέξοδος στις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου, αλλά και ως μέσο έκφρασης των συναισθημάτων μου. Όσο βελτιώνω την τεχνική μου στο theremin, τόσο καλύτερα εκφράζομαι. Σαν να μαθαίνω να μιλάω πάλι από την αρχή. Μόνο που σε αυτή τη γλώσσα δεν υπάρχουν λέξεις, αλλά αλληλουχίες ήχων που αντιστοιχούν σε όσα οι λέξεις δεν μπορούν να εκφράσουν».Έχεις σπουδάσει μουσική;
«Έχω σπουδάσει βιολί 8 χρόνια. Από την πρώτη γυμνασίου. Είναι περίεργος ο τρόπος που ξεκίνησα, γιατί εγώ το ζήτησα, δεν με έστελναν οι γονείς μου και επέμενα. Ήθελα τόσο πολύ να μάθω βιολί, που πήρα μόνη μου τηλέφωνο σε αγγελία που έλεγε ‘πωλείται βιολί’, είπα ‘γειά σας, ενδιαφέρομαι να αγοράσω το βιολί που πουλάτε’ και κανόνισα συνάντηση. Όταν γύρισε η μαμά μου στο σπίτι την πήρα να πάμε να το δούμε. Και με πήγε, τι να κάνει; Όταν φτάσαμε εκεί το ‘έπαιξα’ ότι ξέρω βιολί κι ας μην είχα ξαναπιάσει ποτέ στα χέρια μου. Μου το έδωσε μάλιστα στο σπίτι ο άνθρωπος να δοκιμάσω. Ένιωθα μια περηφάνια. Τελικά, δεν μου αγόρασαν αυτό, πρέπει ότι ήταν πολύ ακριβό, ο πατέρας μου μού πήρε ένα καινούργιο. Θα πρέπει να σκεφτόταν ότι ήταν από αυτές τις πρόσκαιρες παιδικές επιθυμίες που περνάνε μετά από λίγο καιρό…»Τώρα τι λένε;
«Τώρα τους αρέσει αυτό που κάνω, με στηρίζουν και εύχονται να είμαι ευτυχισμένη».Υπάρχει ευτυχία;
«Φυσικά και υπάρχει. Συνήθως μπορείς να τη βρεις στις αναμνήσεις, σπανιότερα στο παρόν και σίγουρα στο μέλλον».Το theremin πώς προέκυψε; Σε είχα πρωτοδεί να παίζεις στο Vinyl Microstore και ήταν πολύ περίεργη εικόνα.«Δεν το βρίσκω περίεργο. Ένας πολύ καλός μου φίλος, ο Epavlis Pavlakis, το είχε αγοράσει. Πήγα μια μέρα στο σπίτι του και μου είπε έχω να σου δείξω κάτι φοβερό, το είδα και έπαθα πλάκα. Εκείνη την πρώτη φορά απλά είχα ακουμπήσει το χέρι μου και άκουσα τον ήχο. Κόλλησε το μυαλό μου. Την επόμενη φορά ασχολήθηκα πιο πολύ και όταν έφυγε για εράσμους στο Άμστερνταμ του ζήτησα να μου το αφήσει». Ο ήχος του «Ηaunted» είναι πιο προσιτός από του «Panda», θεωρείς ότι έφτιαξες έναν ποπ δίσκο;Δεν τον θεωρώ ποπ δίσκο. Δεν νομίζω δηλαδή ότι θα μπορούσε να γίνει επιτυχία. Βέβαια απευθύνεται σε όλο τον κόσμο και όχι σε μια ελίτ, αλλά κάποιοι έχουν χαρακτηρίσει τον ήχο μου βαρύ για το μεγάλο κοινό. Δεν είναι ο ήχος που θα ακούσεις στο ραδιόφωνο, μέσα σε ένα ταξί. Το χασάπικο είναι ίσως πιο ποπ, είναι έτσι η φόρμα του, πιο συνηθισμένο, επειδή παίζει τέτοια το ραδιόφωνο. Το καλαματιανό ή το κότσαρι είναι πιο δύσκολα ακούσματα. Πώς κι ασχολήθηκες με την παραδοσιακή μουσική;
«Τυχαία. Ήμουν στο Λονδίνο, ήθελα να γράψω ένα κομμάτι και μου βγήκε το ζεϊμπέκικο. Βαρύ κι ασήκωτο. Μετά, όταν αποφάσισα ότι ο δίσκος θα είχε αυτό το concept, άρχισα να μελετάω παραδοσιακά κομμάτια. Εκατοντάδες. Την εποχή που έγραφα τα δικά μου τα χόρευα κιόλας, είχα ένα χαρτί με τα βήματα του κάθε χορού και τα δοκίμαζα με το τέμπο. Τα έχω χορέψει όλα τα κομμάτια μου. Αυτό που με ενδιέφερε όταν τα έφτιαχνα ήταν η απόδοση του συναισθήματος που γεννάει ο κάθε χορός στον άνθρωπο που τον χορεύει. Έψαξα και ερεύνησα πολύ προσεκτικά την ιστορία και τη φυσιογνωμία του κάθε χορού πριν φτιάξω τα κομμάτια μου». Θα τον χαρακτήριζες ελληνικό τον ήχο σου; Αν δηλαδή κάποιος ανυποψίαστος τον ακούσει μπορεί να εντοπίσει το ελληνικό στοιχείο;
«Δεν νομίζω. Λίγο οι μελωδικές γραμμές μπορείς να πεις ότι είναι ελληνικές». Πες μου για τον τίτλο του δίσκου (Haunted=στοιχειωμένος). Έχει καμιά σχέση με το κίνημα της hauntology;«Όχι, δεν έχει καμία σχέση με το κίνημα της hauntology, απλά βρήκα διαβάζοντας αυτό τον όρο -και τι σημαίνει στην ουσία- ότι έχει μια φιλοσοφία. Τι είναι το φάντασμα, όπως διατυπώθηκε από τον Ντεριντά (τα φαντάσματα δεν εμφανίζονται, επιστρέφουν). Τα κομμάτια μου είναι σαν φαντάσματα των παραδοσιακών χορών που εμφανίζονται σήμερα με άλλο πρόσωπο. Σε καμιά περίπτωση όταν έγραφα τα κομμάτια δεν είχα στο μυαλό μου κάτι σκοτεινό ή στοιχειωμένο και σίγουρα δεν είχα τα φαντάσματα. Αυτό έγινε πολύ μετά, κι ο τίτλος είναι μόνο εννοιολογικός, δεν έχει καμία σχέση με τον ήχο». Ποιες είναι αντιδράσεις για το δίσκο μέχρι στιγμής;
«Στο εξωτερικό έχουν γράψει τα καλύτερα και είναι συγκινητική η ανταπόκριση από την Ιαπωνία. Την πρώτη μέρα που τον έβγαλα είχα τρεις παραγγελίες από Ιάπωνες! Ένας μάλιστα δημοσιογράφος, DJ και ιδιοκτήτης δισκογραφικής που επικοινώνησε μαζί μου μού ζήτησε να του προτείνω ελληνικούς δίσκους με ζεϊμπέκικα. Αυτό το θεωρώ μεγάλη επιτυχία. Στην Ελλάδα οι αντιδράσεις δεν ήταν και πολύ θερμές». Σε ενοχλεί η κριτική;
«Όχι, δεν με ενοχλεί. Αυτή είναι η δουλειά των κριτικών. Ο καθένας έχει την άποψή του. Εγώ κατέθεσα αυτό που έχω φτιάξει κι ας το κρίνει όποιος θέλει. Κι ο ακροατής έχει άποψη». Διαβάζεις γνώμες κριτικών για να αγοράσεις ή να ψάξεις κάτι;
«Ποτέ. Γενικά, με τη μουσική έχω μια περίεργη σχέση. Δεν είμαι από αυτούς που κατεβάζουν ό,τι άλμπουμ κυκλοφορεί για να το ακούσουν. Και ακούω πράγματα που είναι άσχετα με τη μουσική που φτιάχνω. Μπορεί να ακούσω ένα κομμάτι σε ένα μπαρ ή στο σπίτι ενός φίλου και να πάθω πλάκα, ή να με αφήσει εντελώς αδιάφορη. Αν μου αρέσει πολύ, θα το ψάξω. Δεν έχω μανία με τη μουσική και η δισκοθήκη μου είναι πολύ μικρή. Αγοράζω πολύ συγκεκριμένους και λίγους δίσκους: Michael Jackson, Bjork, Massive Attack, Residents, αυτά. Τα ελληνικά τα ακούω περισσότερο από το ίντερνετ, MySpace ή soundcloud, αλλά χρειάζομαι χρόνο για να ακούσω κάτι. Μπορεί να πάρω δίσκο και να ακούω ένα κομμάτι για εβδομάδες, το ίδιο κομμάτι αν μου αρέσει πολύ, δεν έχω λαγνεία με τη μουσική. Από μικρή το είχα αυτό, είχα θυμάμαι ένα CD Brahms το οποίο ούτε ξέρω πόσα χρόνια το άκουγα. Από την πρώτη γυμνασίου… Και τώρα μου αρέσουν πολύ η Beyonce, ο Kanye West, ο Timbaland…»Ποιος είναι ο καλύτερος δίσκος που άκουσες τελευταία;
«H τελευταία κυκλοφορία του Mujuice, το "Downshifting". Είναι ένας Ρώσος που γνώρισα στο Redbull Music Academy και είναι καταπληκτικός. Είναι πιο ποπ σ’ αυτό το δίσκο που τραγουδάει στα ρώσικα. Παίζω theremin σε ένα κομμάτι του. Έχω τραγουδήσει κι εγώ στα ρώσικα στο Μέγαρο Μουσικής της Θεσσαλονίκης. Είχε κάνει η δασκάλα μου της μουσικής -που είναι Ρωσίδα- και κάποιες φίλες της μια εκδήλωση για παλινοστούντες Έλληνες και χόρεψα και τραγούδησα ντυμένη με τις παραδοσιακές τους φορεσιές και παίζοντας κουτάλια για κρουστά…»Γιατί κυκλοφόρησες μόνη σου το δίσκο, δεν σε ενδιέφερε να πας σε κάποια εταιρία;
«Δεν με ενδιέφερε, ήθελα να τον βγάλω μόνη μου για να δω τη δύναμή μου. Το κόστος είναι γνωστό, αλλά για κάθε τι που σου αρέσει μπορείς να μαζέψεις λεφτά και να το κάνεις. Ήθελα να έχω τον απόλυτο έλεγχο και στο artwork και στο περιεχόμενο και σε όλα». Το artwork το έφτιαξες μόνη σου;«Ναι, και μου πήρε πολύ καιρό να καταλήξω, γιατί δεν είναι εύκολο να σχεδιάσεις κάτι για τον εαυτό σου. Έχεις άπειρες επιλογές, όσο μεγάλη είναι η φαντασία σου. Ήθελα να κάνω κάτι με περίεργα υλικά και συνειδητοποίησα ότι το χάλκινο πάνω στο μαύρο θυμίζει αρχείο ελληνικό αγγείο. Θυμίζει και σαπούνι Ερμής, αλλά δεν το ήξερα όταν το έφτιαχνα. Άρχισα να μελετάω αρχαία ελληνικά σχέδια και αρτ ντεκό και βρήκα αυτόν τον μαίανδρο που είναι λίγο ψυχεδελικός…»Ποιο είναι το πιο μεγάλο σου όφελος από την ασχολία σου με τη μουσική;
«Τα ταξίδια και οι γνωριμίες με ενδιαφέροντες ανθρώπους και διαφορετικές κουλτούρες».Υπάρχει κάποιος ή κάτι που σου άλλαξε με κάποιον τρόπο τη ζωή;
«Καμία συνάντηση δεν έχει την δύναμη της αλλαγής, αν δεν έχουν δημιουργηθεί ήδη οι συνθήκες για αυτή. Φυσικά, υπάρχουν γεγονότα που επηρεάζουν τη ζωή του καθένα, χωρίς να αποτελούν συνειδητές ή ασυνείδητες επιλογές. Οι προσωπικές όμως λεπτομέρειες, παρότι συνήθως βοηθάνε στην κατανόηση ενός έργου, μπορεί να υποβιβάζουν ή να εξυψώνουν έναν καλλιτέχνη χωρίς ιδιαίτερο λόγο. Η δύναμη ενός έργου βρίσκεται πάνω από τον δημιουργό του».Να κλείσουμε με μια κλισέ ερώτηση: θέλεις να μου κάνεις ένα σχόλιο για την κρίση;
«Πιστεύω ότι δεν μπορείς να περιορίσεις τα όνειρα των ανθρώπων. Όσο κι αν προσπαθήσεις, θα συνεχίσουν να ονειρεύονται. Ελπίζω να μην φτάσουμε στο σημείο να μην μπορούμε να ονειρευτούμε τίποτα…» www.mayroosevelt.com