«Επιχείρηση Εκδίκηση» ήταν η κωδική ονομασία της επιχείρησης, που ανατέθηκε τη νύχτα της 17ης προς 18 Απριλίου του 1943 στους Αμερικανούς πιλότους της βάσης Henderson Filed στις Νήσους Σολομώντος.
Κι αυτό γιατί ο σκοπός της ήταν να πάρουν οι Αμερικανοί το αίμα τους πίσω για την ιαπωνική επίθεση στο Περλ Χάρμπορ τον Δεκέμβριο του 1941. Στόχος της “Operation Vengeance” ήταν ο άνθρωπος που σχεδίασε και διέταξε την επίθεση, ο επικεφαλής του Ιαπωνικού στόλου, ναύαρχος Ισορόκου Γιαμαμότο.
Γόνος οικογένειας σαμουράι, που είχαν περιέλθει σε φτώχεια αποφοίτησε με άριστα από την ακαδημία του Αυτοκρατορικού Πολεμικού Ναυτικού και άλλαξε το επώνυμό του από Τακάνο σε Γιαμαμότο, όταν υιοθετήθηκε από την ομώνυμη πανίσχυρη φατρία , που του εξασφάλισε μια θέση στην ελίτ της ιαπωνικής αυτοκρατορίας. Έμαθε αγγλικά κι έγινε ναυτικός ακόλουθος στην ιαπωνική πρεσβεία στις ΗΠΑ, που θαύμαζε. Πολέμησε το 1905 ως νεαρός αξιωματικός στη ναυμαχία της Τσουσίμα, όπου οι Ιάπωνες βύθισαν τον τσαρικό στόλο και ως ναύαρχος φρόντισε για τη ναυπήγηση ενός πανίσχυρου στόλου, φόβητρου για τα εχθρικά πολεμικά σκάφη.
Αν και ο Γιαμαμότο δεν έτρεφε ψευδαισθήσεις για τις πιθανότητες επιτυχίας της χώρας του σε μια αναμέτρηση με τις υπέρτερες ΗΠΑ και τάχθηκε ενάντια σε μια επίθεση, όταν ελήφθη η απόφαση για πόλεμο, έδωσε όλες του τις δυνάμεις για το σχεδιασμό και την εκτέλεση της επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ.
Η επιτυχία της θεαματικής επιδρομής της 7ης Δεκεμβρίου του 1941 κατά του αμερικανικού στόλου του Ειρηνικού τον μετέτρεψε από τη μια μέρα στην άλλη σε ήρωα στην πατρίδα του και υπ’ αριθμόν ένα εχθρό του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ.
Όμως οι Σύμμαχοι έθεσαν τέλος στις ιαπωνικές βλέψεις με τις Ναυμαχίες στη Θάλασσα των Κοραλίων τον Μάιο του 1942, του Μίντγουεϊ έναν μήνα αργότερα και τις μάχες στο Γκουανταλκανάλ.
Ακόμη και τότε, όμως, ο Γιαμαμότο θεωρείτο ήρωας στην Ιαπωνία.
Στις 14 Απριλίου του 1943 οι μυστικές υπηρεσίες των ΗΠΑ, που είχαν σπάσει στο μεταξύ τους ιαπωνικούς κώδικες επικοινωνίας, «έπιασαν» ένα σήμα που αποκάλυπτε το ακριβές πρόγραμμα του Ιάπωνα ναυάρχου. Ο Γιαμαμότο ανακοίνωνε την επίσκεψή του σε βάση του στόλου στο Bougainville στις βόρεις Νήσους του Σολομώντος, θέλοντας να τονώσει το καταρρακωμένο από την ήττα στο Γκουανταλκανάλ ηθικό των στρατιωτών.
Οι Αμερικανοί πληροφορήθηκαν επακριβώς όχι μόνον τα δρομολόγια και τους χρόνους των πτήσεων, αλλά και τον αριθμό των καταδιωκτικών που θα συνόδευαν τα δύο μεταπόιημένα βομβαρδιστικά τύπου Mitsubishi G4M, που θα μετέφεραν τον Ναύαρχο και τους επιτελείς του. Ο διοικητής του Αμερικανικού Στόλου του Ειρηνικοπύ, Τσέστερ Γ. Νίμιτς, αντιλήφθηκε την ευκαιρία που του παρουσιαζόταν να εξουδετερώσει μια και καλή τον πιο επικίνδυνο αντίπαλό του, και έδωσε την εντολή να αρχίσουν οι σχετικές προετοιμασίες.
Οι Αμερικανοί διέθεταν μαχητικά Lockheed P-38 Lightning, που μπορούσαν με πρόσθετα ρεζερβουάρ να καλύψουν την απόσταση των 650 χλμ από το Γκουανταλκανάλ προς το Bougainville και να επιστρέψουν, μόνον που τα ιαπωνικά Mitsubishi A6M Zero ήταν υπέρτερα στις αερομαχίες. Γι’ αυτό και σχεδίασαν μια διαδρομή που επέτρεπε στα καταδιωκτικά τους να αποφύγουν ιαπωνικές βάσεις και να εμφανιστούν στο Bougainville αφού θα είχαν ήδη αποχωρήσει τα Zero.
Ντοκιμαντέρ για την «Επιχείρηση Εκδίκηση» με υλικό από τις κυβερνήσεις ΗΠΑ και Ιαπωνίας (βίντεο: YouTube)
Έτσι, στις 18 Απριλίου του 1943, 18 αμερικανικά μαχητικά μεγάλων αποστάσεων απογειώθηκαν από τη βάση Χέντερσον για να φέρουν σε πέρας τη ριψοκίνδυνη, μυστική αποστολή. Τα τέσσερα εξ’ αυτών επρόκειτο να αναλάβουν την επίθεση κατά των βομβαρδιστικών του Γιαμαμότο και τα υπόλοιπα θα παρείχαν κάλυψη. Για να μην τα εντοπίσουν τα εχθρικά ραντάρ πετούσαν μόλις 10 μέτρα πάνω από τη θάλασσα επί δυόμιση ώρες μέχρι να φθάσουν στο στόχο. Γύρω στις 09:40 οι Αμερικανοί είδαν το ιαπωνικό σμήνος να πλησιάζει το Bougainville. Τα Ζero είχαν ήδη πάρει το δρόμο της επιστροφής κι έτσι δύο Lightnings επιτέθηκαν αμέσως, αφού τα άλλα δύο παρουσίασαν μηχανικά προβλήματα. Τα ιαπωνικά βομβαρδιστικά χωρίς καμία θωράκιση δεν είχαν καμία τύχη. Τα πολυβόλα των Lightinings τα «γάζωσαν» στην κυριολεξία.
Το αεροσκάφος του Γιαμαμότο έπεσε στη ζούγκλα, το άλλο με τους επιτελείς του στη θάλασσα.
Οι Αμερικανοί κράτησαν μυστικό το επίτευγμά τους, αφού αν το ανακοίνωναν θα αποκάλυπταν ότι είχαν σπάσει τους γιαπωνέζικους κωδικούς επικοινωνίας. Αργότερα είπαν ότι τυχαία βρέθηκε ο Γιαμαμότο μπροστά στα μαχητικά τους. Αλλά και το Ιαπωνικό πολεμικό Ναυτικό απέκρυψε αρχικά τον θάνατο του Γιαμαμότο για να μην πάθει σοκ η κοινή γνώμη της χώρας, αλλά και για να μην εξευτελιστούν απέναντι στους αντιπάλους τους στρατηγούς του αυτοκρατορικού στρατού ξηράς, που προήλαυνε στην Κίνα.
Ο Ισορόκου Γιαμαμότο ήταν παντρεμένος με την Ρέικο Μαχάσι και είχαν τέσσερα παιδιά. Για πολλούς Ιάπωνες ο θάνατός του σήμανε την αρχή του τέλους της Αυτοκρατορίας.
Ο τάφος του βρίσκεται στο Τόκιο, κι ακόμη και σήμερα θεωρείται εθνικός ήρωας στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου.
Πηγές: Wikipedia, Die Welt, Warhistoryonline.com