Πόσες φορές δεν έχεις χαζέψει τις απίστευτες εικόνες που «συλλαμβάνουν» οι κάμερες των επαγγελματιών φωτογράφων; Και πόσες φορές δεν έχεις αναρωτηθεί γιατί εσύ δεν μπορείς να τραβήξεις ούτε μία αξιόλογη φωτογραφία;
Είναι πολλές οι στιγμές που προσπάθησες να αποτυπώσεις ένα μαγευτικό ηλιοβασίλεμα ή το χαμόγελο των παιδιών σου. Τις περισσότερες όμως εξ αυτών, οι εικόνες ήταν θολές, κουνημένες ή με κακό φωτισμό. Και το αποτέλεσμα δεν ήταν αυτό που ονειρευόσουν.
Μήπως, λοιπόν, ήρθε η ώρα να περάσεις σε «σοβαρές» φωτογραφικές μηχανές; Ναι, αλλά ποιες είναι αυτές; Φυσικά, οι κάμερες DSLR (digital single-lens reflex).
Γιατί δεν μπορώ να βγάλω τέλειες φωτογραφίες;
Είναι σαν να ρωτάς «γιατί δεν μπορώ να ζωγραφίσω τέλειους πίνακες». Σίγουρα, αν ξέρεις τι κάνεις, μια επαγγελματική φωτογραφική μηχανή μπορεί να σε βοηθήσει να βγάλεις πολύ καλές φωτογραφίες, αλλά αν είσαι αρχάριος, ακόμη και με την πιο ακριβή φωτογραφική μηχανή, δεν πρόκειται να βγάλεις την τέλεια φωτογραφία.
Αν μέχρι τώρα έβγαζες φωτογραφίες με το κινητό σου, ή έστω με μια απλή compact, τότε πιθανώς θα έχεις παρατηρήσει πως, σε αρκετές περιπτώσεις, οι φωτογραφίες που βγάζεις δεν είναι αυτό που περίμενες. Αν κάτσεις και κοιτάξεις τις φωτογραφίες σου, και τις ξεχωρίσεις σε «καλές» και «κακές», τότε θα παρατηρήσεις πως οι περισσότερες «καλές» έχουν βγει σε εξωτερικό χώρο, με πολύ καλό φωτισμό, με ακίνητο ή σταθερό θέμα, ενώ οι «κακές» ως επί το πλείστον είναι σε εσωτερικό χώρο, με χαμηλό φωτισμό, ή με έντονη κίνηση. Ο λόγος είναι πως, στη δεύτερη περίπτωση, η κάμερα αυξάνει την ευαισθησία του αισθητήρα και το χρόνο λήψης, αυξάνοτας ταυτοχρόνως τον θόρυβο, οδηγώντας σε φωτογραφίες με «κόκκο» και πιθανώς θολές λόγω κίνησης. Αντιθέτως, όταν υπάρχει πολύ φως, η ευαισθησία του αισθητήρα μένει σε χαμηλά επίπεδα και ο χρόνος λήψης είναι πολύ μικρός, επομένως ο θόρυβος είναι ελάχιστος ενώ τα θέματα βγαίνουν πολύ καθαρά.
Σε γενικές γραμμές, οι λόγοι για μια κακή φωτογραφία μπορεί να συνοψιστούν στα εξής:
• κακός φωτισμός
• κακό θέμα
• κακή σύνθεση
• κακή τεχνική
• έλλειψη δημιουργικότητας
Ας δούμε, όμως, τα πλεονεκτήματα που προσφέρουν οι μηχανές DSLR και που τις κάνουν και ξεχωρίζουν από τις υπόλοιπες.
• Αλλαγή φακών. Οι μηχανές compact και τα smartphones έχουν έναν φακό για όλες τις δουλειές. Αντίθετα, οι DSLR έχουν βάση και μπορείς να αλλάξεις φακό. Το χαρακτηριστικό αυτό είναι σημαντικό, διότι μπορείς να προσαρμόσεις τον κατάλληλο φακό για την εκάστοτε δουλειά, ενώ υπάρχουν και πολλά μοντέλα από τρίτους κατασκευαστές. Η επιλογή του κατάλληλου φακού οδηγεί σε καλύτερες φωτογραφίες, ενώ όταν μάθεις να τους χρησιμοποιείς σωστά, μπορείς να «παίξεις» και με άλλες παραμέτρους που εξαρτώνται από αυτούς, όπως το βάθος πεδίου ή το επονομαζόμενο «bokeh».
• Καλύτερη ποιότητα εικόνας. Οι DSLR έχουν πολύ μεγαλύτερους αισθητήρες από τις απλές compact, και πάρα πολύ μεγαλύτερους, σε σύγκριση με αυτούς που βρίσκουμε στα smartphones. Για να έχεις μια ιδέα για το μέγεθος, ο αισθητήρας ενός smartphone δεν είναι μεγαλύτερος από 2-3 χιλιοστά, ενώ σε μια DSLR είναι φτάνει τα 3,6×2,4 εκατοστά! Αυτό σημαίνει πως έχει πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια για κάθε pixel, κάτι που οδηγεί σε πολύ λιγότερο θόρυβο και πολύ μεγαλύτερη ευαισθησία, άρα και μεγαλύτερες ταχύτητες λήψης και καλύτερη ποιότητα. Επίσης, οι φακοί τους είναι πολύ μεγαλύτεροι, το οποίο σημαίνει πως “συλλέγουν” πολύ περισσότερο φως.
• Ταχύτητες κλείστρου και εστίασης. Οι DSLR μπορούν να εστιάσουν πάρα πολύ γρήγορα και να πάρουν πολλές φωτογραφίες ανά δευτερόλεπτο. Αντίθετα με τις compact και τα κινητά, που θέλουν αρκετά δευτερόλεπτα να εστιάσουν, οι DSLR έχουν προηγμένα συστήματα εστίασης και φακούς που εστιάζουν σε χιλιοστά του δευτερολέπτου, επιτρέποντάς σου να πάρεις λήψεις σε εντόνως κινούμενα θέματα, πχ αγώνες ή απλά ένα πουλί σε πτήση.
• Βλέπεις τι τραβάς. Οι DSLR είναι κατασκευασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε αυτό που βλέπεις από το σκόπευτρο είναι αυτό που περνά μέσα από τον φακό, και επομένως, αυτό που θα βγει στη φωτογραφία. Αν και η χρήση του live view και των οθονών σε compact και smartphones μετριάζει κάπως αυτό το πλεονέκτημα, και πάλι οι DSLR κερδίζουν και σε αυτό τον τομέα.
• Πολλές δυνατότητες χειρισμού και ρυθμίσεων. Τα smartphones έχουν ελάχιστες διαθέσιμες ρυθμίσεις, οι compact κάπως περισσότερες, αλλά οι DSLR έχουν… άπειρες! Σε μια DSLR μπορείς να ρυθμίσεις από την ευαισθησία (ISO) του αισθητήρα, το διάφραγμα, την ταχύτητα κλείστρου, μέχρι τα ενεργά σημεία της αυτόματης εστίασης ή το επίπεδο λευκού. Οι πιο ακριβές DSLR έχουν και περισσότερες δυνατότητες!
Κατηγορίες φωτογραφικών μηχανών DSLR
Οι DSLR χωρίζονται σε τρεις βασικές κατηγορίες: τις ερασιτεχνικές ή «εισαγωγικές», τις ημιεπαγγελματικές και τις φουλ επαγγελματικές. Αν και πιθανώς δεις και άλλες κατηγορίες, αναλόγως της εταιρείας ή του φωτογράφου, ο πιο «γενικός» διαχωρισμός είναι αυτός που μόλις αναφέραμε.
• Εισαγωγικές ή ερασιτεχνικές: σε αυτή την κατηγορία βρίσκουμε πιο μικρές και πιο απλές μηχανές, με λιγότερα ρυθμιστικά και περισσότερα αυτόματα modes, για να κρατήσουν το κόστος σε χαμηλά επίπεδα. Επίσης, οι φακοί που συνήθως τις συνοδεύουν είναι χαμηλότερης ποιότητας — σε σχέση πάντα με τις επαγγελματικές — ενώ το ίδιο ισχύει και με την κατασκευή του σώματος.
Ενδεικτικά μοντέλα: Canon EOS 750D, Nikon D3400, Nikon D5600
• Ημιεπαγγελματικές: η κατηγορία αυτή περιέχει κάμερες με σαφώς καλύτερη ποιότητα κατασκευής, κάποιες φορές βρίσκουμε και αδιαβροχοποίηση, ενώ στα χαρακτηριστικά τους, «δανείζονται» αρκετά έως πολλά από τα προηγμένα χαρακτηριστικά των επαγγελματικών. Επίσης, η κατασκευή τους είναι πιο «στιβαρή» για να αντέχει σε πιο συχνή χρήση.
Ενδεικτικά μοντέλα: Canon EOS 80D, Nikon D7200
• Professional ή επαγγελματικές: εδώ έχουμε την αφρόκρεμα. Οι μηχανές προορίζονται για επαγγελματίες φωτογράφους, για σκληρή χρήση και για φωτογραφίες που, πιθανώς, θα καταλήξουν σε αφίσες, πόστερ ή περιοδικά. Εδώ έχουμε την απολύτως κορυφαία τεχνολογία και το μεγαλύτερο μέγεθος αισθητήρα, το καλύτερο σύστημα εστίασης, την καλύτερη κατασκευή, πλήρη αδιαβροχοποίηση, αλλά και πολλά πολλά χαρακτηριστικά, τα οποία δεν βρίσκονται σε κανένα μικρότερο μοντέλο. Οι τιμές τους είναι, βέβαια, αρκετά τσιμπημένες, αλλά θυμήσου πως προορίζονται για επαγγελματίες φωτογράφους, οι οποίοι θα κάνουν «απόσβεση».
Ενδεικτικά μοντέλα: Canon EOS 6D Mk II, Canon EOS 5D Mk IV, Nikon D500
Επιλέγοντας εταιρεία
Για αυτή την ερώτηση, δεν υπάρχει απάντηση. Αν ρωτήσεις κάποιον φωτογράφο, θα διαπιστώσεις πως υπάρχουν μόνο φανατικοί κάποιας εκ των δύο μεγάλων εταιρειών. Άλλος θα σου πει «ή Nikon ή τίποτα», ενώ άλλος θα πίνει νερό στο όνομα της Canon. Για να μην πέσουμε σε αυτή την παγίδα, θα σου πούμε απλά πως τα μοντέλα και των δύο εταιρειών είναι πάρα πολύ καλά. Βέβαια, έχε υπ’ όψιν σου πως, αγοράζοντας μια DSLR, ουσιαστικά «παντρεύεσαι» την εταιρεία. Ο λόγος είναι πως οι φακοί και τα αξεσουάρ της κάθε εταιρείας δεν είναι συμβατά με αυτά της άλλης, επομένως, αν μετά από μερικά χρόνια θες να αγοράσεις κάποια καλύτερη μηχανή, «αναγκαστικά» θα μείνεις σε μοντέλα της ίδιας εταιρείας, μιας και θα έχεις μαζέψει πολλά αξεσουάρ και φακούς, τα οποία, αν αλλάξεις εταιρεία, θα πρέπει να «πετάξεις» και να αγοράσεις καινούρια.
Σε γενικές γραμμές, η Canon οφείλουμε να πούμε πως έχει καλύτερους και περισσότερους φακούς, ενώ η Nikon διαθέτει αισθητήρες με μεγαλύτερη ευαισθησία. Τα χειριστήρια και των δύο εταιρειών είναι πολύ καλά, αν και εξαρτάται από την προσωπική προτίμηση του καθενός τι θεωρεί καλύτερο.
Megapixels
Τελευταία αφήσαμε την παράμετρο των megapixels. Εκτός κι αν σκοπεύεις να ακολουθήσεις επαγγελματικά τη δουλειά του φωτογράφου, επομένως να στέλνεις τη δουλειά σου σε περιοδικά ή να τα βλέπεις εκτυπωμένα σε αφίσες, τα megapixels δεν παίζουν ιδιαίτερο ρόλο. Μπορεί μια φωτογραφία να βγει πιο καθαρή και «ζωντανή» σε αισθητήρα των 16 megapixels, και χειρότερη σε αισθητήρα των 25 megapixels. Σε κάθε περίπτωση, για το internet και για απλές εκτυπώσεις σε «νορμάλ» μεγέθη, τα megapixels είναι υπέρ-αρκετά, είτε είναι 18, είτε 24, είτε 30.
Τελευταίες λέξεις
Αποφάσισες, λοιπόν, να ασχοληθείς σοβαρά με το θέμα «φωτογραφία». Μπράβο, είναι μια καταπληκτική ενασχόληση. Μη νομίζεις, όμως, πως θα πάρεις μια καλή DSLR και θα αρχίσεις να βγάζεις αριστουργήματα επιπέδου Helmut Newton (αν δεν ξέρεις ποιος είναι αυτός, μάθε όσο πιο σύντομα γίνεται). Πήγαινε στην κατηγορία του Public και βρες μερικά εισαγωγικά βιβλία που θα σου διδάξουν τεχνικές και «κόλπα» για να αρχίσεις να μαθαίνεις. Και βέβαια, μην σταματάς να βγάζεις φωτογραφίες!