Πόλεμος φιλόζωων-κυβέρνησης για τα ζώα -Τα πρόστιμα, οι απαγορεύσεις, οι φόροι

Την αντίδραση των φιλοζωικών σωματείων έχει ξεσηκώσει το σχέδιο νόμου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για τα ζώα συντροφιάς αλλά και για τα αδέσποτα.

Οι φιλοζωικές οργανώσεις κάνουν λόγο για διατάξεις που μας γυρίζουν χρόνια πίσω, ενώ υποστηρίζουν ότι στόχος δεν είναι να μπει μια τάξη στο θέμα των αδέσποτων αλλά η εξόντωσή τους.

Η Πανελλήνια Φιλοζωϊκή Ομοσπονδία, μελετώντας τις διατάξεις του σχεδίου νόμου, υποστηρίζει ότι σκοπός του είναι η απαγόρευση της δράσης των σωματείων, γεγονός που θα έχει αντίκτυπο στα ζώα, αφού η κρατική μηχανή δεν είναι ικανή να τα φροντίσει. Αναφέρει ακόμη ότι το νομοσχέδιο ποινικοποιεί τη φιλοζωική δράση, απαγορεύει σε πολίτες και φιλοζωικούς φορείς τη διάσωση, την περίθαλψη και την προώθηση για υιοθεσία των αδέσποτων ζώων, ενώ αντίθετα ευνοεί και προωθεί το μαζικό εμπόριο.

Η ΠΦΠΟ επισημαίνει επίσης ότι το ν/σ καθιστά σχεδόν αδύνατη την υιοθεσία των ζώων και δημιουργεί κατηγορίες ζώων υποψήφιες για ευθανασία χωρίς να συντρέχουν προϋποθέσεις που θα δικαιολογούν αυτή την απόφαση. Παράλληλα, τονίζει ότι το νομοσχέδιο μειώνει δραστικά τα πρόστιμα για κακοποίηση ζώων.

Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου, σύμφωνα με τις οργανώσεις:

1. Απαγορεύει διά ρητών διατάξεων τη φιλοζωική δράση των πολιτών και των σωματείων.
2. Οποιος πολίτης η σωματείο παραβιάσει το νόμο και περιθάλπει η φιλοξενεί η διασώζει και βρίσκει οικογένεια στα αδέσποτα, τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο από 5 ως 15 χιλιάδες ευρώ και με ποινή φυλάκισης ενός έτους. Θεωρείται παράνομος έμπορος.
3. Περιορίζει το ρόλο των φιλοζωικών σωματείων σε "επικουρικό" του (ανύπαρκτου) έργου των  δήμων -και μόνον εφόσον οι Δήμοι το επιτρέπουν - θέτοντας παράλληλα ανέφικτες προδιαγραφές για μια συμμετοχή εν τέλει παθητική.Ο αποκλεισμός των φιλοζωικών από την ενεργό περίθαλψη έχει άμεσο αντίκτυπο και στα κακοποιημένα ζώα, που μέχρι τώρα παραδίνονταν σε φιλοζωικές οι οποίες τους προσέφεραν την απαραίτητη ανθρώπινη φροντίδα και στοργή για να συνέλθουν από την κακομεταχείριση . Τώρα θα παραδίδονται και αυτά στις (ανύπαρκτες) δομές των Δήμων.
4. Η σίτιση αδέσποτων σκύλων και γατών από τους πολίτες που χρόνια τα ταΐζουν και τα φροντίζουν, θα επιτρέπεται πλέον μόνο στα σημεία που θα αποφασίζει ο Δήμος, οι οποίοι είναι περιορισμένοι.
5. Καταργούνται δια νόμου όλα τα υπάρχοντα δίκτυα προώθησης για υιοθεσία αδέσποτων ζώων που λειτουργούν από φιλοζωϊκές οργανώσεις και εκείνα των απλών πολιτών.
6. Απαγορεύεται κάθε ανάρτηση αγγελίας από πολίτη η φιλοζωική οργάνωση η μέσο μαζικής ενημέρωσης, για υιοθεσία αδέσποτου χαρακτηρίζεται παράνομη πράξη και τιμωρείται.
7. Απαγορεύεται να υιοθετήσουν οι πολίτες ζώο από το δρόμο. Και όσοι τα φιλοξενούν, πρέπει να τα παραδώσουν στο δήμο. «Τα ζώα αυτά, όπως τονίζει η Σοφία Τζονίκη, Γενική Γραμματέα της Πανελλήνιας Φιλοζωϊκής Ομοσπονδίας», τι θα γίνονται αφού οι Δήμοι δεν έχουν δομές; Απλώς Θα οδηγούνται σε ευθανασία με συνοπτικές διαδικασίες, έχοντας βαπτιστεί «επιθετικά» ή «πάσχοντα από σοβαρή ασθένεια», χωρίς έλεγχο  ούτε δυνατότητα παρέμβασης φιλοζωικών όπως ίσχυε μέχρι σήμερα, εφόσον η συμμετοχή τους στις πενταμελείς επιτροπές των Δήμων θα αποκλείεται από τις νέες προδιαγραφές που βάζει ο νόμος...».
8. Η δυνατότητα κάθε πολίτη να έχει ζώο θα εξαρτάται από τα τετραγωνικά του σπιτιού του. Για παράδειγμα για δύο ζώα απαιτείται, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, χώρος 60 τμ.  Δηλαδή στα 60 τμ θα μπορείς να έχεις 2 μολωσσούς αλλά όχι 3 γάτες. Αν έχεις τρεις γάτες η τρία κανισάκια θα πρέπει να διαλέξεις ποια θα κρατήσεις και ποιο θα αφήσεις για να μην εξοντωθείς στα πρόστιμα.
9. Επιβάλλεται υποχρεωτική στείρωση σε όλα τα ζώα συντροφιάς με εξαιρέσεις που ενισχύουν φαινόμενα ιδιωτικής εκτροφής.«Οσο για τις υποτιθέμενες υποχρεωτικές στειρώσεις», λέει η πρόεδρος της Πανελλήνιας Φιλοζωικής Ομοσπονδίας, Ειρήνη Μολφέση, «πρόκειται για κανονική πλάνη. Είναι φοροεισπρακτικό μέτρο και δεν έχει στόχο την μείωση των αδέσποτων παρά αντιθέτως την ενθάρρυνση της ιδιωτικής εκτροφής με την εισαγωγή , πρώτη φορά στη νομοθεσία, της έννοιας της ’διαιώνισης του είδους’  με 3 γέννες ανά νοικοκυριό για όσους έχουν αρσενικό και θηλυκό.  Σκεφτείτε πόσα κατοικίδια υπάρχουν στην Ελλάδα σε πόλεις και σε όλη την επαρχία και αναλογιστείτε τι σημαίνει 3 γέννες το κάθε ζευγάρι….».

Την ίδια ώρα με το σχέδιο νόμου μειώνονται τα πρόστιμα για:

• Εκτροφή, αναπαραγωγή, πώληση ζώων συντροφιάς χωρίς άδεια. Από 3.000 ευρώ, κατεβαίνουν στα 1.500 ευρώ.
• Χρησιμοποίηση ζώου σε οποιαδήποτε μάχη ή κυνομαχία. Από 10.000 ευρώ, το πρόστιμο μειώνεται στα 5.000 ευρώ.
• Κακοποίηση, βασανισμός, κακή και βάναυση μεταχείριση ζώου, ακρωτηριασμός και λοιπά. Μείωση από τα 30.000 ευρώ στα 15.000 ευρώ.

Τι θα πληρώσουν οι ιδιοκτήτες

• Κόστος έκδοσης διαβατηρίου για κάθε ζώο συντροφιάς, σκύλο η γάτα, πέραν της ηλεκτρονικής σημάνσεώς του, το οποίο πρέπει να αγοράσει ο ιδιοκτήτης, ανεξάρτητα αν το ζώο πρόκειται να ταξιδέψει. Το διαβατήριο θα αντικαταστήσει το βιβλιάριο υγείας που δεν κοστίζει τώρα τίποτα και θα επιβαρύνει τον ιδιοκτήτη για κάθε ζώο με 15 ευρώ.
• Προβλέπεται τέλος στην αγορά προϊόντων για κατοικίδια που θα επιβάλλεται για κάθε τεμάχιο κάθε προϊόντος.
• Ειδικό τέλος 100 ευρώ το χρόνο για όποιον δεν στειρώνει το ζώο του άσχετα αν ο ιδιοκτήτης του δεν το ζευγαρώνει.
• Ειδικό τέλος εγγραφής στη βάση των Δήμων για κάθε ζώο συντροφιάς.
• Υποχρεωτικές αιματολογικές εξετάσεις κάθε χρόνο για τα ζώα συντροφιάς. «Από πότε η αναγκαιότητά και συχνότητα ιατρικών εξετάσεων αποφασίζεται αυθαίρετα από τον υπουργό; είναι θέμα καθαρά ιατρικό που αφορά τον θεράποντα κτηνίατρο», επισημαίνει η κυρία Μολφέση.

Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης από την πλευρά του απάντησε στις επικρίσεις που δέχθηκε με μια μακροσκελή ανακοίνωσή του σε μορφή ερωταπαντήσεων.

Η απάντηση του υπουργείου

Στο ενημερωτικό του σημείωμα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης απαντά στα επτά ζητήματα που θέτει η ΠΦΠΟ:

1. Ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για μαζικές ευθανασίες, αφού η ασφαλιστική δικλείδα των φιλοζωικών σωματείων στις 5μελείς επιτροπές για το θέμα αυτό παύει να υπάρχει.

Ο ισχυρισμός ότι ανοίγει διάπλατα ο δρόμος για μαζικές ευθανασίες είναι εντελώς ψευδής και η πιθανότητα αυτή αποκλείεται από το σχέδιο νόμου, όπως και από τον ισχύοντα νόμο.

Η ευθανασία ως ύστατο μέτρο αντιμετώπισης των επικινδύνων αδέσποτων λόγω ασθένειας ή συμπεριφοράς ζώων υπάρχει και στον ισχύοντα νόμο(άρθρο 9 § 12 του ν. 4039/12). Η διαφοροποίηση στο νέο νόμο συνίσταται στο ότι για τα επικίνδυνα ζώα θα αποφασίζουν πλέον απευθείας οι τριμελείς επιτροπές ειδικών οι οποίες δύνανται να επικουρούνται από εξειδικευμένους Πανεπιστημιακούς Καθηγητές της Χώρας (άρθρο 9 § 12 του σχεδίου νόμου).

Κατά τα λοιπά τα φιλοζωικά σωματεία εξακολουθούν να συμμετέχουν στις 5μελείς επιτροπές για την παρακολούθηση του προγράμματος διαχείρισης των αδέσποτων ζώων έχοντας μάλιστα αυξημένες αρμοδιότητες.

2. Μέσα από αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες διατάξεις καταργείται η εθελοντική προσφορά των φιλοζωικών σωματείων, γεγονός που θα έχει σαν αποτέλεσμα να πλημμυρίσει αδέσποτα η χώρα ενώ αξίζει να επισημάνουμε εδώ ότι καταργείται η υιοθεσία νεαρών ζώων μέχρι και 6 μηνών.

Η εθελοντική προσφορά των φιλοζωικών σωματείων, όχι μόνο δεν καταργείται, αλλά ενισχύεται αφού:

Α) οι Δήμοι πλέον θα στηρίζονται στο δίκτυο των εθελοντών φιλόζωων για την εξεύρεση κατάλληλου φυσικού προσώπου για κάθε αδέσποτο που θα υιοθετηθεί με δράσεις ευρείας ενημέρωσης των Δημοτών (π.χ. αναπαραγωγή των πληροφοριών για τα προς υιοθεσία ζώα μέσα από τους λογαριασμούς κοινωνικής δικτύωσης των εθελοντών και τις ιστοσελίδες των φιλοζωικών οργανώσεων).

Β) διατηρούνται οι διατάξεις για την περισυλλογή και την περίθαλψη καθώς και την επανατοποθέτηση στο οικείο περιβάλλον των αδεσπότων ζώων και με βάση αυτές εξακολουθούν οι φιλόζωοι να καλούνται να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις δράσεις αυτές.

Όσον αφορά τις υιοθεσίες το μόνο που διατηρεί ο Δήμος είναι η έγγραφη διαδικασία της υιοθεσίας ως εγγυητής της διαφάνειας της νομιμότητας και της προστασίας των αδεσπότων ζώων.

Η επισήμανση ότι «καταργείται η υιοθεσία νεαρών ζώων μέχρι και 6 μηνών » είναι ψευδής αφού στο σχέδιο προβλέπεται(άρθρο 9 § 9 του σχεδίου νόμου): α. η μείωση του χρόνου διατήρησης των κουταβιών στα καταφύγια κατά ένα μήνα και,

β. θεσμοθετείται η κατά προτεραιότητα υιοθεσία τους σε ηλικία τεσσάρων μηνών ανεξαρτήτως της στείρωσής τους, η οποία για όλα τα ζώα (δεσποζόμενα και αδέσποτα) γίνεται σε μεγαλύτερη ηλικία, κατά περίπτωση, σύμφωνα με την γνώμη του θεράποντος κτηνιάτρου.

3. Καταργείται στην ουσία η υιοθεσία αδέσποτων ζώων από χιλιάδες φιλόζωους πολίτες χωρών μελών της ευρωπαϊκής ένωσης, στην οποία σημειωτέον και ανήκουμε.

Η υιοθεσία των αδέσποτων ζώων από πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης όχι μόνο δεν καταργείται αλλά ενισχύεται αφού οι πολίτες – φυσικά πρόσωπα της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα έχουν πρόσβαση μέσω διαδικτύου στις θεματικές ιστοσελίδες των Δήμων για τα προς υιοθεσία ζώα και θα μπορούν να συνδυάσουν τις διακοπές τους στην χώρα μας με την υιοθεσία αδέσποτου ζώου. Σύμφωνα με τις § 7 και 8 του άρθρου 9 του σχεδίου νόμου οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως και οι Έλληνες πολίτες, δύνανται να υιοθετήσουν αδέσποτα ζώα συντροφιάς από οποιονδήποτε Δήμο της χώρας με την αυτοπρόσωπη παρουσίας τους και υπογραφή της δήλωσης υιοθεσίας του ζώου και του διαβατηρίου του.

Άλλωστε, ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να υπογράψει, σύμφωνα με την Ενωσιακή Νομοθεσία (άρθρο 22 κανονισμού 576/2013 της ΕΕ), προκειμένου να εκδοθεί το Διαβατήριο από τον εξουσιοδοτημένο κτηνίατρο. Το Διαβατηριο αποτελεί απαραίτητο έγγραφο για την μετακίνηση υιοθετημένου και μη ζώου στο εξωτερικό.

Σε κάθε περίπτωση, με τις σχετικές διατάξεις του σχεδίου νόμου καταργείται το εμπόριο των αδεσπότων ζώων και οι παράνομες μετακινήσεις σκύλων και γατών εμπορικού χαρακτήρα που παρουσιάζονται δολίως ως μη εμπορικού χαρακτήρα μετακινήσεις.

4. Χιλιάδες Ελληνες πολίτες θα κληθούν μέσα από τους περιορισμούς του αριθμού των ζώων στις κατοικίες και τα διαμερίσματα να πετάξουν τα ζώα τους διαφορετικά θα υποστούν τα εξοντωτικά πρόστιμα , που προβλέπονται στο νομοσχέδιο έκτρωμα.

Οι Ελληνες από τα χρόνια του Ομήρου είναι φιλόζωοι και δεν πρόκειται να «πετάξουν τα ζώα τους στο δρόμο», αντίθετα οι ελάχιστοι πολίτες που υπερβαίνουν τα όρια που θέτει το άρθρο 8 του σχεδίου, εκτιμούμε ότι θα συμμορφωθούν με τις διατάξεις και θα διασφαλίσουν την ευζωία των ζώων συντροφιάς τους και την αρμονικότερη συμβίωση τους με αυτά.

5.Εισάγεται και πάλι ο εφιάλτης της επονείδιστης τροπολογίας για την εξορία των αδέσποτων στα όρη και τα βουνά.

Η δυνατότητα στους Δήμους ή σε συνδέσμους Δήμων να αποκτήσουν ευκολότερα εκτάσεις για να ανεγείρουν καταφύγια αδέσποτων ζώων σε καμία περίπτωση δεν παραπέμπει σε εξορία στα «όρη και στα βουνά» αφού σύμφωνα με τον ορισμό του καταφυγίου αδεσπότων ζώων που ισχύει στη χώρα από το 2012 με τον ν. 4039 «Καταφύγιο αδέσποτων ζώων είναι η ειδική εγκατάσταση, που προορίζεται για την περίθαλψη και την προσωρινή παραμονή σημαντικού αριθμού αδέσποτων ή ανεπιθύμητων ζώων συντροφιάς».

Επιπλέον τονίζεται ότι από το 2012 με το ν.4039 βασικό στοιχείο της διαχείρισης των αδεσπότων ζώων συντροφιάς (περισυλλογή, περίθαλψη, εμβολιασμός, στείρωση, υιοθεσία ή επανατοποθέτησηση στο οικείο περιβάλλον) αποτελεί η ύπαρξη νόμιμων καταφυγίων αδειοδοτημένων που τηρούν τις ελάχιστες προδιαγραφές ίδρυσης και λειτουργίας που έχει ο νόμος.

Σήμερα αξίζει να σημειωθεί ότι σε ελάχιστους Δήμους υπάρχουν αδειοδοτημένα καταφύγια αδεσπότων ζώων είτε είναι ιδιοκτησίας των Δήμων είτε των φιλοζωικών οργανώσεων.

6.Οι κτηνίατροι καλούνται να μην εξετάζουν ζώα άρρωστα τραυματισμένα, δηλητηριασμένα κλπ, αν δεν έχουν σήμανση.

Ο ισχυρισμός ότι «οι κτηνίατροι καλούνται να μην εξετάζουν ζώα άρρωστα τραυματισμένα, δηλητηριασμένα κλπ, αν δεν έχουν σήμανση» είναι απολύτως ψευδής αφού τα άρρωστα, τραυματισμένα, δηλητηριασμένα ζώα συντροφιάς ανήκουν στην κατηγορία των επειγόντων περιστατικών και εξαιρούνται από την περιοριστική διάταξη του άρθρου 9 § 12 του σχεδίου νόμου.

Σκοπός της διάταξης αυτής είναι ο αποτελεσματικός έλεγχος των δεσποζομένων ζώων συντροφιάς, από τη μη ορθή διαχειριση / φροντίδα των οποίων πηγάζει σε μεγάλο βαθμό το πρόβλημα των αδεσπότων ζώων. Σύμφωνα με το από 17/7/2017 έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη: «… είναι επιβαλλόμενη η πρόβλεψη κυρώσεων, κατόπιν σχετικών ελέγχων, στους κτηνιάτρους που αποδεδειγμένα δεν προβαίνουν στην καταχώρηση των στοιχείων των ζώων στην διαδικτυακή βάση του ΥΠΑΑΤ.»

Δεδομένου ότι η διαδικασία της σήμανσης και καταγραφής είναι ενιαία, προκύπτει η ανάγκη να επιβληθεί η εφαρμογή του συστήματος της σήμανσης και καταγραφής από τους πιστοποιημένους κτηνιάτρους που τους έχει εκχωρηθεί Δημόσια αρμοδιότητα και οι οποίοι αποτελούν κομβικό σημείο για την εφαρμογή όλων των διατάξεων του νόμου.

7.Ο πνιγμός, η σύνθλιψη, η δηλητηρίαση, το κρέμασμα κλπ των ζώων δεν υπάγονται στην πρωτοεισαγόμενη έννοια της μη σύννομης θανάτωσης και έχουν μικρότερες ποινές φυλάκισης κ.ο.κ.

Η παραποίηση της αλήθειας δεν έχει όρια, αφού με το άρθρο 20 του σχεδίου νόμου διατηρούνται οι ίδιες ακριβώς με το ισχύοντα νόμο ποινές για την κακοποίηση (πνιγμός, η σύνθλιψη, η δηλητηρίαση, το κρέμασμα κ.λπ. των ζώων) και επιπλέον θεσπίζονται αυστηρότερες, σε περίπτωση που η κακοποίηση οδηγεί σε θανάτωση του ζώου.

Ειδικότερα ενώ στο ισχύοντα νόμο προβλέπεται ότι «Οι παραβάτες των διατάξεων των παραγράφων α` και β` του άρθρου 16 τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή από πέντε χιλιάδες (5.000) έως δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ» ανεξαρτήτως εάν η κακοποίηση οδηγεί στο θάνατο ή όχι, στο σχέδιο νόμου διατηρούνται οι ίδιες ποινές για την κακοποίηση, ενώ όταν η κακοποίηση είναι τόσο βάναυση που οδηγεί στο θάνατο του ζώου, οι ποινές, με τις νέες διατάξεις, γίνονται πιο αυστηρές, καθώς αυξάνεται κατά ένα χρόνο το ελάχιστο ύψος φυλάκισης και ομοίως αυξάνονται κατά δύο (2) χιλιάδες ευρώ τα όρια των χρηματικών ποινών.