«Όσο υπάρχουν καλλιτέχνες και ακροατήρια, όλο και θα λέγονται ιστορίες επάνω στη σκηνή, που πουθενά αλλού δεν θα μπορούν να ειπωθούν».
Αυτό σημειώνει ο Σάιμον ΜακΜπέρνι στο μήνυμα του για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου (27 Μαρτίου), στο οποίο κάνει ιδιαίτερη μνεία στην αρχαία Αθήνα και τη συμβολή της στην ανάπτυξη του θεάτρου καθώς επίσης και στον Πολύκλειτο που σχεδίασε το θέατρο της Επιδαύρου.
Με αφορμή την 70η επέτειο του και με σκοπό να υπογραμμίσει τη διαπολιτισμική και παγκόσμια διάσταση του θεάτρου, το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.) επέλεξε για φέτος πέντε προσωπικότητες από τον χώρο της τέχνης για να γράψουν το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου- μία από κάθε περιφέρεια της UNESCO (Αφρική, Αμερική, Αραβικές Χώρες, Ασία- Ειρηνικός και Ευρώπη).
Ο Βρετανός ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης και συνιδρυτής του Theatre de Complicite, Σάιμον ΜακΜπέρνι είναι ο Ευρωπαίος εκπρόσωπος της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου.
Οι υπόλοιποι είναι οι: Ram Gopal Bajaj (Ινδία), Maya Zbib (Λίβανος), Sabina Berman (Μεξικό) και Wr Wr Liking (Ακτή Ελεφαντοστού).
Ο εορτασμός της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου καθιερώθηκε το 1962 από το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου (Δ.Ι.Θ.) και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου από την παγκόσμια θεατρική κοινότητα. Το Εκτελεστικό Συμβούλιο του Δ.Ι.Θ. επιλέγει κάθε φορά μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια χώρα-μέλος το για να γράψει το μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα τα θέατρα και μεταδίδεται από τα Μ.Μ.Ε σε όλον τον κόσμο.
Κατά καιρούς μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου έχουν γράψει οι: Ζαν Κοκτώ, 'Αρθουρ Μίλερ, Λόρενς Ολίβιε, Πίτερ Μπρουκ, Πάμπλο Νερούδα, Ευγένιος Ιονέσκο, Λουκίνο Βισκόντι, Ιάκωβος Καμπανέλλης, Αριάν Μνουσκίν, Ρομπέρ Λεπάζ, Τζούντι Ντεντς, Τζον Μάλκοβιτς, Ντάριο Φο, Ιζαμπέλ Ιπέρ κ.ά.
Ακολουθεί το μήνυμα του Σάιμον ΜακΜπέρνι για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου 2018:
-Μισό μίλι από τις Κυρηναικες ακτές, στη Βόρεια Λιβύη, βρίσκεται ένα τεράστιο βραχώδες καταφύγιο. 80 μέτρα πλάτος και 20 ύψος. Στην τοπική διάλεκτο το λένε Hauh Fteah. Το 1951 μια ραδιοχρονολόγηση έδειξε αδιάκοπη ανθρώπινη δραστηριότητα για τουλάχιστον 10.000 χρόνια. Ανάμεσα στα χειροποίητα αντικείμενα που ήρθαν στο φως ήταν ένα οστέινο φλάουτο, που χρονολογείται ανάμεσα σε 40 και 70.000 χρόνια. Σαν παιδί, όταν το άκουσα αυτό, ρώτησα τον πατερά μου:«Οι άνθρωποι τότε είχαν μουσική;» Μου χαμογέλασε. «Όπως όλες οι ανθρωπινές κοινότητες». Ήταν αρχαιολόγος με ειδίκευση στην Προϊστορία, ο πρώτος που έκανε ανασκαφές στο Hauh Fteah στην Κυρηναικη.
Είναι μεγάλη μου τιμή και νιώθω ευτυχής που είμαι ο Ευρωπαίος εκπρόσωπος της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας του Θεάτρου. Το 1963, ο προκάτοχος μου, ο μεγάλος Arthur Miller, καθώς η απειλή ενός πυρηνικού πόλεμου έπεφτε βαριά στον κόσμο, είχε πει: «Όταν ζητούν να γράψεις σε μια εποχή, οπού η διπλωματία και η πολίτικη διαθέτουν τόσο τραγικά ανίσχυρα και περιορισμένα μέσα, η επισφαλής και, μερικές φόρες, όψιμη εμβέλεια της τέχνης πρέπει να αντέχει το βαρύ καθήκον να διατηρεί τους δεσμούς ανάμεσα στους ανθρώπους».
Το νόημα της λέξης Drama προέρχεται από το ελληνικό «δραν», που σημαίνει «ενεργώ» και η λέξη θέατρο γεννιέται από το ελληνικό «Θεάτρων», που στην κυριολεξία σημαίνει το χώρο οπού κάποιος θεάται (βλέπει, παρατηρεί). Έναν χώρο οπού όχι μονό κοιτάζουμε, αλλά βλέπουμε, λαμβάνουμε και αντιλαμβανόμαστε.
2.400 χρόνια πριν, ο Πολύκλειτος ο νεότερος σχεδίασε το σπουδαίο θέατρο της Επιδαύρου. Αυτό το υπαίθριο θέατρο, που μπορούσε να φιλοξενήσει μέχρι 14.000 ανθρώπους, διέθετε μια ακουστική αξιοθαύμαστη. Ένα άναμμα σπίρτου στο κέντρο της σκηνής μπορεί να ακουστεί σε όλες τις 14.000 θέσεις. Όπως συνηθιζόταν στα ελληνικά θέατρα, όταν έβλεπες τους ηθοποιούς, έβλεπες μαζί και το τοπίο γύρω από το θέατρο και πέρα στον ορίζοντα. Μέσα σε εκείνο συγκεντρώθηκαν ταυτόχρονα όχι μονό ορισμένες όψεις του Ελληνικού Κόσμου, η κοινότητα, το θέατρο και το φυσικό τοπίο, αλλά συνενωθήκαν και όλες οι εποχές. Καθώς το έργο ανέσυρε στο παρόν παλιούς μύθους, μπορούσες να κοιτάξεις πάνω από τη σκηνή, σε εκείνο που θα ήταν το απώτερο μέλλον σου. Στη Φύση.
Μια από τις πλέον αξιοσημείωτες αποκαλύψεις της ανοικοδόμησης του σαιξπηρικού Globe στο Λονδίνο, σχετίζεται και με αυτό που βλέπεις. Η αποκάλυψη αυτή έχει να κάνει με το φως. Σκηνή και αμφιθέατρο φωτίζονται το ίδιο. Καλλιτέχνες και κοινό μπορούν να κοιτάζονται μεταξύ τους. Πάντα. Οπού και να στρέψεις το βλέμμα βλέπεις ανθρώπους. Και ένα από τα επακόλουθα είναι η υπενθύμιση πως οι σπουδαίοι μονόλογοι, όπως, ας πούμε, του Άμλετ ή του Μακβεθ, δεν ήταν απλά προσωπικοί στοχασμοί, αλλά δημόσιος διάλογος.
Ζούμε σε εποχή που είναι δύσκολο να δούμε καθαρά. Σε καμιά άλλη στιγμή της Ιστορίας η της Προιστοριας δεν μας περιέβαλλε περισσότερο η μυθοπλασία. Κάθε γεγονός'' μπορεί να αμφισβητηθεί, ένα ανέκδοτο μπορεί να επιβάλλεται στην προσοχή μας ως αλήθεια''. Είναι όμως ένα συγκεκριμένο αποκύημα της φαντασίας, που μας περιβάλλει διαρκώς. Εκείνο που ζητά να μας χωρίσει. Από την αλήθεια. Να σπείρει τον διχασμό ανάμεσα μας. Έτσι που να είμαστε χωρισμένοι. Οι άνθρωποι από τους ανθρώπους. Οι γυναίκες από τους άντρες. Τα ανθρώπινα όντα από τη φύση.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Μετάφραση: Γιώργος Παπαγιαννακης