Για πολλούς η εξέλιξη ήταν τόσο απροσδόκητη, όσο και εντυπωσιακή.
Ο Ντόναλντ Τραμπ συμφώνησε να συναντηθεί προσεχώς σε αδιευκρίνιστο ακόμη τόπο και ημερομηνία με τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας Κιμ Γιονγκ Ουν, με τον οποίο ενεπλάκη σε μια επιθετική ανταλλαγή απειλών και προσβολών αφότου ανέλαβε την εξουσία. Αυτή η ανατροπή, αδιανόητη πριν από λίγες εβδομάδες, καταγράφεται έπειτα από μια διετία εντάσεων μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Πιονγκγιάνγκ, εν μέσω της επιτάχυνσης των βορειοκορεατικών προγραμμάτων για την απόκτηση πυρηνικών όπλων και διηπειρωτικών βαλλιστικών πυραύλων.
Οι Τραμπ και Κιμ είναι τελείως διαφορετικοί, αλλά την ίδια στιγμή παραδόξως μοιάζουν. Ο βορειοκορεάτης ηγέτης κληρονόμησε την εξουσία και προετοιμάσθηκε γι΄αυτό εδώ και χρόνια. Οσο για τον δισεκατομμυριούχο, είναι ο πιο απίθανος πρόεδρος στην ιστορία των ΗΠΑ.
Ο Κιμ διαθέτει πολύ περισσότερη πείρα -έξι ετών- και μπορεί να παραμείνει στο πόστο του για δεκαετίες, πράγμα που σημαίνει ότι τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων του καθεστώτος την επομένη μίας τέτοιας «ιστορικής συνάντησης» καθόλου δεν τον απασχολούν.
Ομως, και οι δύο άνδρες, που έχουν ανταλλάξει βαριά λόγια, τιμούν την προσωπική πίστη, έχουν για συμβούλους στενούς συγγενείς τους και λατρεύουν τις σκηνοθεσίες.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει αναφερθεί στην ιδέα της διοργάνωσης κάποια μέρα μίας στρατιωτικής παρέλασης. Οι μεγάλες στρατιωτικές παρελάσεις είναι το αγαπημένο θέαμα της δυναστείας των Κιμ.
Το πραγματικό ερώτημα, ωστόσο, είναι γιατί ο Βορειοκορεάτης δικτάτορας αποφάσισε να αλλάξει στάση -ερώτημα στο οποίο επιχειρεί να δώσει απάντηση ο Ντέιβιντ φον Ντρέλε της Washington Post, στο ακόλουθο άρθρο:
«Πείτε ό,τι θέλετε για τον Little Rocket Man. Ο βορειοκορεάτης δικτάτορας Κιμ Γιονγκ Ουν είναι ο αρχικλέφτης μιας οικογενειακής κλεπτοκρατίας. Όπως ο πατέρας του και ο παππούς του, είναι ικανός να οδηγήσει τον ίδιο του τον λαό στον θάνατο από την πείνα προκειμένου να πετύχει αυτά που θέλει. Τα αγαπημένα του εργαλεία είναι τα βασανιστήρια και οι δολοφονίες. Αλλά χαζός δεν είναι.
Με την ανακοίνωση μιας συνόδου κορυφής μεταξύ των ηγετών της Βόρειας και της Νότιας Κορέας, που θα μπορούσε να αποτελέσει τον προάγγελο συνομιλιών με την κυβέρνηση Τραμπ, ο Κιμ επιδιώκει μια νίκη που οι παππούδες του δεν θα μπορούσαν ούτε να ονειρευτούν: την ένταξη στη διεθνή κοινότητα με τους όρους της Πιονγκγιάνγκ. Πολλά μπορεί να πάνε στραβά. Αλλά ο δρόμος που ακολουθεί ο Κιμ είναι σαφής.
Το πρώτο βήμα είναι η ταχεία προσέγγιση με τη Νότια Κορέα. Η κατάρρευση της συντηρητικής κυβέρνησης στη Σεούλ έφερε στην εξουσία έναν άνθρωπο, τον Μουν Tζάε-ιν, που τάσσεται υπέρ της βελτίωσης των σχέσεων με τον Βορρά. Ο ΚΙμ απάντησε με τη βιαστική ολοκλήρωση των διηπειρωτικών βαλλιστικών του πυραύλων ώστε να κάνει εγκαίρως ένα ειρηνευτικό άνοιγμα συνδεδεμένο με τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς κοντά στην αποπυρηνικοποιημένη ζώνη.
Αυτό οδήγησε με τη σειρά του σε μια σπάνια επίσκεψη απεσταλμένων του νοτιοκορεάτη προέδρου στην Πιονγκγιάγκ. Η αντιπροσωπεία επέστρεψε με την πρόταση για τη σύνοδο κορυφής. Σύμφωνα με τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Μουν, οι Βορειοκορεάτες προτείνουν μορατόριουμ στις πυρηνικές και πυραυλικές τους δοκιμές με αντάλλαγμα την έναρξη «εγκάρδιων» συνομιλιών με τις ΗΠΑ. Το καθεστώς Κιμ σκέπτεται μάλιστα να εγκαταλείψει εντελώς το πυρηνικό του πρόγραμμα αν υπάρξουν εγγυήσεις για την ασφάλεια και την εθνική κυριαρχία της Βόρειας Κορέας.
Ο πρόεδρος Τραμπ απάντησε προσεκτικά. Η οικογένεια Κιμ έχει άλλωστε παράδοση στο να υπόσχεται αλλαγές και μετά να τις παίρνει πίσω. Η αλήθεια είναι όμως ότι ο αμερικανός πρόεδρος δεν έχει πολλές επιλογές. Η εναλλακτική λύση στην παροχή εγγυήσεων για ασφάλεια και εθνική κυριαρχία είναι η απειλή στρατιωτικών μέτρων. Αυτό προϋποθέτει όμως βοήθεια από τους συμμάχους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή. Και η Σεούλ δεν ανταποκρίνεται.
Ο Κιμ μοιάζει να καταλαβαίνει ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να εκθέσουν τη Νότια Κορέα σε έναν καταστροφικό πόλεμο χωρίς τη στήριξη του Μουν. Φαίνεται λοιπόν ότι η τήξη των πάγων μεταξύ Βορρά και Νότου θα οδηγήσει τελικά σε συνομιλίες. Και όταν συμβεί αυτό, θα έχουν υπάρξει τρεις θεμελιώδεις αλλαγές σε σχέση με την προηγούμενη κατάσταση.
Πρώτον, οι πύραυλοι της Βόρειας Κορέας αποτελούν πλέον μια πραγματικότητα, όχι ένα ενδεχόμενο που πρέπει να αποτραπεί. Η διαπραγματευτική θέση του Κιμ είναι τώρα πιο ισχυρή. Μπορεί λοιπόν να επιδιώξει μια μόνιμη διευθέτηση, όχι απλώς έναν χώρο για να αναπνεύσει.
Δεύτερον, ο Κιμ βλέπει στην Κίνα ένα πρότυπο για το δικό του μέλλον. Η οικογένειά του θεωρούσε πάντα πως ο εκσυγχρονισμός απειλεί την εξουσία της κι έτσι τον απέκλειε. Ο Σι Τζινπίγκ, όμως, προσπαθεί να αποδείξει ότι ο οικονομικός φιλελευθερισμός είναι συμβατός με την πολιτική δικτατορία. Ο Κιμ μπορεί λοιπόν να συμπεράνει ότι μπορεί να διατηρήσει την εξουσία χωρίς να κρατά τη χώρα του σε απομόνωση.
Τρίτον, ο Κιμ βλέπει μια προοπτική για μεγαλύτερη ασφάλεια που δεν υπήρχε μέχρι τώρα. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν ανυπομονεί να κατασκευάσει έναν αγωγό φυσικού αερίου που θα περνά από τη Βόρεια Κορέα και θα τροφοδοτεί την πεινασμένη για ενέργεια μηχανή στον Νότο. Η σχιστολιθική επανάσταση στην Αμερική αναγκάζει την Gazprom να αναζητήσει νέους πελάτες για το φυσικό της αέριο και η Νότια Κορέα είναι μια πολλά υποσχόμενη αγορά.
Ο Πούτιν αναγκάστηκε να κάνει πίσω όταν ο Κιμ ξεκίνησε τις πυρηνικές του δοκιμές και η Δύση επέβαλε κυρώσεις. Αν όμως οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ οδηγήσουν σε άρση των περιορισμών, είναι βέβαιο ότι τα σχέδια του ρώσου προέδρου γα τον αγωγό θα έρθουν και πάλι στο προσκήνιο. Και ένας τέτοιος αγωγός θα λειτουργήσει ως ομπρέλα για την προστασία του καθεστώτος της Πιονγκγιάνγκ από εξωτερικές απειλές.
Αυτά τα στοιχεία καθιστούν πιθανή μια λύση. Ο Κιμ δεν έχει να κερδίσει τίποτα από περαιτέρω προκλήσεις. Η αποκλιμάκωση της κρίσης θα ακυρώσει και τους λόγους για την παρουσία αμερικανικών βάσεων στον Νότο. Αν οι Αμερικανοί φύγουν, η Κίνα και η Ρωσία θα χαρούν πολύ. Περισσότερο από όλους όμως θα χαρεί ο Κιμ Γιονγκ Ουν, ο αδίστακτος, επικίνδυνος και πολεμοχαρής Κιμ, ο παράφρων που μπορεί να αποδειχθεί το ίδιο τρελός με μια αλεπού.»
Πού θα πραγματοποιηθεί το τετ α τετ
Το μόνο επιβεβαιωμένο είναι ότι η συνάντηση θα διεξαχθεί μέχρι το τέλος του Μαΐου.
Εάν διεξαχθεί στην Πιονγκγιάνγκ, είναι βέβαιο ότι ο Τραμπ θα γίνει δεκτός με μεγάλες φανφάρες. Ομως ο πρόεδρος των ΗΠΑ κινδυνεύει να δώσει την εντύπωση ότι πηγαίνει εκεί για να υποβάλει τα σέβη του.
Η Αποστρατιωτικοποιημένη Ζώνη (DMZ), κατά μήκος του 38ου παραλλήλου που χωρίζει την Κορεατική Χερσόνησο και όπου θα συναντηθούν ο Κιμ Γιονγκ-ουν με τον πρόεδρο της Νότιας Κορέας Μουν Τζε-ιν στο τέλος Απριλίου, ίσως να είναι και η καλύτερη ιδέα για τον τόπο συνάντησης Κιμ-Τραμπ.
Η πρόσβαση είναι εύκολη και από τις δύο πλευρές, η ασφάλεια της Ζώνης εγγυημένη εκ προοιμίου, όπως και η υποδομή για τέτοιου είδους συναντήσεις.
Η επιλογή μίας ξένης πόλης με κάποια συμβολική σημασία, του Πεκίνου ή της Γενεύης, όπου πήγε πανεπιστήμιο ο Κιμ, θα σήμαινε την εμπλοκή και τρίτης χώρας στην οργάνωση. Επίσης, αυτό θα σήμαινε ότι οι πρωταγωνιστές θα έπρεπε να μετακινηθούν, και ο Κιμ δεν έχει βγει από τη χώρα του από την άνοδό του στην εξουσία το 2011.
Η Σεούλ δεν θα αποτελούσε επιλογή για τον Βορρά, ούτε και η πόλη της Ουάσινγκτον. Αλλά πάλι, κανείς δεν φανταζόταν εδώ και τρεις μήνες ότι η αδελφή του Κιμ θα ταξίδευε στη Νότια Κορέα.
Η έδρα του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη είναι η έδρα του Τραμπ και θα σήμαινε και πάλι ότι ο Κιμ θα πατούσε το πόδι του σε αμερικανικό έδαφος.
Πώς θα αντιδράσουν Πεκίνο και Σεούλ
Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση για μία «ιστορική συνάντηση κορυφής» ανάμεσα στον Ντόναλντ Τραμπ και τον Κιμ Γιονγκ-ουν αποτελεί σημαντική εξέλιξη σε ένα από τα πιο πολύπλοκα διπλωματικά ντοσιέ στον κόσμο. Αλλά πλήθος ερωτημάτων τίθεται σχετικά με το πώς θα ήταν μια τέτοια συνάντηση.
Ποιος είναι ο ρόλος της Σεούλ;
Ολες οι ανακοινώσεις για τις τελευταίες εξελίξεις προέρχονται από τη Νότια Κορέα.
Απεσταλμένοι της Σεούλ γνωστοποίησαν ότι η Πιονγκγιάνγκ είναι έτοιμη να συζητήσει για το πυρηνικό της οπλοστάσιο και ότι ο Τραμπ θα αποδεχόταν μία πρόσκληση της Βόρειας Κορέας σε συνάντηση κορυφής.
Κατά τους πρώτους μήνες της προεδρίας του, ο Ντόναλντ Τραμπ έπαιξε το κινεζικό χαρτί για να πιέσει τη Βόρεια Κορέα και πλησίασε τον ιάπωνα πρωθυπουργό Σίνζο Αμπε, δίνοντας την εντύπωση ότι ο πρόεδρος της Νότιας Κορέας Μου Τζε-ιν έχει τεθεί στο περιθώριο.
Ομως, ο πρώην δικηγόρος, ο οποίος εξελέγη τον περασμένο Μάιο μιλώντας ανοικτά για διάλογο με τον Βορρά, πόνταρε δυνατά στους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες «της Ειρήνης» για να καλοπιάσει την Πιονγκγιάνγκ, αλλά χωρίς να έρθει σε σύγκρουση με την «σκληρή» προσέγγιση του Τραμπ.
Πώς θα αντιδράσει η Κίνα;
Επί δεκαετίες, η Κίνα ήταν ο άνευ όρων σύμμαχος της Βόρειας Κορέας και ο κύριος διπλωματικός και οικονομικός της εταίρος. Ομως, οι σχέσεις ανάμεσα στο Πεκίνο και την Πιονγκγιάνγκ δεν είναι στο καλύτερό τους σημείο. Και ο Κιμ δεν πήγε στο Πεκίνο για να υποβάλει τα σέβη του στον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ.
Η Κίνα είναι οργισμένη με την επιπολαιότητα του νεαρού Βορειοκορέατη, με τις διαδοχικές πυρηνικές και πυραυλικές του δοκιμές και δείχνει όλο και περισσότερο την καλή της θέληση ως προς την επιβολή διεθνών κυρώσεων.
Ταυτόχρονα, ο μεγάλος φόβος του Πεκίνου είναι μία κατάρρευση του καθεστώτος της Πιονγκγιάνγκ και ο σχηματισμός μίας ενωμένης Κορέας συμμάχου της Ουάσινγκτον στα σύνορά της.
Κατά συνέπεια, οι διαπραγματεύσεις είναι καλή είδηση για το Πεκίνο. Οπως και η μείωση της αμερικανικής στρατιωτικής παρουσίας στην περιοχή που θα προέκυπτε από ενδεχόμενη σύναψη συμφωνίας.
Πηγή: The Washington Post /AΠΕ/ΜΠΕ