Ρίχνοντας σκιά στην πολιτική κατεύθυνση που αναμένεται να λάβει η Ιταλία, τα αντισυστημικά κόμματα της χώρας επικράτησαν κάτι παραπάνω από άνετα στις εκλογές.
Και αυτό αφού ένας στους δύο ψηφοφόρους αποφάσισε να τιμωρήσει τα κυρίαρχα πολιτικά κόμματα για την οικονομική κατάσταση της χώρας, την αύξηση της φορολογίας και την αθρόα εισροή παράτυπων μεταναστών και προσφύγων.
Σύμφωνα με τα έως τώρα δεδομένα, τα δύο κόμματα που απέσπασαν τα μεγαλύτερα εκλογικά οφέλη, το Κίνημα 5 Αστέρων και η ξενοφοβική Λέγκα του Βορρά, μπορούν να εξασφαλίσουν την πλειοψηφία σε τουλάχιστον ένα από τα δύο Σώματα της ιταλικής Βουλής, αν αποφασίσουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Σύμφωνα με τη RAI, μπορούν να έχουν μια πλειοψηφία 345 εδρών επί συνόλου 630 στην ιταλική Βουλή.
Σε εξέλιξη η καταμέτρηση
Tα ποσοστά των κομμάτων και ενώ είναι σε εξέλιξη η αργή διαδικασία κατανομής εδρών σε Βουλή και Γερουσία:
Κίνημα των Πέντε Αστέρων (Μ5S): 31,6%
Στο στρατόπεδο της κεντροαριστεράς:
Δημοκρατικό Κόμμα: 19,1%
LeU: 3,3%
+Εuropa: 2,7%
Potere al Popolo! 1,1%
Στο στρατόπεδο της δεξιάς:
Λέγκα: 18,2%
Forza Italia: 13,8%
Fratelli d' Italia: 4,3%
Noi con Italia: 1,3%
H πρώτη εκτίμηση για τις έδρες έχει ως εξής: η δεξιά συμμαχία κινείται μεταξύ 248-268, τα Πέντε Αστέρια 216-236 και το Δημοκρατικό Κόμμα 107-127 έδρες. Η απόλυτη πλειοψηφία στη Βουλή είναι οι 316 έδρες.
Πιο ψηλά η Λέγκα από τον Μπερλουσκόνι
Αυτό, βέβαια, σημαίνει ότι η Λέγκα θα πρέπει να σπάσει τη συμφωνία με τα άλλα κόμματα του δεξιού συνασπισμού κι αν συμβεί αυτό τότε θα απαιτηθούν δύσκολες διαπραγματεύσεις που αναμένεται να διαρκέσουν εβδομάδες μέχρι τη συγκρότηση νέας κυβέρνησης, προοπτική που θα προκαλέσει ανησυχία και αναταράξεις στις αγορές αλλά και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πολιτικό πρότυπο του ηγέτη της Λέγκα, Ματέο Σαλβίνι, είναι ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας: «Ο Όρμπαν υπερασπίζεται τα σύνορα, υπερασπίζεται τις τράπεζες, υπερασπίζεται τις αποταμιεύσεις των καταθετών και μπλοκάρει τη μετανάστευση», είπε: αυτοί ήταν κι οι βασικοί πυρήνες του κυβερνητικού του προγράμματος.
Ο κεντροδεξιός συνασπισμός του Σίλβιο Μπερλουσκόνι που περιλαμβάνει και τη Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι κέρδισε τις περισσότερες ψήφους, αλλά με πολύ μικρή διαφορά από το M5s του ηλικίας 31 ετών Λουϊτζι ντι Μάιο, το οποίο εκμεταλλεύτηκε τη λαϊκή οργή για την κυβερνώσα τάξη και τα συχνά σκάνδαλα διαφθοράς για να αναδειχθεί με διαφορά πρώτο κόμμα στη βουλή με διαφορά. «Νίκη του Ντι Μάιο, η Ιταλία δεν μπορεί να κυβερνηθεί», σχολίασε στον τίτλο της η εφημερίδα La Stampa.
«Che Bordello», είναι ο τίτλος της εφημερίδας Il Tempo, και τονίζει: «Η ψήφος του χάους».
Ο θρίαμβος του Κινήματος Πέντε Αστέρων – Ο Ντι Μάιο επόμενος πρωθυπουργός;
Το γεγονός ότι ο Ντι Μάιο διαθέτει ελάχιστη πολιτική εμπειρία και σχεδόν καμία επαγγελματική φαίνεται ότι δεν μέτρησε, ούτε επηρέασε αρνητικά την ψήφο διαμαρτυρίας. Αντιθέτως πολλοί ψηφοφόροι τα θεώρησαν πλεονεκτήματα, τονίζοντας ότι το πρώτο αστέριο του M5s δεν έχει σπιλωθεί μέσα στο βούρκο της πολιτικής.
Κατά της Ευρώπης ο Ντι Μάο
Αναλυτές βλέπουν ως εκ τούτου σκούρα τα πράγματα. Μια κυβέρνηση υπό τον Ντι Μάιο «θα δυσκολέψει την ολοκλήρωση βραχυπρόθεσμα της τραπεζικής ένωσης στην Ευρώπη καθώς θα αντιταχθεί σε μια σειρά κανόνων που θεωρεί αναγκαίες γι’ αυτό το σκοπό ο γαλλογερμανικός άξονας. Όσον αφορά την ευρωπαϊκή οικονομική ενσωμάτωση, το αποτέλεσμα επιβραδύνει την διαδικασία περισσότερο απ’ ό,τι αναμενόταν», σχολίασε ο οικονομολόγος του Oxford Economics στο Μιλάνο Νίκολα Νόμπιλε.
Στην Ευρώπη και ειδικά στις εκλογικές αναμετρήσεις στη Γερμανία, τη Γαλλία και την Ολλανδία τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα κατάφεραν τον τελευταίο χρόνο να ανασχέσουν την ορμή των λαϊκιστικών δυνάμεων, όχι όμως και στην Ιταλία όπου η δύσκολη οικονομική κατάσταση και η προσφυγική κρίση ενίσχυσαν ιδιαίτερα την επιχειρηματολογία τους με αποτέλεσμα να είναι ορατός ο κίνδυνος να έχουν έναν απρόβλεπτο εταίρο επικεφαλής της τρίτης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης η Γερμανίδα καγκελάριος και ο Γάλλος πρόεδρος ενώ απεκδύονται στην προσπάθεια μεταρρύθμισης της ευρωζώνης και βρίσκονται αντιμέτωποι με την απειλή ενός εμπορικού πολέμου.
«Το Μ5s θα είναι πυλώνας σε οποιαδήποτε πιθανή κυβέρνηση», σχολιάζει η αναλύτρια της δεξαμενής σκέψης Bruegel, Σίλβια Μερλέρ. «Θα αποδειχθούν υπεύθυνοι; Θα ανοίξουν διάλογο με τους Δημοκρατικούς ή με τη Λέγκα του Βορρά; Το οικονομικό μέλλον της Ιταλίας βραχυπρόθεσμα απ’ αυτό θα εξαρτηθεί».
Η άνοδος της Λέγκας και η πτώση του Μπερλουσκόνι
Πηγή ανασφάλειας αποτελεί και το γεγονός ότι εντός του κεντροδεξιού συνασπισμού διαψεύστηκαν οι προσδοκίες της Forza Italia του Μπερλουσκόνι να αναδειχθεί πρώτη δύναμη. Ο 81χρονος μεγιστάνας και πρώην πρωθυπουργός δεν κατάφερε να πείσει αυτή τη φορά. Το άστρο του τρεμοσβήνει, δεν είναι πια η κυρίαρχη μορφή στην Ιταλική δεξιά, αφού ο πενιχρός απολογισμός της εν πολλοίς ανεύθυνης πολιτικής του των τελευτών 25 χρόνων, φαίνεται ότι τρόμαξε πολλούς ψηφοφόρους.
Κι έτσι η Forza Italia έχασε την πρωτοκαθεδρία στον δεξιό συνασπισμό από την ακροδεξιά Λέγκα του Βορρά του Ματέο Σαλβίνι, η αντιμεταναστευτική ρητορεία του οποίου βοήθησε στην εξάπλωση του μηνύματος του κόμματος πέρα από τα παραδοσιακά του προπύργια στον πλούσιο ιταλικό βορρά στις φτωχές περιοχές του νότου. Κι αυτό ματαίωσε, όπως φαίνεται, τα όνειρα του Μπερλουσκόνι να αναδειχθεί σε ρυθμιστή του παιχνιδιού και να προωθήσει τον δικό του υποψήφιο στην πρωθυπουργία, αφού το κόμμα του δεν κατάφερε να αποσπάσει περισσότερες ψήφους από τη Λέγκα.
Ο ρόλος του προέδρου της Ιταλικής Δημοκρατίας
Όταν θα καταλαγιάσει ο κονιορτός και θα ανακοινωθούν τα τελικά αποτελέσματα αργότερα εντός της ημέρας τα βλέμματα θα στραφούν στον πρόεδρο της χώρας, Σέρτζιο Ματαρέλα, ο οποίος και θα αποφασίσει σε ποιον θα δώσει τη διερευνητική εντολή. Θεωρείται απίθανο να επιλέξει το κεντροαριστερό Δημοκρατικό Κόμμα του πρώην πρωθυπουργού Ματέο Ρέντσι, ενός απ’ τους μεγάλους χαμένους της βραδιάς που υποχώρησε σ’ ένα ποσοστό γύρω στο 20% από άνω του 40% που είχε εξασφαλίσει στις ευρωεκλογές του 2014.
Το στραπάτσο της Κεντροαριστεράς του Ρέντσι
Προφανώς οι ψηφοφόροι απηύδισαν με το αυτάρεσκο στιλ του πρώην πρωθυπουργού Ρέντσι, όσο δημοφιλής κι αν ήταν ο νυν κεντροαριστερός πρωθυπουργός Πάολο Τζεντιλόνι. Γιατί ναι μεν οι στατιστικές δείχνουν ότι η ιταλική οικονομία επανήλθε επιτέλους σε τροχιά ανάπτυξης, αλλά αυτό δεν έχει γίνει ακόμη αισθητό στις τσέπες των πολιτών. Είναι αυτό που λέει μια ιταλική παροιμία: «μπορεί να μη βρέχει πια, αλλά και πάλι φταίει η κυβέρνηση».
Κι έτσι στην κεντροαριστερά ετοιμάζονται να περάσουν στην αντιπολίτευση συντρίβοντας τις ελπίδες ενός πιθανού μεγάλου συνασπισμού με τη Forza Italia του Μπερλουσκόνι, επιλογή που θα προτιμούσαν όχι μόνον οι εταίροι της Ιταλίας στην ΕΕ, αλλά και οι επενδυτές.
Συμμαχία λαϊκιστών προ των πυλών;
Αντιθέτως, δεν αποκλείεται, να αποφασίσουν να ενώσουν τις δυνάμεις τους τα λαϊκιστικά κόμματα και να αναλάβουν τα ηνία της χώρας υιοθετώντας μια σαφή αντιμεταναστευτική πολιτική κι εγείροντας τεράστια εμπόδια στα γαλλο-γερμανικά σχέδια για προώθηση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης.
Τόσο ο Ντι Μάιο του Μ5s όσο και ο Σαλβίνι τις Λέγκας του Βορρά θέλουν να καταργήσουν τη μεταρρύθμιση που προώθησε το κυβερνών Δημοκρατικό Κόμμα για την αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης. Ο Ντι Μάιο θέλει να προσλάβει 10.000 αστυνομικούς για να ανασχέσουν το κύμα αφίξεων παράτυπων μεταναστών, ο δε Σαλβίνι θέλει να βάλει φραγμό στο μεταναστευτικό ρεύμα από τη βόρεια Αφρική. Αμφότεροι, πάντως, έχουν κάνει πίσω αναφορικά με παλαιότερες θέσεις τους περί εξόδου της ιταλίας από το ευρώ.
Αν και οι δύο λαϊκιστές ηγέτες είχαν αποκλείσει στη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου το ενδεχόμενο να συγκροτήσουν συμμαχία, δεν αποκλείεται μετεκλογικά να αλλάξουν γνώμη. Ο Σαλβίνει είχε πει τον Οκτώβριο ότι αν δεν εξασφαλίσει την πλειοψηφία η κεντροδεξιά, θα τηλεφωνήσει στον συνιδρυτή του M5s, Μπέπε Γκρίλο.
Νέες εκλογές;
Η προοπτική μιας νέας προσφυγής στις κάλπες για την άρση του διαφαινόμενου αδιεξόδου δεν είναι διόλου ενθαρρυντική. Αναλυτές, όπως ο Φραντσέσκο Κλεμέντι, καθηγητής Συγκριτικού Δημοσίου Δικαίου στην Περούτζια, σημειώνουν ότι νέες εκλογές υπό το ίδιο εκλογικό σύστημα «το ίδιο αποτέλεσμα θα παράξουν».
Οι πρώτες ενδείξεις πιθανής κυβερνητικής πλειοψηφίας θα φανούν στις 23 Μαρτίου, όταν θα συνεδριάσουν οι 630 Ιταλοί βουλευτές και οι 315 γερουσιαστές για να εκλέξουν τους προέδρους των δύο Σωμάτων.