Στην Αθήνα ο Τούρκος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου για τη νέα του ταινία «Σπόρος» [βίντεο]

Ο βραβευμένος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου με την αφορμή την αθηναϊκή πρεμιέρα της έκτης του ταινίας με τίτλο «Σπόρος», που τιμήθηκε με βραβείο στο μεγάλο Φεστιβάλ του Τόκυο, συνάντησε δημοσιογράφους στο βιβλιοπωλείο Ιανός.

Ο Τούρκος δημιουργός θεωρείται σημαντικότερους σεναριογράφους, σκηνοθέτες και παραγωγούς του σύγχρονου τουρκικού κινηματογράφου και είναι γνωστός για τις υπαρξιακές του αναζητήσεις.

Στη νέα του ταινία, που ήδη έχει προβληθεί στην χώρα του, δύο άνδρες στο κοντινό, πλην απροσδιόριστο μέλλον, ένας καθηγητής γενετικής σπόρων ο Δρ. Έρολ Έριν και ο επιστήμονας Τζεμίλ Ακμάν, αναζητούν την αλήθεια σε μια απαγορευμένη ζώνη που ονομάζεται Νεκρή Γη.

Εμπνευσμένος από το τελευταίο κεφάλαιο του Κορανιού, το Ευαγγέλιο αλλά και τη φιλοσοφία των Σούφι, ο Καπλάνογλου μάς μεταφέρει σε ένα δυστοπικό μέλλον που η τροφή έχει εξαφανιστεί.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας

Η ταινία βγαίνει στους κινηματογράφους 1η Μαρτίου

Ο ίδιος δήλωσε «Αποφάσισα να κάνω αυτή την ταινία λόγω της κλιματικής αλλαγής, των πολέμων, των αρρωστιών που έχουν προκύψει. Ήθελα να εκφράσω τον προβληματισμό μου πάνω σε όλα αυτά τα ζητήματα που μας αφορούν. Η επιστήμη και η γνώση μάς έχει προσφέρει ανέσεις, που όμως έχουν δημιουργήσει υπαρξιακά θέματα. Ο άνθρωπος πρέπει να επιστρέψει στον εαυτό του για να λύσει αυτό το αδιέξοδο».

Για τον ίδιο οι αιτίες της καταστροφής βρίσκονται στον υπερκαταναλωτισμό και τον σκληρό καπιταλισμό, τονίζοντας «Η έλλειψη πνευματικής ζωής των ανθρώπων με θλίβει και νομίζω ότι αυτή η ανησυχία με οδήγησε στην ταινία. Όταν επεμβαίνουμε στη φύση, στην ουσία καταστρέφουμε την ίδια μας την ύπαρξη, γιατί η ύπαρξη είναι μια ολότητα».

Σε ερώτηση δημοσιογράφων σχετικά με τα κείμενα που τον ενέπνευσαν απάντησε « Δεν είμαι αισιόδοξος σχετικά με το μέλλον, δεν έχω απαντήσεις, παρά μόνο ερωτήματα. Πιστεύω όμως πως η υπαρξιακή αναζήτηση του καθενός μας ξεχωριστά θα δώσει τη λύση. Γι’ αυτό εμπνεύστηκα από το ταξίδι του Μωυσή, που ως προφήτης νομίζει πως τα γνωρίζει όλα, όμως συνειδητοποιεί πως κάποιος άλλος έχει τη γνώση και τον αναζητά. Πιστεύω ότι όλοι με έναν τρόπο ζούμε τη ζωή των προφητών. Θα έλεγα μάλιστα ότι οι σημερινοί προφήτες είναι οι επιστήμονες, ενώ τον προηγούμενο αιώνα ήταν μάλλον οι καλλιτέχνες».

Η έμπνευση του άλλωστε πάντα είναι η ποίηση, μάλιστα ξεκίνησε την πορεία του γράφοντας ποίηση, όπως μας είπε, γιατί «βλέπει την ισορροπία μέσω της ποίησης. Ο ποιητής λειτουργεί ανάμεσα στο αντικείμενο και στις λέξεις, με τον ίδιο τρόπο που ο δημιουργός ψάχνει την εικόνα, αλλά και τι υπάρχει πίσω από αυτή».

«Ο σπόρος» είναι μια αγγλόφωνη κατά βάση ταινία, πράγμα που επιχειρεί για πρώτη φορά. Η επιλογή αυτή οφείλεται στο γεγονός πως πιστεύει ότι οι άνθρωποι αυτού του πολιτισμού που περιγράφει μιλούν αγγλικά.
Ο σκηνοθέτης εξομολογήθηκε για την ταινία, ότι πρόκειται για μια συμπαραγωγή της Σουηδίας, της Τουρκίας και της Γερμανίας και ότι είναι αποτέλεσμα δουλειάς πέντε ετών.

Οι εντυπωσιακοί σκηνικοί χώροι της βρίσκονται στο Ντιτρόιτ και στην ανατολική Τουρκία. «Επί δύο χρόνια επισκεπτόμουν αυτές τις περιοχές, προκειμένου να βρω τα μέρη που ταίριαζαν στη λογική μου. Ήταν πραγματικά ένα παζλ, γιατί στο μυαλό μου είχα έναν κόσμο καινούργιο που έπρεπε να τον δημιουργήσω από την αρχή», εξομολογήθηκε, ενώ υπογράμμισε ότι διάλεξε το Ντητρότι, επειδή πλέον είναι μια πόλη φάντασμα, πράγμα ταιριάζει όχι μόνο αισθητικά με την ταινία, αλλά και ιδεολογικά , καθώς εκεί ξεκίνησε ο σύγχρονος αμερικανικός πολιτισμός.

Αν και οι φιλοσοφικές αναζητήσεις στον « Σπόρο» είναι εμφανείς, ο Καπλάνογλου επέλεξε να γυρίσει την ιστορία του ως επιστημονική φαντασία, μιας κι όπως πιστεύει « Ζούμε σε μια εποχή επιστημονικής χειραγώγησης. Μέσα από αυτό το δυστοπικό μέλλον εκφράζω το σήμερα, γιατί στην ουσία δεν κάνουμε κάτι για να εμποδίσουμε την καταστροφή. Δεν μπορούμε να ζούμε σαν να είμαστε αθάνατοι, έχουμε ημερομηνία λήξης. Η φύση νικάει κι εκδικείται. Λύτρωση για μένα είναι να απαλλαγείς από τα περιττά κι ίσως αυτό να είναι ένας μικρός θάνατος».

Οι συγγένειές του πάντως με το σινεμά του Ταρκόφσκι είναι έντονες. Όπως μάλιστα είπε, ακολουθεί τον δρόμο που χάραξε εκείνος, κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που επέλεξε την ασπρόμαυρη φωτογραφία για τον «Σπόρο».

Ταυτόχρονα με αυτή την επιλογή ήθελε να επιτύχει την ενότητα πεδίου επειδή τα γυρίσματα κράτησαν έναν χρόνο και έγιναν σε πολλά μέρη, ενώ η αντίθεση μαύρου και άσπρου τονίζει και τη σύγκρουση των βασικών του χαρακτήρων.

Τέλος αναφέρθηκε στην άνθηση του τουρκικού κινηματογράφου τα τελευταία δέκα χρόνια, που οφείλεται τόσο στις επιχορηγήσεις όσο και στην ανάπτυξη της τηλεόρασης που τροφοδοτεί την αγορά, θίγοντας όμως το τεράστιο ο πρόβλημα της διανομής ταινιών στην χώρα του που υπόκειται σε μονοπώλιο.