Οι εικόνες της εισβολής στα τέλη Ιανουαρίου τουρκικών δυνάμεων με γερμανικής κατασκευής άρματα μάχης Leopard 2 στη βόρεια Συρία για να πολεμήσουν τις κουρδικές πολιτοφυλακές προκάλεσαν αγανάκτηση στη Γερμανία.
Αλλά αυτό δεν αποθάρρυνε, όπως φαίνεται, τον γερμανικό εξοπλιστικό όμιλο Rheinmetall να προωθήσει τα σχέδιά του για παράδοση τεχνολογίας τεθωρακισμένων στην Άγκυρα. Μάλιστα, όπως αποκαλύπτουν το γερμανικό περιοδικό Stern και το κρατικό δίκτυο ARD, ο επικεφαλής της τουρκικής κοινοπραξίας BMC, Ετέμ Σαντζάκ επισκέφθηκε στις 9 Ιανουαρίου τα κεντρικά της Rheinmetall στο Ντίσελντορφ για να κλείσει τη συμφωνία για από κοινού αναβάθμιση των Leopard των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων βάσει τεχνολογίας που θα παράσχει η Rheinmetall.
Ποιος είναι ο Ετέμ Σαντζάκ
Ο φίλος και θαυμαστής του Ταγίπ Ερντογάν, επιχειρηματίας Ετέμ Σαντζάκ (Φωτογραφία: Haber7)
O Σαντζάκ δεν είναι απλώς κομματικός φίλος του Ταγίπ Ερντογάν, αλλά και ενθουσιώδης θαυμαστής του και με τέτοια διαπιστευτήρια πήγε μπροστά. Τα τελευταία χρόνια το τουρκικό κράτος πούλησε στον πρώην δημοσιογράφο αρχικά μερικές εφημερίδες και στη συνέχεια μια ολόκληρη επιχείρηση για την κατασκευή φορτηγών και στρατιωτικών οχημάτων. Ο Τούρκος επιχειρηματίας συνδέεται εδώ και ενάμιση χρόνο με τη Rheinmetall μέσω μιας κοινοπραξίας στην Άγκυρα.
Η επίσκεψή του στο Ντίσελντορφ παρέμενε μέχρι τώρα κρυφή.
Τα παζάρια της Άγκυρας
Μόλις τέσσερις μέρες νωρίτερα ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, είχε υποδεχθεί στο σπίτι του για τσάι τον Τούρκο ομόλογό του Μεβλιούτ Τσαβούσογλου.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ και ο Τούρκος ομόλογός του, Μεβλιούτ Τσαβούσογλου
Στη συνάντηση αυτή άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να εγκρίνει το Βερολίνο την εξαγωγή τεχνολογίας τεθωρακισμένων από τη Rheinmetall στην Τουρκία. «Φάνηκε σαν αποτελούσε μέρος μιας συμφωνίας για την εξαγορά της ελευθερίας του τουρκικής καταγωγής Γερμανού δημοσιογράφου και ανταποκριτή της Welt, Ντενίζ Γιουτζέλ, ο οποίος κρατείται εδώ και σχεδόν έναν χρόνο από τις τουρκικές αρχές – έστω κι αν ο Γκάμπριελ έσπευσε να το διαψεύσει», σχολιάζει το Stern. Στο μεταξύ ο Γερμανός υπ Εξ ενόψει των αντιδράσεων στη χώρα του αναδιπλώθηκε τονίζοντας ότι σ’ αυτή τη φάση δεν μπορούν να ληφθούν αποφάσεις «μέχρι να σχηματιστεί νέα κυβέρνηση».
Στη Rheinmetall προεξοφλούσαν προφανώς ότι η γερμανική κυβέρνηση θα δώσει το πράσινο φως για την εξαγωγή της τεχνολογίας στην Τουρκία. Άλλωστε τον περασμένο Οκτώβριο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε προεγκρίνει την αναβάθμιση αμερικανικής κατασκευής αρμάτων μάχης M60 του τουρκικού στρατού και πάλι από τη Rheinmetall – μολονότι ο Γκάμπριελ είχε ανακοινώσει ένα μήνα νωρίτερα ότι μπαίνουν στον πάγο όλες οι εξαγωγές οπλικών συστημάτων στην Τουρκία. Ως εκ... θαύματος, εννιά μέρες μετά την προέγκριση αυτή, οι Τούρκοι άφησαν ελεύθερο τον Γερμανό ακτιβιστή ανθρωπίνων δικαιωμάτων Πέτερ Στόιντνερ.
«Η εντύπωση που δίνεται είναι ότι ο Ερντογάν χρησιμοποιεί άτομα όπως ο Στόιντνερ και ο Γιουτζέλ ως ομήρους, με τους οποίους εκβιάζει για να πετύχει την παράδοση γερμανικών οπλικών συστημάτων. Και φαίνεται ότι η γερμανική κυβέρνηση επιτρέπει να την εκβιάζουν -μολονότι αμφισβητεί οποιαδήποτε σχέση μεταξύ των αποφυλακίσεων και των εξαγωγών οπλικών συστημάτων», γράφει το Stern.
Τα αυτιά των αφεντικών της Rheinmetall δεν φάνηκαν να ιδρώνουν που οι εφημερίδες του εταίρου τους, του Σαντζάκ χαρακτήριζαν «πράκτορες» τον Στόιντνερ και τον Γιουτζέλ. Αντιθέτως, όπως προκύπτει από εσωτερικά έγγραφα πίεζαν από το 2015 την εταιρεία του να ασκήσει επιρροή στα κέντρα αποφάσεων στην Άγκυρα για να προχωρήσει το deal. H ΒMC «πρέπει να αποδείξει επιτέλους ότι διαθέτει επιρροή στα κέντρα αποφάσεων» στην Τουρκία, έγραφε ένα στέλεχος της Rheinmetall σ’ ένα email προς ένα Τούρκο ομόλογό του τον Μάιο του 2015 – εποχή που ο γερμανικός εξοπλιστικός όμιλος ενδιαφερόταν να κλείσει τη συμφωνία για μια αναβάθμιση των
τουρκικών Leopard 2. «Χρειαζόμαστε τώρα οπωσδήποτε μια συνάντηση με τον Ερντογάν», έγραψε το ίδιο διάστημα ένας άλλος μάνατζερ της Rheinmetall.
Και πράγματι, λίγους μήνες αργότερα, τον Νοέμβριο του 2015 ο Ερντογάν παρέθεσε δείπνο σε στελέχη της Rheinmetall στο ανάκτορο Yildiz στην Κωνσταντινούπολη, παρουσία του Σαντζάκ...