Τούρκος φυσικός πέρασε πάνω από ένα χρόνο στη φυλακή και κατάφερε να ολοκληρώσει τρεις επιστημονικές μελέτες επάνω στην κοσμοθεωρία.
Χιλιάδες ακαδημαϊκοί των τουρκικών πανεπιστημίων κατηγορούνται ότι είχαν υποστηρίξει την τρομοκρατία ή την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του προέδρου της χώρα,ς Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016. Ο θεωρητικός φυσικός Αλί Καγιά ήταν ένας από αυτούς. Συνελήφθη 3 μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και κρατήθηκε για περισσότερο από ένα χρόνο πριν από τη δίκη του. Στις 20 Δεκεμβρίου, ένα δικαστήριο τον κήρυξε ένοχο ως μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης και τον καταδίκασε σε 6 χρόνια φυλάκισης – αλλά αφέθηκε ελεύθερος νωρίτερα λόγων του χρόνου που είχε εκτίσει στη φυλακή εν αναμονή της δίκης του.
Ο Αλί Καγιά. Φωτογραφία: Nature
Ο Καγιά ισχυρίζεται πως είναι αθώος και σκοπεύει να ασκήσει έφεση κατά της ετυμηγορίας.
Εν τω μεταξύ, έχει ανασταλεί απ΄οτην ακαδημαϊκή του καριέρα και δεν έχει μάθει ακόμη αν το πανεπιστήμιό του, το Bogazici στην Κωνσταντινούπολη, σκοπεύει να τον απολύσει ή περιμένει το αποτέλεσμα της έφεσης.
Ο Καγιά, μιλώντας στο περιοδικό «Nature», λέει ότι όσο καιρό ήταν στη φυλακή, διατήρησε τη λογική του συνεχίζοντας το έργο του σε θεμελιώδη θέματα της κοσμολογίας. Έγραψε τρεις επιστημονικές μελέτες κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του, σε θέματα όπως η θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού και η θεωρία των κοσμολογικών διαταραχών. Μετά την απελευθέρωσή του, δημοσίευσε τις μελέτες του στο arXiv. Κάθε μία από αυτές περιέχει μια τυποσημείωση που την αφιερώνει στους φίλους του στη φυλακή «που έκαναν την παραμονή μου ανεκτική στην κόλαση για 440 ημέρες μεταξύ 7/10/2016 και 20/12/2017. Είμαι επίσης ευγνώμων στους συναδέρφους μου που με στήριξαν σε αυτές τις δύσκολες στιγμές».
Τούρκοι διαμαρτύρονται για τις συλλήψεις εκατοντάδων ακαδημαϊκών μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα τον Ιούλιο του 2016. Φωτογραφία: AP
Όπως εξήγησε ο ίδιος, στη φυλακή δεν είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο- ούτε καν ένα κομπιουτεράκι τσέπης δεν μπορούσε να έχει. Δεν μπορούσαν να του φέρουν βιβλία και δεν επιτρεπόταν κανένα κείμενο σε ξένη γλώσσα. Ένας από τους φοιτητές του, μάλιστα, μετέφρασε με τη βοήθεια του google translate μερικές ερευνητικές εργασίες στα τουρκικά για μένα, αλλά οι φύλακες τις κράτησαν με την υποψία πως περιείχαν μυστικούς κώδικες, πιθανότατα επειδή είχαν πάρα πολλές εξισώσεις.
Ο Καγιά επεξεργάστηκε τις ιδέες που είχε ήδη στο μυαλό του. Του πήρε φυσικά πολύ περισσότερο χρόνο, αλλά όπως λέει και ο ίδιος , ο χρόνος είναι άπλετος στη φυλακή. Όπως λέει: «Δεν μπορούσα να κάνω πρωτοποριακό έργο, αλλά νομίζω ότι οι μελέτες αυτές είναι γερά θεμελιωμένες και περιμένω να τις δω δημοσιευμένες σε καλά επιστημονικά περιοδικά».
Πώς ήταν όμως η ζωή του εκεί;
Όπως λέει ο ίδιος, οι συνθήκες ήταν σχετικά καλές. Τα μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα ζούσαν περίπου 20-30 άτομα μέσα σε 140 τετραγωνικά μέτρα, οι περισσότεροι εκ των οποίων ήταν όπως αυτός αντιμέτωποι με παρόμοιες καταγγελίες. Πολλοί ήταν δάσκαλοι, ένας άλλος βοηθός καθηγητή ενώ υπήρχε και ένας γιατρός. Ο Καγιά προσπάθησε να μάθει αραβικά, έπαιζε βόλεϊ στην αυλή της φυλακής και έβλεπε ποδόσφαιρο στην τηλεόραση. Αλλά τις περισσότερες ώρες, εργαζόταν με ένα μολύβι και χαρτί.
«Αυτό με κράτησε ζωντανό» λέει τονίζοντας πως την πρώτη ημέρα που μπήκε στη φυλακή είπε στον εαυτό του «Μπορούν να μου πάρουν την ελευθερία, αλλά δε μπορούν να με εμποδίσουν να κάνω φυσική».