Σε αχαρτογράφητα νερά ετοιμάζεται να κολυμπήσει η κυβέρνηση, αν λάβει κανείς υπόψιν τις εξαγγελίες περί εξαγοράς «κόκκινων» δανείων από φορείς του Δημοσίου, παρά τα νομικά, τεχνικά και δημοσιονομικά εμπόδια.
Όλα ξεκίνησαν με τις σχετικές ανακοινώσεις του υπουργού Εθνικής Άμυνας πριν από δέκα ημέρες, όταν άνοιξε το θέμα της εξαγοράς «κόκκινων» δανείων στρατιωτικών από τον Αυτόνομο Οικοδομικό Οργανισμό Αξιωματικών. «Εξετάζουμε τη δυνατότητα αγοράς με ευνοϊκούς όρους του συνόλου των δανείων του στρατιωτικού και πολιτικού προσωπικού από τις συστημικές τράπεζες, στο ποσοστό που θα πωλούσαν τα δάνεια αυτά σε εισπρακτικές εταιρείες. Στόχος μας είναι η αγορά του συνόλου των δανείων μέσω του ΑΟΟΑ, αλλά και των ταμείων των Ενόπλων Δυνάμεων και η παροχή στα στελέχη της δυνατότητας εξαγοράς του δανείου αυτού με το ποσοστό το οποίο θα δινόταν προς τις εισπρακτικές εταιρείες", ανέφερε στις 22 Ιανουαρίου ο Π. Καμμένος, γνωστοποιώντας ότι έχουν σταλεί οι σχετικές επιστολές στις συστημικές τράπεζες, ενώ έχει ζητηθεί και η συνδρομή του υπουργείου Οικονομικών.
Στο ίδιο μήκος κύματος, αν και με εμφανή την προσπάθεια να κρατηθούν χαμηλά οι τόνοι, ο υπουργός Οικονομίας Δ. Παπαδημητρίου από το βήμα της Βουλής υποστήριξε τη σχετική πρωτοβουλία, προαναγγέλλοντας νομοθετική παρέμβαση. Πόσο εύκολα είναι όλα αυτά, με δεδομένο ότι η νομοθεσία- ο μνημονιακός νόμος 4354/2015 για την ακρίβεια- ρυθμίζει επακριβώς ποιος μπορεί να εξαγοράσει «κόκκινα» δάνεια;
Αρμόδιες πηγές αναφέρουν τέτοιου είδους αγορά είναι εφικτή μόνο με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
- Ο αποκτών τα δάνεια πρέπει να είναι Ανώνυμη Εταιρία που να περιλαμβάνει στο Καταστατικό της το σκοπό της αγοράς δανείων/πιστώσεων
- Ο αποκτών δεν επιτρέπεται να ασκεί τη δραστηριότητα της διαχείρισης δανείων
- Η σύμβαση αγοράς θα συνδυάζεται υποχρεωτικά με σύμβαση ανάθεσης της διαχείρισης των δανείων σε νόμιμα αδειοδοτημένη και εποπτευόμενη από την ΤτΕ εταιρία διαχείρισης. Η εταιρία διαχείρισης φέρει όλες τις υποχρεώσεις αναφορών, απόδοσης εισφορών κλπ σε σχέση με τα υπό διαχείριση δάνεια. Εξυπακούεται ότι εάν δεν πληρούνται τα παραπάνω τίθεται ζήτημα νομιμότητας των τυχόν συμβάσεων μεταβίβασης δανείων που ενδεχομένως συνάψουν οι τράπεζες.
- Ο ΑΟΟΑ είναι ΝΠΔΔ και όχι ΑΕ, άρα με βάση τα παραπάνω δεν θα μπορούσε να εξαγοράσει δάνεια, ενώ σε κάθε περίπτωση δεν θα μπορούσε να τα διαχειριστεί, αφού θα έπρεπε να τα αναθέσει σε τρίτη εταιρία βάσει των διατάξεων του 4354. Πέρα από το καθαρά νομικό κομμάτι, που είναι οφθαλμοφανές πόσο προβληματικό καθιστά το εγχείρημα, υπάρχει και το τεχνικό- πρακτικό κομμάτι. Ως γνωστόν, οι τράπεζες «πακετάρουν» τα «κόκκινα» δάνεια προς πώληση, άρα με βάση το σκεπτικό της κυβέρνησης θα έπρεπε οι συστημικές τράπεζες να ξεχωρίσουν τους φακέλους των ενστόλων, κάτι που συνεπάγεται υψηλό διαχειριστικό κόστος άρα και υψηλότερο ζητούμενο τίμημα.
Αφήνοντας κανείς στην άκρη τον ηθικό κίνδυνο ενός τέτοιου εγχειρήματος- «θα αρχίσουν να το ζητάνε κι άλλοι δημόσιοι φορείς ακόμα κι αν δεν έχουν ούτε μισό ευρώ αποθεματικό, θα έχουμε νέο κύκλο στάσης πληρωμών» λένε χαρακτηριστικά αρμόδιες πηγές- υπάρχει και το μείζον πρόβλημα του δημοσιονομικού κόστους. Ο ΑΟΟΑ δεν επιβαρύνει, μεν, τον Κρατικό Προϋπολογισμό, αλλά ως ΝΠΔΔ συμπεριλαμβάνεται στους Φορείς της Γενικής Κυβέρνησης κι ως εκ τούτου επηρεάζει το ύψος του Δημόσιου Χρέους. Υπάρχει, άραγε, σχετική διαβούλευση με το υπουργείο Οικονομικών και πολύ περισσότερο με τους Θεσμούς; Το ερώτημα επί του παρόντος μένει μετέωρο…