Μία ξαφνική τρέλα για τα λεμόνια τον 19ο αιώνα μπορεί και να οδήγησε στη δημιουργία της σικελικής μαφίας.
Τουλάχιστον, αυτό ισχύει σύμφωνα με μία νέα μελέτη που υποστηρίζει πως η μανία επέτρεψε στους μαφιόζους να καθιερωθούν στην κοινωνία ως προστάτες των τοπικών επιχειρήσεων.
Η αύξηση της ζήτησης για τα λεμόνια προέκυψε κατά τη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων όταν ο Τζέιμς Λιντ, ένας Σκωτσέζος γιατρός, ανακάλυψε πως τα εσπεριδοειδή θεραπεύουν το σκορβούτο.
Οι ερευνητές ισχυρίζονται πως η μαφία εμφανίστηκε σε μέρη όπου οι παραγωγοί λεμονιών πραγματοποίησαν υψηλά κέρδη από τις εξαγωγές. Εκεί, η μαφία προστάτευσε τους παραγωγούς λεμονιών από την «εξόντωση» και λειτούργησε ως μεσάζοντας μεταξύ αυτών και των εξαγωγέων.
Η μελέτη, που διεξήχθη από ερευνητές στο πανεπιστήμιο Queen’s στο Μπέλφαστ και δημοσιεύτηκε στο « Journal of Economic History», περιλαμβάνει τη ανάλυση δεδομένων από μια κοινοβουλευτική έρευνα την περίοδο 1881-1886 στις πόλεις της Σικελίας.
Εξέτασε τα αίτια των εγκλημάτων σε 143 πόλεις, διαπιστώνοντας πως η παρουσία της μαφίας συνδέεται στενά με την παραγωγή πορτοκαλιών και λεμονιών.
Η μελέτη υποστηρίζει επίσης, πως η αύξηση της κατακερματισμένης γης μετά τις χερσαίες μεταρρυθμίσεις της εποχής του Bourbon (1816-1860), παρείχε το «γόνιμο έδαφος» για τν προστασία της μαφίας κι αυτό διότι λόγω του μεγαλύτερου αριθμού ιδιοκτητών γης, υπήρχε αυξημένη ζήτηση για ιδιωτική προστασία.
Τα λεμόνια έγιναν πολύτιμα όταν ανακαλύφθηκαν τα οφέλη τους για την υγεία, ιδίως όσον αφορά στην πρόληψη από το σκορβούτο.
Προτού ο Τζέιμς Λιντ αποδείξει ότι τα λεμόνια μπορούσαν να αποτρέψουν την ασθένεια – η οποία μπορεί να προκαλέσει πρησμένα, αιμορραγικά ούλα – τα λεμόνια χρησιμοποιούνταν μόνο ως μια πολυτελή εξαγωγή για διακόσμηση και για την παραγωγή αρωμάτων.
Αλλά όταν η ζήτηση για τα εσπεριδοειδή αυτά άρχισε να αυξάνεται, έπρεπε να εισαχθούν από τη Σικελία. Οι λεμονιές έχουν κακή ανοχή σε ακραίες κλιματολογικές συνθήκες και απαιτούν θερμοκρασίες μεταξύ 13-30 βαθμών Κελσίου. Η μέση θερμοκρασία στη Σικελία είναι μεταξύ 10-22 βαθμούς, πράγμα που καθιστά το νησί ένα από τα λίγα μέρη στην Ευρώπη για την ανάπτυξη των λεμονιών.
Έτσι, καθώς η ζήτηση λεμονιών αυξανόταν, η μαφία θεωρήθηκε ως η δύναμη που προστατεύει τους μικροπαραγωγούς.
Η Φέλια Αλούμ, λέκτορας της ιταλικής ιστορίας και πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Μπαθ, που δεν συμμετείχε στη μελέτη, δήλωσε στους The Times: «Η μελέτη είναι σωστά τεκμηριωμένη, χρησιμοποιώντας εμπειρικά δεδομένα. Επίσης, σε αντίθεση με πολλές μελέτες, επιδιώκει να εξηγήσει τη δια-περιφερειακή διαφοροποίηση της παρουσίας της Μαφίας στα μήκη της Σικελίας, που είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον».